اغلال و سلاسل در قرآن در چه معنا به کار رفته و فرق این دو کلمه چیست؟
پاسخ اجمالی
۱ – «اغلال» جمع «غل»، در لغت به معنای، طوق، بند و زنجیر آهنین است که به گردن و دست محبوسان بندند.[1]
این واژه در قرآن کریم در مواردی از جمله در آیه 157 سوره اعراف آمده است: «همان ها که از فرستاده [خدا]، پیامبر «امّى» پیروى می کنند؛ پیامبرى که صفاتش را، در تورات و انجیلى که نزدشان است، می یابند آنها را به معروف دستور می دهد، و از منکر باز می دارد أشیای پاکیزه را براى آنها حلال می شمرد، و ناپاکی ها را تحریم می کند و بارهاى سنگین، و زنجیرهایى را که بر آنها بود، [از دوش و گردنشان] بر می دارد…».
در قرآن کریم «اغلال» هم درمورد دنیا و هم در آخرت به کار رفته است. منظور از غل و زنجیر در دنیا، زنجیر جهل و نادانى، زنجیر انواع تبعیضات و زندگى طبقاتى، زنجیر بت پرستى و خرافات و زنجیرهاى دیگر، است.[2] پیامبران مبعوث شدند، تا از طریق دعوت پی گیر و مستمر به علم و دانش، از راه دعوت به توحید و دعوت به اخوت دینى و برادرى اسلامى، و مساوات در برابر قانون، این زنجیرها را از دست و پای مردم بردارند، اما در آخرت همان غل و زنجیر است[3] که به عنوان عذاب در گردن کافران و اهل جهنم انداخته می شود.
۲ – «سلاسل» جمع «سلسله» به معنای مطلق زنجیر است. چه از جنس آهن باشد یا غیر آن.[4] پس سلاسل حلقه های زنجیری است که به هم پیوسته اند و با آن انسان را می بندند و به هر جا که اراده کنند حرکت می دهند و می برند.[5]
این معنا البته چیزی است که از ظاهر این واژه استفاده می شود. اما به حسب واقع و حقیقت، سلاسل عبارت است از: شهوات و تمایلات نفسانی و برنامه های مادی دنیوی که در تمام بخش های زندگی مادی گسترده است. این نوع از سلاسل کسانی را که در دامش گرفتار شدند، مانع می شود تا مسیر حق و رستگاری را بپیمایند، و بر خلاف خواسته های نفسانی سیر کنند.
۳ – فرق این دو این است که «سلاسل» مطلق زنجیر بوده و «اغلال» تنها زنجیرى است که بر گردن می نهند.[6] «إِذِ الْأَغْلالُ فی أَعْناقِهِمْ وَ السَّلاسِلُ یُسْحَبُون»؛[7] آن گاه که غُل ها را به گردنشان اندازند و با زنجیرها بکشندشان.
از این آیه و آیه «إِنَّا أَعْتَدْنا لِلْکافِرِینَ سَلاسِلَ وَ أَغْلالًا وَ سَعِیراً»،[8] به خوبى روشن می شود که اغلال غیر از سلاسل است.[9]
منبع:اسلام کوئست
پی نوشت:
[1]. فرهنگ معین، واژه «غل».
[2]. مکارم، شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج 6، ص 400 ، تهران، دارالکتب الاسلامیة، 1374ش.
[3]. سبأ، 33، “و ما غل و زنجیرها در گردن کافران می نهیم آیا جز آنچه عمل می کردند به آنها جزا داده می شود”؟!؛ غافر، 71، “در آن هنگام که غل و زنجیرها بر گردن آنان قرار گرفته و آنها را می کشند”.
[4]. لغت نامه دهخدا، واژه «سلاسل».
[5]. مصطفوی، حسن، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، ج 5، ص 212- 213، تهران، بنگاه ترجمه و نشر کتاب، 1360ش.
[6]. قاموس قرآن، ج 3، ص 289.
[7]. غافر، ۷۱.
[8]. انسان، ۴.
[9]. قاموس قرآن، ج 3، ص ۲۹۰.