طبرانی در کتاب المعجم الکبیر با سلسله سند خود از جابر بن عبدالله و از عبدالله بن عبّاس در مورد این کلام خدای متعال:
(إِذَا جَاءَ نَصْرُ الله وَ الْفَتْحُ وَ رَأَیْتَ النَّاسَ یَدْخُلُونَ فیِ دِینِ اللهِ أفْواجاً فَسَبِّحْ بِحَمْدِ رَبِّکَ وَ اسْتَغْفِرْهُ إنَّهُ کَانَ تَوَّاباً) نقل کرده است:
وقتی این سوره نازل شد، حضرت محمّد (ص) فرمود:
ای جبرئیل! خبر مرگ من داده شد! جبرئیل (ع) گفت: (وَالاخِرَةُ خَیْرٌ لَکَ مِنَ الاُولی وَ لَسَوْفَ یُعْطیکَ رَبُّکَ فَتَرْضیِ)؛ آخرت برای تو، بهتر است از دنیا؛ به زودی پروردگارت آن قدر به تو عطا خواهد کرد، تا خود راضی و خشنود گردی.
پس رسول خدا (ص) به بلال دستور داد: اعلان نماز جماعت کن؛ مهاجرین و انصار در مسجد رسول خدا (ص) اجتماع کردند؛ حضرت بالای منبر رفت؛ حمد و ثنای الهی به جای آورد؛ سپس خطبه‌ای ایراد فرمود که دل‌ها از آن لرزید و چشم‌ها گریست و بعد، فرمود: ای مردم! برای شما، چگونه پیامبری بودم؟ گفتند: خدای متعال از این بابت به شما، جزای خیر دهد؛ رسالت‌های خدای متعال را ادا کردی و وحی او را ابلاغ نمودی و با حکمت و پند نیک، به راه خدای متعال دعوت کردی؛ پس خدای متعال از ما، بهترین پاداش که هر پیامبری را از امتش عطا فرموده است، به شما عطا فرماید.
پیامبر اکرم (ص) به آنان فرمود: ای گروه مسلمانان! من شما را به خدای متعال و به حقّ خود بر شما، سوگند می‌دهم که هر کس حقّی بر ذمّه‌ی من دارد، به پا خیزد و از من طلب نماید. کسی از جا برنخاست؛ آنان را برای مرتبه‌ی دوم سوگند داد، باز کسی برنخاست؛ برای مرتبه‌ی سوم سوگندشان داد و فرمود: ای گروه مسلمانان! شما را به خدا سوگند! و شما را به حقّ خودم بر شما سوگند! هر کس حقّی بر ذمّه‌ی من دارد، به پاخیزد و از من قصاص کند قبل از قصاص در قیامت. پس از میان حاضرین، پیرمردی که او را «عکاشه» می‌گفتند. به پاخاست و از میان آنان، گام برداشت تا در مقابل رسول خدا (ص) قرار گرفت و گفت: پدر و مادرم فدای تو باد! اگر ما را یکی پس از دیگری سوگند نداده بودی، اقدام نمی‌کردم به چیزی که می‌خواهم بدان اقدام نمایم. ای پیامبر خدا! در غزوه‌ای (جنگی) با شما بودم،وقتی خدای متعال پیروزی نصیب ما کرد، و پیامبرش را یاری کرد، در حال بازگشت بودیم که ناقه‌ی من به ناقه‌ی شما نزدیک شد؛ من از ناقه پیاده شدم و نزدیک شما آمدم تا پای شما را ببوسم؛ تازیانه‌ی شما فرود آمد و به شکم من اصابت کرد؛ نمی‌دانم از روی عمد بود یا این که می‌خواستید ناقه را برانید؟ رسول خدا (ص) فرمود: پناه می‌برم به جلال خداوند که رسول خدا عمداً تو را بزند. ای بلال! به منزل فاطمه (س) برو و چوب ممشوق را بیاور. بلال از مسجد خارج شد در حالی که دست روی سر گذاشته و فریاد می‌زد: این،رسول خدا (ص) است که خود را معرض قصاص قرار داده است! درب منزل فاطمه (س) را زد و گفت: ای دختر رسول خدا! چوب ممشوق را به من بدهید. حضرت فاطمه (س) فرمود: ای بلال! پدرم این چوب را برای چه می‌خواهد؟ امروز نه روز حج است و نه روز جنگ؟ بلال گفت: ای فاطمه! چه می‌دانی که پدرت می‌خواهد چکار کند؟ به تحقیق رسول خدا (ص) از مردم وداع می‌کند و از دنیا مفارقت می‌نماید و خود را معرض قصاص قرار داده است! فاطمه (س) فرمود: ای بلال! چه کسی خود را راضی کرده است که از رسول خدا (ص) قصاص کند؟ ای بلال! پس به حسن (ع) و حسین (ع) بگو مقابل او بایستند تا آن‌ها را قصاص نماید و نگذارند رسول خدا (ص) را قصاص کند. بلال داخل مسجد شد و چوب را به رسول خدا (ص) داد؛ رسول خدا (ص) نیز آن را به عکاشه تسلیم کرد… علی (ع) به پا خاست و گفت: ای عکاشه! من در تمام زندگی در خدمت رسول خدا (ص) بودم و راضی نمی‌شوم آن حضرت مضروب واقع شود؛ پس این پشت من و شکم من، بیا و با دست خود مرا قصاص کن و صد ضربه به من بزن و رسول خدا (ص) را از قصاص معاف‌دار. پیامبر اکرم (ص) فرمود: ای علی! بنشین، خدای متعال نیّت و اقدام تو را شناخت. سپس حسن (ع) و حسین (ع) به پاخاستند و گفتند: ای عکاشه! آیا نمی‌دانی که ما، دو نوباوه‌ی رسول خدا (ص) هستیم؟پس قصاص از ما، همانند قصاص از رسول خدا (ص) است. عکاشه به آن دو گفت: بنشینید ای نور دیدگانم! خدای متعال، مقام شما را حفظ فرماید. سپس رسول خدا (ص) فرمود: ای عکاشه! اگر می‌خواهی بزنی، بزن! او گفت: ای رسول خدا! وقتی که مرا زدید، شکمم برهنه بود. پس رسول خدا (ص) شکم خود را برهنه کرد. فریاد حاضران به گریه بلند شد و با ناباوری گفتند: آیا عکاشه، رسول خدا (ص) را مضروب خواهد نمود؟
وقتی نگاه عکاشه به سفیدی شکم رسول خدا (ص)، که چونان قباطی[1] بود، افتاد، بی اختیار به سوی او دوید و شروع به بوسیدن شکم آن حضرت کرد در حالی که می‌گفت: پدر و مادرم فدای تو باد! چه کسی طاقت قصاص کردن شما را دارد؟! پیامبر اکرم (ص) به او فرمود: ای عکاشه! می‌زنی و یا عفو می‌کنی! او گفت: از شما گذشتم ای رسول خدا! به این امید که خدای متعال درروز قیامت مرا ببخشد. پیامبر اکرم (ص) فرمود: «هر کس می‌خواهد همنشین مرا در بهشت ببیند، به این پیرمرد نگاه کند!»
مسلمانان به پاخاستند و شروع به بوسیدن میان چشمان عکاشه کردند و می‌گفتند: گوارایت باد! گوارایت باد! که به درجات بالایی رسیدی با همنشینی رسول خدا (ص) در همان روز بیمار شد و هیجده روز بیمار بود و مردم از ایشان عیادت می‌کردند؛ آن حضرت روز دوشنبه، دیده به جهان گشود و روز دوشنبه مبعثو گردید و روز دوشنبه چشم از جهان فرو بست.
قال الطّبرانيّ:
حدّثنا محمّد بن أحمد بن البراء، حدّثنا عبد المنعم بن إدریس بن سنان، عن أبیه، عن وهب منبّه، عن جابر بن عبدالله و عبدالله بن عبّاس في قول الله عزّوجلّ (إذَا جَاءَ نَصْرُالله وَ الفَتْحُ وَ رَأیْتَ النّاس یَدْخُلُونَ فيِ دِینِ الله أفَواجاً فَسَبِّحْ بِحَمْدِ رَبِّکَ وَ اسْتَغْفِرْهُ إنَّهُ کَانَ تَوَّاباً).
قال: لمّا نزلت، قال محمّد (ص): «یا جبریل نفسي قد نُعیت». قال جبریل (ع): الآخرة خیر لک من الأوّلی، ولسوف یعطیک ربک فترضی، فأمر رسول الله (ص) بلالاً أن ینادي بالصّلاة جامعة، فاجتمع المهاجرون و الأنصار إلی مسجد رسول الله (ص)، ثّم صعد المنبر فحمد الله عزّوجلّ و أثنی علیه، ثمّ خطب خطبة وجلت منها القلوب وبکت العیون ثمّ قال: «أیّها النّاس أيّ نبيّ کنت لکم؟»
فقالوا: جزاک الله من نبيّ خیراً، فلقد کنت بنا کالأب الرّحیم وکالأخ الناصح المشفق أدّیت رسالات الله عزّوجلّ و أبلغتنا وحیه و دعوت إلی سبیل ربّک بالحکمة و الموعظة الحسنة، فجزاک الله عنّا أفضل ما جازی نبیّا عن أُمّته، فقال لهم: «معاشر المسلمین أنا أنشدکم بالله وبحقّي علیکم من کانت له قبلي مظلمة فلیقم فلیقتصّ منّي» فلم یقم إلیه أحد، فناشدهم الثّانیة، فلم یقم إلیه أحد، فناشدهم الثّالثة «معاشر المسلمین أنشدکم بالله و بحقّي علیکم من کانت له قِبَلي مظلمة فلیقم فلیقتصّ منّي قبل القصاص في القیامة» فقام من بین المسلمین شیخ کبیر یقال له عکاشة، فتخطّی المسلمین حتّی وقف بین یدی رسول الله، فقال: فداک أبي و أُمّي لولا أنّک ناشدتنا مرّة بعد أُخری ما کنت بالّذي یقدم علی شي‌ء من هذا، کنت معک في غزاة فلمّا فتح الله عزّوجلّ علینا و نصر نبیّه، وکنّا في الانصراف حاذت ناقتی ناقتک، فنزلت عن النّاقة ودنوت منک لأقبّل فخذک، فرفعت القضیب فضربت خاصرتی، ولا أدری أکان عمداً منک أم أردت ضرب النّاقة؟
