چگونگى انتقاد از ديگران، بيشتر مربوط به بحث مخاطب شناسى و تأثيرگذارى است. اگر از اصول روان شناختى در تأثيرگذارى، آگاهى كافى داشته باشيد و به آن پايبند بمانيد، به هدف مورد نظر خواهيد رسيد. به همين دليل نكاتى درباره نحوه تأثيرگذارى ارائه مىگردد.
مسئله تأثيرپذيرى يا تأثيرگذارى در حدود كيفيت آن، بستگى به توانايى و قابليتهاى انسان در ابعاد مختلف دارد. مهمترين امورى كه در تأثيرگذارى دخالت دارد، ويژگىهاى روحى – از قبيل اراده استوار، اخلاق نيكو، حسن معاشرت و آگاهىها و توانايىهاى علمى بالا – است. تأثيرپذيرى مثبت نيز تا حدودى، به اين امور و ميزان انعطاف پذيرى و حقيقتطلبى شخص ارتباط دارد؛ اما تأثير پذيرىهاى منفى برخاسته از ضعف آگاهى و اراده است. بنابراين به هر اندازه در تقويت اراده خود، گسترش صفات حسنه و خلق و خوى پسنديده و افزونسازى آگاهى و دانش خود تلاش كنيد، به تدريج توان تأثيرگذارى بيشترى خواهيد داشت.[1]
با رعايت اصول و نكات فوق، مىتوانيد ميزان تأثيرگذارى خويش را افزايش دهيد:
1 – كار خود را با تحسين و قدردانى صميمانه از طرف مقابل شروع كنيد.
2 – برنامه خود را با برجسته كردن يك يا چند نكته مثبت و ارزشمند در طرف مقابل و تحسين صادقانه از وى، به خاطر وجود آن امر مثبت، ارتباط خود را با وى پىگيرى كنيد.
3 – در صورتى كه اشتباه و لغزشى در وى مشاهده كرديد، مستقيما از او گلايه نكنيد و وى را مورد انتقاد مستقيم و سرزنش خود قرار ندهيد.
4 – قبل از انتقاد از ديگران، درباره اشتباهات خود حرف بزنيد.
5 – شنونده خوبى باشيد و ديگران را تشويق كنيد درباره خود براى شما حرف بزنند.
6 – صميمانه ديگران را دوست داشته باشيد و به آنها اين محبت باطنى خود را اعلام داريد.
7 – به ديگران اعتبار بدهيد و كارى كنيد كه احساس كنند مهم هستند.
8 – در مخاطب خود، نسبت به كارى كه مىخواهيد انجام دهد، ميل شديدى ايجاد كنيد و فضاى روانى لازم را براى انجام آن عمل فراهم سازيد.
9 – هر رفتارى را كه از ديگران نسبت به خود انتظار داريد، همان را با ايشان در پيش گيريد.
10 – نقطه نظرات و ديدگاههاى خويش را بر ديگران تحميل نكنيد؛ زيرا مردم سخن كسى را كه بخواهد عقيدهاش را بر آنان تحميل كند، نمىپذيرند و با كسى كه همچون يك سرپرست با ايشان رفتار مىكند، دوستى نمىورزند و به او اعتماد نمىكنند.[2]
پی نوشت ها
[1] – براى مطالعه بيشتر ر.ك: معراج السعاده، بحث غضب و حلم.
[2] – ر.ك:
الف. محمد محمدى رى شهرى، دوستى در قرآن، ترجمه سيد حسن اسلامى، انتشارات مؤسسه فرهنگى دارالحديث، چاپ اول، 1379.
ب. ديل كارنگى، آئين دوستيابى، ترجمه ريحانه جعفرى – پروين قائمى، انتشارات نشر پيمان، چاپ اول، 1378.