آیا امام حسین علیه‌السلام در شب عاشورا غسل کرده اند؟

پاسخ به شبهه ای در جهت تخریب وقایع عاشورا

در پاسخ بايد گفته شود كه با تحقيق در كتاب‌هايي روايي چنين حديثي از معصوم ـ عليهم السّلام ـ يافت نشده است. ولي در بعضي كتاب‌هاي تاريخي به اين مطلب اشاره شده است.

ابو مخنف مي‌نويسد: «ابن زياد نامه‌اي به اين مضمون براي عمر بن سعد نوشت: چون نامة مرا خواندي، اگر حسين بر حكم من گردن نهاد و اطاعت كرد كه هيچ و گرنه بي‌درنگ او را از آب منع كن. آب بر يهودي و نصراني حلال است مگر بر حسين و اهل بيتش[1]».
به تعقيب اين دستور، از هفتم محرم، آب بر اهل خيام بسته شد، اين بدان معنا نيست كه امام حسين ـ عليه السّلام ـ و يارانش در اين سه روز دسترسي به آب نداشته‌اند در حالي كه ياران او در اين فواصل با جنگ و نبرد، آب را به خيام مي‌رساندند.

امام ـ عليه السّلام ـ در عصر تاسوعا به برادرش عباس ـ عليه السّلام ـ دستور داد كه آب را به خيام برسانند تا اصحاب خود را پاكيزه نمايند و تن‌ها بشويند و وضو نمايند و خود را براي شهادت فردا آماده نمايند. حضرت عباس ـ عليه السّلام ـ به نقل علي اكبر ـ عليه السّلام ـ با چند تن از ياران خود به شريعه فرات رفته و بعد از جنگ سختي آب را به خيام رسانده‌اند[2].
از اينكه ياران امام حسين ـ عليه السّلام ـ در شب عاشورا غسل نموده‌اند در ميان تاريخ نويسان اختلاف است. در كتاب لهوف سيد بن طاووس[3]، به مسئله غسل كردن امام حسين ـ عليه السّلام ـ و يارانش اشاره نشده است. هم چنين در كتاب ارشاد شيخ مفيد[4] نيز به اين مطلب اشاره نشده است ولي در كتاب خصائص الحسين شيخ جعفر شوشتري[5] به غسل كردن امام حسين ـ عليه السّلام ـ در شب عاشورا اشاره شده است. و كتاب‌هاي معتبر تاريخي به مسئله غسل اشاره‌اي نكرده‌اند.

با وجود اختلاف در غسل نمودن امام حسين ـ عليه السّلام ـ در شب عاشورا، مي‌توان اين نتيجه را گرفت كه

اولا: غسل كردن امام حسين ـ عليه السّلام ـ و يارانش براي شهادت بوده و آنها مي‌دانسته‌اند كه تا ظهر عاشورا به شهادت مي‌رسند و شهادت با غسل را براي ديدار معبود خود، برهمه چيز مقدم داشته‌اند.

ثانياً: احتمال اين را نيز مي‌دادند كه فردا نيز همانند روزهاي گذشته، از شريعه فرات آب را به خيام برسانند كه همانطور آقا حضرت عباس ـ عليه السّلام ـ در روز عاشورا براي آوردن آب به طرف علقمه حركت نمود.

معرفي منابع جهت مطالعه بيشتر:

1ـ ارشاد، شيخ مفيد.

2ـ لهوف، سيد ابن طاووس.

3ـ تاريخ عاشورا، ابراهيم آيتي.

[1] مقتل ابي مخنف، قم، مؤسسه امام خميني، ص129

[2] همان، ص129؛ فرهاد ميرزا، قمقام زخار و صمصام بتّار، انتشارات كتابفروشي اسلاميه، ص378؛ ر.ك: جمعي از محققين، نهضت عاشورا، قم، مركز مطالعات و پژوهشهاي حوزه علميه، 1381، ص61

[3] سيد بن طاووس، لهوف، مترجم بخشايشي، قم، دفتر نشر نويد اسلام، چاپ هفتم، 1379

[4] مفيد، الاشارات، انتشارات علميه الاسلاميه، 1387ق

[5] اشك روان بر امير كاروان، ‌ترجمه خصائص الحسنيه، مترجم شهرستاني، قم، دارالكتاب، 1413ق، ص112