واژه «کل شیء» در آیه مورد پرسش، هر چند به معنای «هر چیز» است؛ اما دلیلی نداریم که معنای گسترده ای داشته باشد و شامل ملائکه شده و آنها هم دارای زوجین (دو جنس نر و ماده [1] و یا دو صنف [2] ) به علاوه دلایلی بر خلاف آن داریم؛ مانند این که:
1 – چون ملائکه از عالم مجرّدات هستند،[3] نر و مادّه نداشته و تولید و تناسل در آنها نیست.[4]
2 – امام صادق (ع) می فرماید: «ملائکه آب و طعام نمىخورند، و ازدواج ندارند، و تنها با نسیم عرش، زندهاند».[5]
3 – در «کل شیء »، معنای گسترده ای نهفته نیست، که شامل هر چیزی بدون استثنا بشود، بلکه از باب حمل حکم اکثریّت بر کلّ مى باشد.[6]
4 – « کل شیء »؛ یعنی «من کل شیء من الحیوان»؛[7] به این بیان که، خداوند از هر حیوان (چه انسان که حیوان ناطق بوده و چه حیوانات دیگر) نر و مادّه آفرید.
پس، با توجه به دلایل ذکر شده، یک نوع تناسبی در «کل شی ء» لحاظ شده است و نمی توان گفت زندگی ملائکه نیز مانند انسان ها و حیوانات بوده، و با هم ازدواج می کنند.
منبع:اسلام کوئست
پی نوشت:
[1] . مکارم شیرازى، ناصر، تفسیر نمونه، ج 22، ص 376، دار الکتب الإسلامیة، تهران، چاپ اول، 1374 ش.
[2] . طبرسى، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، با مقدمه بلاغی، محمد جواد، ج 9، ص 242، انتشارات ناصر خسرو، تهران، چاپ سوم، 1372ش.
[3] «تجرّد ملائکه»، سؤال 93 (سایت: 1654) .
[4] . طیب، سید عبد الحسین، اطیب البیان فی تفسیر القرآن، ج 10، ص 7، انتشارات اسلام، تهران، چاپ دوم، 1378ش.
[5] . مجلسی، محمد باقر، بحار الانوار، ج 56، ص 174، مؤسسة الوفاء، بیروت، 1404ق؛ قمی، علی بن ابراهیم، تفسیر القمی، ج 2، ص 206، مؤسسه دار الکتاب، قم، 1404ق.
[6] . گنابادى، سلطان محمد، تفسیر بیان السعادة فى مقامات العبادة، ج 4، ص 115، مؤسسة الأعلمی للمطبوعات، بیروت، چاپ دوم، 1408ق.
[7] . زمخشرى، محمود، الکشاف عن حقائق غوامض التنزیل، ج 4، ص 404، دار الکتاب العربی، بیروت، چاپ سوم، 1407ق.