پيشوايان ما ساده زيستى را با آراستگى جمع كرده بودند كه به نمونه هايى از آن اشاره مى شود:
الف – تن پوش پيامبر (صلی الله علیه وآله) با لباس هاى متعارف مردم عصر خويش تفاوتى نداشت و هر نوع لباسى را كه در دسترس وى قرار مى گرفت مى پوشيد.[1] او به راحتى لباس خود را انتخاب مى كرد و سخت گير و سخت پسند نبودند البته اين ساده زيستى او به معناى بى انضباتى نبود؛ بلكه پيامبر (صلی الله علیه وآله) در پوشيدن لباس بسيار منظم بود. هنگامى كه هيأتى بر او وارد مى شد، زيباترين لباسش را مى پوشيد.[2]
ايشان بيش تر لباس پنبه يا كتان مى پوشيد و بيش ترين لباس هايش به رنگ سفيد بود و لباس مخصوصى براى نماز جمعه داشت.[3]
پيامبر (صلی الله علیه وآله) به نظافت و بوى خوش، علاقه داشت؛[4] ايشان توجه بسيارى به استفاده از بوى خوش داشت و به آينه يا آب مى نگريست و موهايش را شانه مى زد و خود را براى ياران مى آراست.[5] همواره لباسش پاكيزه بود و مى فرمود: از عوامل ارجمندى مؤمن نزد خداى والا، پاكيزگى لباس اوست.[6]
ب – حضرت رضا (علیه السلام) نيز ساده زيستى را با آراستگى جمع كرده بود و پاكيزگى را از اخلاق پيامبران مى شمرد.[7] او درباره لباس زيبا مى فرمود: «حسن (علیه السلام) لباس هاى زيبا مى پوشيد، و جعفر ابن محمد (علیهم السلام) لباس هاى تازه مى خريد و در آب فرو مى برد و سپس در بر مى كرد، و به من مى گفت تو هم [اين چنين لباس] بپوش و خود را نو كن؛ زيرا على بن الحسين (علیهم السلام) جبّه هاى خز را پانصد درهم مى خريد و زمستان مى پوشيد و بعد آن را مى فروخت و به فقراء انفاق مى نمود و مى فرمود:[8]«مَنْ حَرَّمَ زِينَةَ اللَّهِ الَّتِى أَخْرَجَ لِعِبادِهِ وَ الطَّيباتِ مِنَ الرِّزْقِ»؛[9] «بگو: چه كسى زينت هاى الهى را كه براى بندگان خود آفريد و روزى هاى پاكيزه را حرام كرده است؟!».[10]
ياسر، خادم امام رضا (علیه السلام) مى گويد: حضرت به من فرمود: «براى خود يك جبّه خز بخريد و اگر خواستيد پارچه هاى نقش دار تهيه كنيد. عرض كردم هر پارچه نقش دارى را بخرم؟ فرمود مگر پارچه نقش دار چيست؟ گفتم: پارچه هاى نقش دارى كه در آن پنبه نباشد مى گويند حرام است، فرمود: تو از آن پارچه هايى كه در آن پنبه هست بپوش».[11]
امام رضا (علیه السلام) محاسن خود را با خضاب سياه مى كرد[12] و موهاى سر و صورت خود شانه مى زد.[13] امام مقيد به استفاده از عطر بود؛ روايت شده است كه امام از عود هندى و چينى بخور مى كرد، و مشك و گلاب استعمال مى نمود.[14] حضرت رضا (علیه السلام) عطر زدن را از اخلاق پيامبران مى شمرد[15] و در روايتى، به سيره جدشان اشاره مى نمايند و مى فرمايند: «حضرت زين العابدين مشكدانى داشت از قلع كه در آن مشك نهاده بود و وقت لباس پوشيدن و بيرون رفتن از آن مشك به خود مى ماليد».[16]
امام همگان را به عطر زدن سفارش مى كرد: «بر هيچ كس روا نيست كه از به كار بردن عطر در هر روز خوددارى كند، و اگر قدرت نداشت يك روز در ميان خود را خوشبو كند، و اگر باز هم نتوانست در روز جمعه حتماً بوى خوش استعمال نمايد».[17]
پی نوشت ها
[1] – سنن النبى، طباطبايى، ص69.
[2] – كنزالعمال، متقى هندى، ج7، ص 122.
[3] – سنن النبى، ص 173.
[4] – مكارم الاخلاق، ابونصر طبرسى، ج1، ص 82 – 80.
[5] – مكارم الاخلاق، ج1، ص 85.
[6] – مجمع الزوائد، هيثمى، ج5، ص 132؛ ر.ك: پيامبر (صلی الله علیه وآله) و جوان امروز، محمدباقر پورامينى.
[7] – تحف العقول، ص 451.
[8] – الكافى، ج6، ص 451.
[9] – اعراف 7، آيه 32.
[10] – مسند الامام الرضا (علیه السلام) ، عطاردى، ج2، ص 360.
[11] – الكافى، ج6، ص 452.
[12] – بحارالانوار، ج73، ص 100.
[13] – بحارالانوار، ج 73، ص 115.
[14] – عيون اخبارالرضا (علیه السلام) ، ج2، ص 179.
[15] – الكافى، ج6، ص 512.
[16] – مكارم الاخلاق، ص42.
[17] – خصال، ج2، ص 392.