نكاح با زنان كافري كه بدون همسرانشان اسير مي شوند و يا همسرانشان در جنگ كشته شده اند براي مسلمانان بعد از پاك شدن رحم زنان از شوهر قبلي جايز است. اين پاك شدن با گذراندن يك حيض تحقق مي يابد.ازدواج پيامبر گرامي اسلام با صفيه نيز بعد از تحقق چنين شرايطي بود.
پاسخ تفصيلي
مقدمه:
الف:در هر دين و آئيني، رهبران و بزرگان و آورندگان آن آئين، بيش از ديگر پيروان، خود را ملزم به انجام قوانيني مي دانند كه براي تحقق آن تلاش مي كنند. اين موضوع، يك امر كاملاً طبيعي و منطقي است. مردم تا تلاش و جديت رهبر را نبينند، نمي توانند به راحتي جزء پيروان او باشند. همه انبياء الاهي و حتي رهبران غير الاهي چنين بوده اند. تمام تاريخ صدر اسلام پر است از تلاش ها و فداكاري هاي پيامبر اكرم(ص). در امور عبادي از همه پيروان خود كوشا تر بود. در احوالات آن رسول گرامي آمده است كه آن قدر نماز مي خواند وعبادت مي كرد كه پاهاي مباركش ورم كرده بود. وقتي اصحاب به ايشان عرض كردند: چرا خود را به زحمت زياد مي اندازيد؟ خداوند كه تمام زندگي شما را مورد مغفرت و رحمت خويش قرار داده است. مي فرمود: آيا من بنده شكر گزاري نباشم.( ابن كثير، البداية و النهاية، ج6، ص 58)
در امور اجتماعي نيز سخت كوش ترين افراد بود، بيشترين توهين ها را براي اثبات حقانيت خود و ديني را كه آورده بود، تحمل كرد. همه احكامي را كه آورد از سوي خداوند بود و هرگز خلاف وحي الاهي سخن نمي گفت.( وما ينطق عن الهوي ،سوره نجم، آيه 3.) در راه انجام احكام الاهي بسيار ثابت قدم بود و در راه ايمان پذيري مردم بسيار كوشا تا اين كه خداوند به او فرمود: گويى مىخواهى بخاطر اعمال آنان، خود را از غم و اندوه هلاك كنى اگر به اين گفتار ايمان نياورند! (كهف، 6)
ب: ازدواج با زنان همسر دار در شرع مقدس اسلام حرام است. از اين دسته فقط زنان اسير شده، با شرايطي مستثنا هستند.( و زنان شوهردار (بر شما حرام است) مگر آنها را كه (از راه اسارت) مالك شدهايد (زيرا اسارت آنها در حكم طلاق است) اينها احكامى است كه خداوند بر شما مقرّر داشته است. نساء، 24)
خداوند متعال نكاح زن اسير شده از كفار را براى مسلمانان بعد از برائت و طاهر بودن رحمش از شوهر اولش حلال فرموده است به شرط اينكه زن و شوهر هر دو با هم اسير نشده باشنددر غير اين صورت جز براى غير شوهرش حلال نخواهد بود. اين حكم فقط درباره زنان كفار است و در جنگ ميان دو ملتي كه مسلمان باشند اين حكم جاري نمي شود . اگر چه يكي از آنان ظالم و متجاوز باشد.
ج: عده زنان اسير يك بار قاعده شدن (حيض ديدن) و يا اگر باردار باشند، وضع حمل نمودن است(تفسير نمونه، ج3، ص 333)
حال با اين مقدمات به باز خواني جريان ازدواج پيامبر گرامي اسلام(ص) با صفيه دختر حيي بن اخطب مي پردازيم:
جنگ خيبر و دلائل اقدام پيامبر(ص) به اين جنگ، همه حكايت از خيانت هاي فراوان يهود به تشكيلات تازه تأسيس مسلمانان دارد. (نك: واقدي، المغازي، ترجمه محمود مهدوي دامغاني، ص 481 به بعد.) در اين جنگ عده اي از يهوديان كشته و تعدادي اسير شدند. بقيه ماجرا از زبان صاحب طبقات الكبري(متوفي 230هجري) كه از قديمي ترين تاريخ هاي جهان اسلام است، مي آوريم:
صفيه دختر حيي بن اخطب و يكى از دختر عموهاى اواز حصار قموص به اسيرى گرفته شدند. پيامبر(ص) به بلال فرمان داد آن دو را كنار بارها و جايگاه خود ببرد، براى رسول خدا از هر غنيمتى برگزيدهيى مقرر بود و ايشان در جنگ خيبر صفيه را برگزيد، پيامبر به او پيشنهاد كرد كه اگر مسلمان شود و خدا و رسولش را انتخاب كند او را آزاد فرمايد، صفيه گفت من مسلمان شدم و خدا و رسولش را انتخاب مىكنم. پيامبر او را آزاد كرد و به همسرى برگزيد و آزادى او را مهريهاش قرار داد. پيامبر(ص) تا صفيه پاك شد همچنان در خيبر ماند و بدون اين كه با او زفاف كند از خيبر بيرون آمد.( طبقات الكبري،ترجمه،ج8،ص 124.)
با كنكاش در تاريخ به مطلب جالب ديگري هم بر مي خوريم كه دليل استقبال صفيه از اسلام و پيامبر اكرم را به خوبي روشن مي كند: نقل است كه رسول‌خدا(ص) بعد اسارت صفيه را نزد خود نگه داشت. در اين هنگام، پيامبر(ص) در چهره صفيه و نزديك چشم او نشانه كبود شده‌اي كه به سبزي مي‌زد ديد از او پرسيد: «اين چيست؟» گفت: «اي رسول‌خدا(ص) در خواب چنان ديدم كه ماهي از سوي آسمان يثرب آمد و در دامن من قرار گرفت اين موضوع را به شوهرم كنانه گفتم. او گفت گويا دوست داري همسر اين پادشاهي شوي كه از مدينه مي‌آيد؟ پس ضربه‌اي بر من وارد كرد…( طبقات الكبري،ج8، ص96 ؛ المحبر، ص90-91)
از مطالب اين كتاب و ديگر كتاب هاي تاريخي(أنسابالأشراف،ج1،ص443.) و فقهي(إيضاح الفوائد في شرح مشكلات القواعد،ج3،ص154؛ التنقيح الرائع لمختصر الشرائع، ج3، ص: 151( نتايج ذيل به دست مي آيد:
1 – صفيه جزء زنان اسير بوده است.
2 – صفيه در زمان اسارت حيض بوده است و بعد از اسارت در دوران عده اش بوده است.
3 – ازدواج پيامبر با او، بعد از اتمام حيض و دوران عده اش و با استقبال او همراه بوده است.
بنابر اين با توجه به مقدمه و ديگر مطالب، عمل پيامبر كاملاً مطابق با دستورات دين مبين اسلام است.
منبع:پرسمان