بديهى است راهنمايى استادى بصير و خبير كه خود فراز و نشيبهاى راه بندگى و خودسازى را پيموده باشد و با خطرات و موانع و سختىهاى راه آشنا باشد و بتواند در اين راه دشوار دستگير و ياور انسان باشد از نعمتهاى بزرگ الهى است. نمىتوان انكار كرد كه استمداد از انفاس قدسى پاكان وسيلهاى مناسب براى رسيدن به كمال و حل مشكلات اخلاقى است، ولى آگاهان و مربيان واقعى و دلسوز هشدار مىدهند كه راهروان راه كمال و قرب الهى نبايد به آسانى خود را به هر مدعى معرفت و كمال بسپارند و تا از صلاحيت و قابليت آنها آگاه مطمئن نشده باشند نبايد شيفته استاد شوند!! حتّى انجام كارهاى خارقالعاده و شگفتانگيزى مانند خبر دادن از اسرار درون و يا مطالب مربوط به آينده و عبور از روى آب و آتش و امثال اين كارها نيز نمىتواند ملاك صلاحيت و درستى مدعيان باشد.
برخى از بزرگان در پاسخ به درخواست استاد راه، مىفرمايند: «خود عمل به دانستهها، راهبر و استاد سالك و طالب كمال است و اگر به معلومات خود عمل كنيم، خداوند مجهولات ما را معلوم مىسازد. يگانه راه سعادت دنيا و آخرت بندگى خداوند است و بندگى در ترك معصيت است در اعتقادات و اعمال. اگر به آن چه مىدانيم عمل كنيم و در هر چه نمىدانيم توقف و احتياط كنيم، هرگز با پشيمانى و خسران مواجه نخواهيم شد. اين عزم اگر در بنده ثابت و راسخ باشد، خداى بزرگ به او توفيق مىدهد».[1]
و از آن جا كه دستيابى به استاد مخلص، بسيار مشكل و دام شيادان فراوان است، طريق احتياط و راه نجات، استفاده از توصيههاى بزرگان و درس اخلاقهاى اساتيد مشهور و معروف به صلاح و سداد است.
ضرورت الگو گرفتن از مقربان درگاه الهى
براى موفقيت در خودسازى لازم است انسان الگو داشته باشد و بهترين الگوها پيامبران عظام، ائمه اطهار عليهمالسلام، علما و صلحا و شهدا هستند كه اين راه خودسازى را به پايان رسانيده و به كمال شايسته و بايسته نائل گرديدهاند از اين رو مطالعه تاريخ آن بزگواران نقش بسيار تعيينكنندهاى در توفيقات ما خواهد داشت به ويژه مطالعه تاريخ و خاطرات علما، صلحا و شهدا چون ممكن است شيطان ما را وسوسه كند كه ما هيچگاه به مقام و رتبه انبياء و ائمه عليهمالسلام كه مؤيد از نزد خدا بودند نمىرسيم.
اما علماى ربانى و صلحاى صمدانى و شهداى والامقام انسانهايى عادى و معمولى بودند ولى در عين حال با ارادهاى محكم و نيتى خاص و گامى استوار وارد صحنه خودسازى شدند و به اوج كمال بشرى دست يافتند و به تجربه ثابت شده خواندن و شنيدن شرح حال آن بزرگواران تأثيرات عميقى بر اصلاح نيت گفتار و كردار انسان دارد و در مدت كوتاهى مىتواند زمينه موفقيتهاى بزرگى را فراهم سازد.
منبع:نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاهها / مؤلف:گروه اخلاق و عرفان/پرسش وپاسخ دانشجویی
[1] – ر.ك: به سوى محبوب، مواعظ آيهاللّه بهجت قدس سره.