«جمهوريت» با «حكومت دينى» هيچ گونه تعارضى ندارد. جمهوريت شكلى از حكومت است كه با حكومت هاى مختلف، از نظر محتوايى سازگارى دارد. حكومت دينى را نيز به شكل هايى مختلف مى توان سامان داد كه يكى از صورت هاى مناسب آن ـ به ويژه در عصر حاضر ـ شكل جمهورى است.
«دموكراسى» و تبيين نسبت آن با «حكومت دينى» نياز به نقد و بررسى فراوان دارد. دليل مطلب آن است كه دموكراسى نه تنها مراتب، مدل ها و اَشكال گوناگونى دارد؛ بلكه حتى در معانى مختلفى نيز به كار رفته است.
به طور خلاصه اگر دموكراسى را به معناى «مشاركت عمومى» تعريف كنيم ـ كه از آن به دموكراسى روشى (متديك) تعبير مى شود ـ هيچ تعارضى با حكومت دينى ندارد؛ بلكه چه بسا حكومت دينى، نتواند بدون اين گونه دموكراسى پديد آيد و يا به حيات خود ادامه دهد. اما دموكراسى «ايدئولوژيك و محتوايى» يا الگوى «دموكراسى ليبرال» كه هر خواسته بشرى را ـ هر چند بر خلاف محرمات قطعى دين و شريعت باشد ـ به رسميت مى شناسد، با حكومت دينى سازگار نيست.1
پرسش و پاسخ های دانشجویی پیرامون حکومت دینی/ مؤلف:حمیدرضا شاکرین
دفتر نشر معارف
1 – براى آگاهى بيشتر ر.ك:
1 – نبوى، سيد عباس، مردم سالارى در حاكميت اسلامى،
2 – آيت الله مصباح يزدى، پرسش ها و پاسخ ها،
3 – شهيد مطهرى، پيرامون جمهورى اسلامى.