بايد دانست كه اصل اعتكاف يك عبادت مستحب است كه با نذر، عهد، قسم، اجاره و مانند آن واجب مىشود.[1]
اين عبادت بايد با قصد قربت انجام گيرد. شخص مؤمن با قصد قربت سه روز در مسجد مىماند و روزه مىگيرد و جز براى امر ضرورى از آن خارج نمىشود و صرف توقف و ماندن در خانه خدا بدون قصد، اعتكاف محسوب نمىشود. هرچند واژه اعتكاف با اين شكل و قالب در قرآن به چشم نمىخورد ولى ريشه و ساير مشتقات آن در نه آيه[2] به كار رفته است كه تنها يك مورد آن در معناى اصطلاحى اعتكاف بوده است».[3]
خداوند متعال مىفرمايد:
«ثُمَّ أَتِمُّوا الصِّيامَ إِلَى اللَّيْلِ وَ لا تُبَاشِرُوهُنَّ وَ أَنْتُمْ عاكِفُونَ فِي الْمَساجِدِ تِلْكَ حُدُودُ اللّهِ فَلا تَقْرَبُوها كَذلِكَ يُبَيِّنُ اللّهُ آياتِهِ لِلنّاسِ لَعَلَّهُمْ يَتَّقُونَ»؛[4]
«سپس روزه را تا شب تكميل كنيد و در حالى كه در مساجد به اعتكاف پرداختهايد، با زنان آميزش نكنيد. اين مرزهاى الهى است پس به آن نزديك نشويد. خداوند اين چنين آيات خود را براى مردم روشن مىسازد. باشد كه پرهيزكار گردند».
اسلام عزلت و انزواى كامل از مردم را روان نداشته است، زيرا اين امر مسئوليت انسان را در زندگى و نقشى كه بايد در اصلاح آن داشته باشد از ميان مىبرد؛ ولى عزلت جستن موقت و كوتاهمدت، امرى پسنديده و براى ادامه زندگى به انسان نيرو مىدهد. از اين رو اعتكاف كه يكى از اين روشهاست، مورد سفارش اسلام است.[5]
«اعتكاف»، استحباب و فضيلت فراوان دارد و صفاى خاصى به روح و جان مىبخشد.
پی نوشت ها
[1] – العروهالوثقى، ج 2، كتاب الاعتكاف.
[2] – اين آيات عبارتند از: بقره، 187 و 125؛ اعراف، 138؛ طه، 91 و 97؛ انبيا، 52؛ حج، 25؛ شعرا، 71 و فتح،25.
[3] – برخى از فقها مانند صاحب جواهر گفتهاند: اعتكاف در آيه 125 سوره بقره نيز در معناى اصطلاحى به كار رفته است. اعتكاف عبادتى كامل، ص 20، ابوالقاسم عليانژادى، به نقل از: جواهرالكلام، ج 17، ص 160.
[4] – بقره 2، آيه 187.
[5] – اعتكاف عبادتى كامل، ص 20، به نقل از: تفسير هدايت، ج 1، ص 319.