فقال رسول الله (ص): «أُعیذک بجلال الله أن یتعمّدک رسول الله بالضّرب، یا بلال انطلق الی منزل فاطمة وائتني بالقضیب الممشوق» فخرج بلال من المسجد ویده علی أُمْ رأسه وهو ینادي: هذا رسول الله (ص) یعطي القصاص من نفسه، فقرع الباب علی فاطمة، فقال یا بنت رسول الله ناولیني القضیب المموشق، فقالت فاطمة: یا بلال وما یصنع أبي بالقضیب ولیس هذا یوم حجّ ولا یوم غزاة؟ فقال: یا فاطمة ما أغفلک عمّا فیه أبوک، أنّ رسول الله (ص) یودع الدّین و یفارق الدّنیا ویعطي القصاص من نفسه، فقالت فاطمه (س): یا بلال و من ذا الّذي تطیب نفسه أن یقتصّ من رسول الله (ص)؟ یا بلال إذن فقل للحسن و الحسین یقومان إلی هذا الرّحل، فیقتصّ منهما ولا یدعانه یقتصّ من رسول الله (ص)، فدخل بلال المسجد و دفع القضیب إلی رسول الله (ص)، و دفع رسول الله (ص) القضیب إلی عکاشة… فقام عليّ بن أبي طالب فقال: یا عکاشة أنا في الحیاة بین یدی رسول الله (ص)، ولا تطیب نفسي أن یُضرب رسول الله (ص)، فهذا ظهري و بطني اقتصّ منّي بیدک و اجلدني مئة ولا تقتصّ من رسول الله (ص)، فقال النّبيّ (ص): «یا عليّ اقعد فقد عرف الله عزّوجلّ مقامک و نیّتک» وقام الحسن و الحسین (ع)فقالا: یا عکاشة ألیس أنّا سبطا رسول الله؟ فالقصاص منّا کالقصاص من رسول الله (ص)، فقال لهما (ص) «اقعدا یا قرّة عینی لا نسي الله لکما هذا المقام» ثمّ قال النّبيّ (ص): «یا عکاشة اضرب إن کنت ضارباً» فقال: یا رسول الله ضربتنی و أنا حاسر عن بطنی، فکشف عن بطنه (ص)، و صاح المسلمون بالبکاء و قالوا: أتری عکاشة ضارب رسول الله (ص)؟ فلمّا نظر عکاشة إلی بیاض بطن رسول الله (ص) کأنّه القباطي، لم یملک أن کبّ علیه و قبّل بطنه و هو بقول: فداء لک أبي و أُمي و من تطیق نفسه أن یقتصّ منک؟ فقال له النّبيّ (ص): «إمّا أن تضرب و إمّا أن تعفو» فقال: قد عفوت عنک رجاء أن یعفو الله عنّي في القیامة، فقال النّبيّ (ص): «من أراد أن ینظر إلی رفیقی في الجنّة فلینظر إلی هذا الشّیخ».
فقام المسلمون فجعلوا یقبّلون ما بین عینی عکاشة، و یقولون طوباک طوباک نکت الدّرجات العلی و مرافقة رسول الله (ص)، فمرض رسول الله (ص) من یومه، فکان مریضا ثمانیة عشر یوما یعوده النّاس، و کان (ص) ولد یوم الاثنین، و بعث یوم الاثنین و قبض یوم الثنین.[2]
[1] . پیراهن سفید نازک قبطی‌های مصر.
[2] . المعجم الکبیر 3: 58، حلیة الأولیاء 4: 73، مجمع الزوائد 9: 27، امالی الصدوق: 505، روضة الواعظین: 73، المناقب لابن شهر آشوب 1: 235، البحار 22: 507 ح 9 عن الامالی مختصراً و فیها: فقام إلیه رجل من اقصی القوم یقال له: سوادة بن قیس، موسوعة کلمات الإمام الحسین (ع): 95 ح 71.
باسلام.از سایت شما بعید است چنین روایت ضعیف السندی را ذکر بفرماییدکه حتی با عقاید مسلمه ما تنافی دارد…راویان بسیار ضعیف هستند و حدیث فقط در امالی ذکر شده و مابقی از ان تبعیت کرده اند…
این داستان با عصمت رسول خدا صلی الله علیه و اله منافات دارد.لطفا سند را و اضطراب های متنی را ملاحظه بفرمایید
سلام علیکم
با تشکر از مطلب شما؛
مطالب بخش عبرات، فقط قطعاتی از منابع تاریخی هستند، بدون آنکه از لحاظ سندی یا دلالی تأیید شده باشد، در واقع این بخش فیش های پراکنده در یک موضوع برای استفاده اهل تحقیق می باشند.