مجلس خبرگان به طور سالانه، اجلاسيه هاى برگزار مى كند (معمولاً دو نشست)، كه هر اجلاسيه عادى خبرگان، دو روز پى درپى، در دو نوبت صبح و عصر برگزار مى شود. رسميت جلسات مجلس خبرگان با حضور دو سومِ نمايندگان است. مصوبات مجلس خبرگان نيز با موافقت اكثريت مطلق (نصف به علاوه يك ) حاضران معتبر است مگر در مورد تعيين رهبركه موافقت دو سوم حاضران مى باشد. علاوه بر آن، صورت جلسه انتخاب رهبر بايد به امضاى همه اعضاى حاضر در جلسه برسد.[1]
الف. اجلاسيه فوق العاده
در مواردى كه هيئت رئيسه لازم بداند، يا ده نفر از اعضا به صورت كتبى پيشنهاد دهند، اجلاسيه فوق العاده تشكيل مى گردد. تاكنون مجلس خبرگان 3 اجلاسيه فوق العاده داشته است:
1 – در آبان 1362؛
2 – پس رحلت حضرت امام (رحمه الله) در 14 خرداد 1368 و تعيين آيه اللّه خامنه اى به عنوان رهبر؛
3 – مرداد 1368 پس از همه پرسى بازنگرى قانون اساسى.[2]
ب. اجلاسيه عادى
موضوعات اين نشست ها، مباحث مربوط به اصل يكصد و يازدهم قانون اساسى، مسايل مربوط به رهبرى و تبادل نظر براى يافتن شيوه عمل بهتر در جهت ايفاى مسئوليت هاى خطير خبرگان و پيشنهاد آن به مقام رهبرى مى باشد.[3] در هر جلسه، پيش از طرح دستور جلسه، چهار نفر از نمايندگان، هر يك به مدت پانزده دقيقه مى توانند نطق پيش از دستور داشته باشند. پس از آن، دستور جلسه مطرح مى شود. دستور كار جلسه ها و اجلاسيه هاى خبرگان را هيئت رئيسه تعيين مى كند.
در هر اجلاسيه، هيئت رئيسه مى تواند متناسب با گزارش ارائه شده توسط كميسيون سياسى ـ اجتماعى، درباره مسائل امنيتى، فرهنگى، اقتصادى و اجتماعى و مسائل مهم داخلى و جهانى، تا آن جا كه به وظايف خبرگان مربوط مى شود، از مسئولان و نخبگان مربوطه، براى ارائه گزارش، دعوت كند. مدت ارائه گزارش، يك ساعت خواهد بود. هم چنين هيئت رئيسه ممكن است طبق ماده 16 آيين نامه، از مسئول يا مسئولان نهادهايى كه مستقيماً زير نظر رهبرى اداره مى شوند، براى ارائه گزارش، دعوت كند.
هر يك از كميسيون ها نيز موظف است در هر اجلاسيه، گزارش كار خود را به خبرگان ارائه كند. همچنين مى توانند موضوع مهمى را كه در كشور مطرح است به هيئت رئيسه پيشنهاد و مسئولان و افرادى را كه مى توانند در اين زمينه پاسخگو باشند (اعم از اعضاى مجلس خبرگان يا خارج از آن) معرفى كنند. آيين نامه داخلى مجلس خبرگان، موضع گيرى درباره مسائل مهم داخلى را جزو وظايف اين نهاد نشمرده است؛ اما بر اهميت بيانيه هاى خبرگان، كه دراين باره صادر مى شود، تأكيد كرده است. در هر اجلاسيه، كميته اى براى تدوين محورهاى بيانيه، از سوى اعضا انتخاب مى شود. اين كميته پنج نفره، نظريات اعضاى مجلس خبرگان را جمع آورى كرده، محورهاى اصلى بيانيه را براساس آن ها تدوين مى كند. محورهاى پيشنهادى بايد به تصويب خبرگان برسد. هيئت رئيسه خبرگان، در چارچوب محورهاى مصوب، بيانيه اختتاميه را تدوين مى كند.
گفتنى است كه كميسيون هاى شش گانه مجلس خبرگان، در طول سال، داراى جلسه هاى متعدد و مستمرى هستند.[4]
پی نوشت ها
[1] – مجلس خبرگان، پيشين، ص 97.
[2] – همان، پاورقى.
[3] – مواد 12 ـ 14 و 21 ـ 19 آيين نامه داخى مجلس خبرگان رهبرى.
[4] – پرسش ها و پاسخ هايى درباره مجلس خبرگان رهبرى، پيشين.