همه مراجع (به جز وحید): تبعیض در تقلید در صورت تساوى دو یا چند مجتهد جایز است ؛ به عنوان مثال مى توان در مسائل نماز و روزه، از مجتهدى و در خمس از مجتهد دیگر و در ازدواج از شخص سومى تقلید كرد. اما در مسائلى كه به هم مربوط است – چنانچه اخذ به فتواى آنان باعث بطلان عمل و یا مخالفت قطعى شود – تبعیض جایز نیست ؛ مانند اینكه در احكام نجاست بدن و لباس، به فتواى مجتهدى و در احكام لباس نماز گزار به فتواى دیگرى عمل كند.[1]
آیه اللّه وحید: تبعیض در تقلید جایز نیست و در صورت تساوى دو یا چند مجتهد، باید به فتواى كسى عمل كند كه نظرش مطابق با احتیاط است. در غیر این صورت بین آن دو جمع كند (مثل اینكه یكى به شكسته شدن نماز و دیگرى به تمام فتوا داده است كه بین آن دو جمع مى كند). اگر احتیاط ممكن نبود و یا مشقّت داشت، مى تواند از یكى از آنان تقلید كند.[2]
تبصره 1. حكم بالا در تبعیض ابتدایى است ؛ یعنى، جایگاه این اختیارى كه براى مقلّد منظور شده، به پیش از عمل باز مى گردد و اگر بخواهد بعد از عمل، به فتواى مجتهد دیگر رفتار نماید، در این صورت حكم رجوع و عدول را پیدا مى كند.
تبصره 2. طبق فتواى آیه اللّه بهجت و آیه اللّه سیستانى، در صورتى تبعیض در تقلید جایز است كه مجتهدان در تقوا و ورع نیز مساوى باشند.
منبع:نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاهها / مؤلف: سید مجنبی حسینی
[1] – نورى، استفتاءات، ج 2، س 11 و ج 1، س 4 ؛ امام، استفتاءات، ج 1، س 8 و 9 ؛ مكارم، استفتاءات، ج 2، س 11 ؛ تبريزى، استفتاءات، س 42 ؛ فاضل، جامعالمسائل، ج 1، س 11 و 12 ؛ صافى، جامعالاحكام، ج 1،13 و 14، خامنهاى، اجوبة الاستفتاءات، س 18 ؛ بهجت، وسيلهالنجاة، ج 1، م 4 و توضيحالمسائل، م 5 ؛ سيستانى، تعليقات على العروة، م 13 و 33.
[2] – وحيد، توضيحالمسائل، م 4.