اشاعره معتقداند كه خطاى پيامبران از روى سهو و نسيان اشكالى ندارد و پيش از نبوت ارتكاب گناه كبيره نيز از آنان جايز است. ابوعذبه ـ از نويسندگان عقايد ـ پس از بيان مطلب فوق چنين مى گويد: «حق آن است كه پيامبران از گناه صغيره از روى سهو نيز معصوم مى باشند».( الروضة البهية فيما بين الاشاعرة و الماتريدية، ابوعذبه، ص 58.)
صاحب حصون الحميديه مى نويسد: «و اما التبليغ فيجوز نسيان ما ذكر من جانب الله تعالى لحكمة يعلمها و اما النسيان من جانب الشيطان فمستحيل عليه»;( حصون الحمديه، ص 39.) فراموشى در تبليغ و رساندن آن به مردم به خاطر حكمتى از جانب خداوند جايز است امّا فراموشى براى پيامبر(صلى الله عليه وآله) از جانب شيطان محال است.
در شرح عقايد نسفى آمده كه پيامبران از دروغ بويژه در تبليغ احكام معصوم مى باشند اما در مورد ساير گناهان تفصيل داده شده است كه: «و هو انهم معصومون عن الكفر قبل الوحى و بعده بالاجماع و كذا عن تعمد الكبائر عندالجمهور خلافاً للحشويه وانما الخلاف فى امتناعه بدليل السمع والعقل و اما سهواً فجوزه الاكثرون و اما الصغائر فتجوز عمداً عند الجمهور …. هذا بعد الوحى اما قبل الوحى فلادليل على امتناع صدور الكبيرة.»( شرح عقايد نسفى، ص 221.)
به اجماع، پيامبران پيش از وحى و پس از آن از كفر معصوم اند و همچنين نزد جمهور علما از گناهان كبيره عمدى معصوم مى باشند، بر خلاف اعتقاد گروه حشويه. امّا انجام گناه به صورت سهوى و ناخودآگاه را اكثر علما جايز دانسته اند همچنين انجام عمدى گناهان صغيره نيز جايز است اما پيش از وحى دليلى بر امتناع گناهان كبيره وجود ندارد.
از ديدگاه معتزله، ارتكاب گناه كبيره براى پيامبران حتى پيش از بعثت جايز نيست زيرا موجب نفرت مردم مى گردد.
بنابراين، ديدگاه علماى اهل سنت درباره عصمت يكسان نيست زيرا بيشتر آنان گناه را به طور سهو و انجام گناهان صغيره را جايز مى دانند و برخى با جواز انجام صغيره مخالف اند. عده اى از محققان عقايد نيز بر اين عقيده اند كه انجام آنچه باعث نفرت مردم از پيامبران شود، خواه گناه صغيره باشد، يا چيز ديگر جايز نيست و بدين جهت آيات و رواياتى را كه حكايت از ارتكاب گناه توسط انبيا دارد توجيه و تأويل مى كنند و مى گويند مقصود از اين گونه ظواهر، ترك اولى است نه اينكه پيامبران دروغ گفته و يا مرتكب معصيت شده باشند.( شرح عقايد نسفى ص 221 و شرح مقاصد، ج 5، ص 50.)
منبع:پرسمان