انگشترى از زينت هايى است كه به آراستگى و زيبايى دست مى افزايد و از زبان معصومين (علیهماالسلام) هم بر اين كار توصيه هاى فراوانى شده است.
امام صادق (علیه السلام) فرموده است: «دوست مى دارم كه مؤمن نگين انگشترش از پنج چيز باشد: ياقوت كه از همه فاخرتر است. عقيق كه از هر نگين ديگر براى خدا و ما خالصانه تر است. فيروزه… و حديد صينى (آهن چينى) و سنگ ها و درهاى سپيد ناحيه نجف».[1]
در احاديث براى هر يك از اين انگشترها فوائد و آثار متعددى ذكر گرديده كه در اينجا تنها به گوشه هايى از آن اشاره مى شود:
حضرت على (علیه السلام) در فضيلت به دست كردن انگشتر عقيق مى فرمايد: «صَلاَةُ رَكْعَتَينِ بِفَصِّ عَقِيقٍ تَعْدِلُ أَلْفَ رَكْعَةٍ بِغَيرِهِ»؛[2] «كسى كه انگشتر عقيق در دست كند و دو ركعت نماز با آن بخواند، ثواب آن دو ركعت، برابر با هزار ركعت نمازى است كه بدون انگشتر عقيق بخواند».
در روايتى از قول حضرت فاطمه زهرا (علیهاالسلام) و به نقل از پيامبر خدا (صلی الله علیه وآله) آمده است: «كسى كه انگشتر عقيق به دست كند، هميشه خير مى بيند».[3]
امام صادق (علیه السلام) در خاصيت انگشتر ياقوت فرموده اند: «تَخَتَّمُوا بِالْيوَاقِيتِ فَإِنَّهُ ينْفِى الْفَقْرَ»؛[4] «انگشتر ياقوت در دست كنيد؛ زيرا كه تنگدستى را از بين مى برد».
امام صادق (علیه السلام) پيرامون فضيلت انگشتر فيروزه نيز مى فرمايد: «فيروزه مايه مسرت خاطر زنان و مردان مؤمن مى شود و نور چشم را تقويت مى كند و سينه را گشاده مى سازد و بر نيروى دل مى افزايد».[5]
ايشان در پاسخ به سؤالى در خصوص فضيلت دُرّ نجف چنين بيان داشته اند: «هر كس به آن بنگرد، خداوند به هر نظر، اجر پيامبران و صالحان را مى نويسد و اگر لطف و رحمت خداوند بر شيعيان ما نبود، هر نگين از آن چنان گران مى شد كه به هيچ قيمت پيدا نشود؛ ولى خداوند آن را براى ايشان فراوان و ارزان قرار داده است كه توانگر و مستمند ايشان بتوانند از آن نگين انگشتر بسازند».[6]
بنابر احاديث منقول، انگشتر بايد در دو انگشت آخر يعنى انگشت كوچك و انگشت پهلوى آن قرار داده شود و براى انگشترى كردن در انگشت كوچك بسيار سفارش شده است و از انگشترى كردن در انگشت وسط و سبابه نهى كرده اند.[7]
امام صادق (علیه السلام) به نقل از پيامبر خدا (صلی الله علیه وآله) فرموده اند: «امت من از اينكه انگشتر را به انگشت وسط و سبابه كنند، نهى شده اند».[8]
اما انگشتر به دست راست كردن ريشه در سيره معصومان (علیهماالسلام) دارد و يكى از نشانه هاى ايمان شمرده شده است.[9] آن بزرگواران، هميشه انگشتر در دست راستشان نموده و علاوه بر اينكه خود به اين موضوع اهميت مى دادند، شيعيان را نيز به اين عمل سفارش كرده و آن را از علائم پيروان اميرمومنان (علیه السلام) بر مى شمردند.
امام رضا (علیه السلام) در حديثى به اين موضوع اشاره نموده و فرموده اند: «پيامبرخدا (صلی الله علیه وآله) اميرالمؤمنين (علیه السلام) و ديگر امامان معصوم (علیهماالسلام) همواره انگشتر را بر دست راست مى نمودند».[10]
از همين رو، انگشتر به دست راست نمودن به عنوان يك عمل مستحب از فضيلت بسيار برخوردار است.
از مجموع روايات كه تا حدّ ممكن بايد از خالى گذاردن دست راست از انگشترى و استعمال آن در دست چپ پرهيز كرد؛ زيرا انگشتر در دست راست كردن نشانه شيعه بودن است و ائمه اطهار (علیهماالسلام) نيز بر انجام اين عمل و زنده نگه داشتن اين سنت بسيار تأكيد داشته اند. البته اگر كسى خواست مى تواند علاوه بر استفاده انگشتر در دست راست آن را در دست چپ نيز استعمال نمايد.
پی نوشت ها
[1] – جامع الأخبار، ص 135؛ علاوه بر اين پنج انگشتر، برخى ديگر از انگشترها همچون زمرد و جزع يمانى نيز از سوى اسلام توصيه گرديده است. براى مطالعه بيش تر ر.ك: سنگ و خواص اعجاب انگيز، سيدمحمد صدرا موحد ابطحى، نشر عطر عترت.
[2] – أعلام الدين، ص 393.
[3] – الأمالى، طوسى، ص 311.
[4] – ثواب الأعمال و عقاب الأعمال، ص 176.
[5] – جامع الأخبار، ص 135.
[6] – جامع الأخبار، ص 135، الفصل الثالث و التسعون فى التختم بالعقيق. خاطرنشان مى شود علاوه بر خواص و فضيلت هايى كه براى هر يك از اين انگشترها ذكر شده از سوى معصومين (علیهماالسلام) حك نمودن اذكار خاصى نيز براى انگشترها ذكر گرديده كه اين امر موجب مى شود تا هر يك از انگشترها داراى خواص و ويژگى هاى ديگرى نيز گردند. براى مطالعه بيش تر ر.ك: سنگ و خواص اعجاب انگيز، سيدمحمد صدرا موحد ابطحى، نشر عطر عترت.
[7] – از لحاظ فقهى اين نهى حكايت از كراهت آن دارد و در آن فرقى بين زن و مرد نيست.
[8] – مكارم الأخلاق، ص93، فى كيفية التختم.
[9] – مستدرك الوسائل، ج3، ص288.
[10] – وسائل الشيعة، ج 5، ص 83.