سوال: پسر ۱۷ ساله‌ای دارم که خیلی از کامپیوتر استفاده می‌کند. البتّه در کنار بازی، کارهای مفیدی مثل مدیریّت سایت و طراحی بنر انجام می‌دهد؛ امّا از زندگی افتاده است و علاقه‌ای به درس خواندن نشان نمی‌دهد. چگونه با او برخورد کنیم؟
جواب:
فرزندان امروز، تربیت امروز
وجود مبارک امیر المؤمنین علی علیه السّلام خطاب به والدین می‌فرمایند: “فرزندان برای زمانی غیر از زمان شما هستند؛ لذا باید آن‌ها را به مقتضای زمان خود تربیت کنید“. متأسّفانه امروزه پدر و مادرها می‌خواهند فرزندان را به مقتضای دیروز تربیت کنند و این کار اشتباه است. به عنوان مثال وقتی تکنولوژی وارد محیط خانه می‌شود و در اختیار بچّه‌ها قرار می‌گیرد، دیگر کسی نمی‌تواند آن را کنترل کند؛ چراکه فرزندان به مقتضای دیروز تربیت شده‌اند؛ یعنی والدین آن‌ها را برای استفاده از تکنولوژی آماده نکرده است.
اعتیاد نوجوانان به تکنولوژی
بنده چند وقت پیش به حرم امام رضا علیه السّلام مشرّف شدم و در آن‌جا بچّه‌هایی را دیدم که با تبلت مشغول بازی هستند؛ در صورتی که حرم مکان زیارت است و این کودکان در آن‌جا کاری را انجام می‌دادند که می‌توانستند آن را در خانه انجام دهند.
همچنین چند روز پیش مادری به من گفت: فرزندم بیشتر اوقات خود را با کامپیوتر سپری می‌کند، برای همین ما تصمیم گرفتیم که آن را جمع کنیم؛ وقتی این کار را انجام دادیم، او از روی عصبانیت شیشه‌های خانه را شکست! از این رفتارها معلوم می‌شود که نوجوانان به تکنولوژی اعتیاد پیدا کرده‌اند.
راههای مقابله با مشکل
وقتی ما کامپیوتر را در اختیار فرزندمان قرار می‌دهیم، او احساس مالکیّت می‌کند و اگر روزی بخواهیم آن را از او بگیریم، بسیار ناراحت می‌شود و ممکن است از ما انتقام بگیرد؛ لذا بنده چند نکته را برای حل این مشکل عرض می‌کنم
الف. اطاعت از پدر
در خانه فقط پدر باید حرف اوّل و آخر را بزند؛ البته بر اساس مصلحت خانواده، نه بر اساس منفعت‌های شخصی. حرف پدر باید در خانه فصل الخطاب باشد و همه آن را بپذیرند. ما در مسئله‌ی حکومت می‌گوییم: ” وجود یک حاکم ظالم بهتر از نبودن حکومت در جامعه است” در محیط خانه نیز پدر باید حاکم باشد و همه از او تبعیت کنند؛ مثلاً اگر پدر به فرزندش گفت که از کامپیوتر زیاد استفاده می‌کنی، او بپذیرد و زمان خود را مدیریت کند.
آسیب‌های تکنولوژی
یکی از اساتید دانشگاه علّامه‌ی طباطبایی می‌گفت: امروزه به دلیل گستردگی ارتباطات، اعضای خانواده زمانی را به یک دیگر اختصاص نمی‌دهند و وقتی در خانه هستند، هرکدام به انجام کارهای خود مشغول می‌شوند. ایشان در ادامه گفتند: ارتباط اعضای خانواده در شبانه روز به کمتر از ۱۷ دقیقه رسیده است.
ب. متقاعد کردن بچّه
اگر والدین می‌خواهند استفاده از کامپیوتر را محدود کنند؛ باید از قبل به فرزندشان بفهمانند که این وسیله با پول پدر خریداری شده است و هر موقع او بخواهد می‌تواند استفاده از آن را محدود کند. همچنین توصیه می‌شود اعضای خانواده نیز از کامپیوتر استفاده کنند تا کودک بداند که این وسیله برای استفاده‌ی همه است.
البته والدین باید توجّه داشته باشند که با فرزندشان در این رابطه مودبانه و با متانت صحبت کنند و خدایی ناکرده سر او داد نزنند؛ مثلاً پدر به نوجوان ۱۷ ساله‌ی خود بگوید: من این کامپیوتر را خریدم برای این‌که به نفع خانه باشد ولی الآن می‌بینم به زیان خانواده است؛ از این به بعد کامپیوتر از اتاق شما خارج می‌شود و در محیط عمومی قرار می‌گیرد و باید زمان استفاده از آن هم محدود شود.
ج. نظر خواهی کردن
گاهی اوقات والدین باید زمانی را بگذارند و با فرزند خود در مورد برنامه‌های مفید صحبت کنند و از او بپرسند که آیا استفاده مداوم از کامپیوتر درست است یا نه؟ این نظر خواهی باعث می‌شود که نوجوان با کمک والدین به یک برنامه صحیح برسد و در مسائل خانوادگی مشارکت داشته باشد.
پاسخ دهید