سؤال:پسری چهارده ساله دارم که مشکلی در ظاهر چشمانش وجود دارد و باعث می شود که در مدرسه مورد تمسخر بچّه ها قرار گیرد. می خواستم بدانم که من چه طور با این فرزندم رفتار کنم تا او در مقابل تمسخر دیگران کم نیاورد؟

جواب: اوّلین نکته این است که فرزند ما باید مشکلش را بپذیرد. در خیلی از مواقع خود فرد مسأله را به عنوان یک مشکل نپذیرفته است و وقتی آدم نتواند با مشکل خودش کنار بیاید، قطعاً آسیب های زیادی می بیند؛ ولی وقتی انسانها با این واقعیت ها که بالاخره اتّفاق افتاده است، مواجه شوند و آن را بپذیرند، حتّی اگر حرف های دیگران آن ها را ناراحت کند، باز می بینیم که یک توجیه خوبی دارند و می توانند آن را توجیه کنند تا حداقل خودشان زیاد فشار و آسیب روحی نبینند.

ارتباط با مسخره کننده

امّا نکته مهم این است که اگر شخصی به خاطر عیبی بچّه ای را مسخره کرد، باید او چه طور برخورد کند؟ به نظر می آید که بهترین راه، ارتباط با آن فرد مسخره کننده است؛ چراکه وقتی در جمعی بچّه ها یک نفر را مسخره می کنند و او هم با آنها قهر می کند و یا این که ناراحتی خودش را ابراز می کند، بچّه ها بیشتر او را دست می گیرند و مسخره می کنند. اگر فرزند شما این گلایه را کرد که مثلاً فلانی من را مسخره می کند، باید به او بگویید که شما جواب او را با خوبی بده.

راهکار ها

در این زمینه چند راه وجود دارد؛

الف. نصیحت کردن

راه اوّل این است که آن فرد را دعوت کند به جایی که هیچ کس نباشد، مثلاً در گوشه ای از مدرسه به او بگوید: دوست من! این مشکل به دست خود من نبوده و مادرزادی است یا بر اثر سانحه ای اتّفاق افتاده است و من دوست ندارم که شما من را مسخره کنید. ما در روایات داریم که نصیحت کردن در پنهان اثر بهتری می گذارد؛ لذا بچّه باید در پنهان این کار را انجام دهد.

ب. هدیه دادن

با توجّه به این که معمولاً همه ی بچّه ها مسخره نمی کنند و در مدارس معمولاً چند نفر شاخص هستند که این کارها را انجام می دهند، یکی از راه های جلب عاطفه، هدیه دادن است. منظور هدیه دادن های عجیب و غریب نیست؛ بلکه هدیه های معمولی است؛ مثلاً وقتی که بچّه می خواهد برای خودش یک خودکار بخرد، مادر می تواند به او بگوید که این بار دو تا خودکار بخر و امروز که به مدرسه رفتی، یکی از آن ها را به همان پسری بده که تو را مسخره می کرد. یا مثلا وقتی که مادر در خانه برای فرزندش تغذیه آماده کرده است، می تواند یک خوراکی دیگر را هم آماده کند و به فرزند خود بگوید که این را به همان پسری بده که تو را مسخره کرده است. این حرکت زمینه را فراهم می کند که ارتباط عاطفی بیشتر شود و به تعبیری او را نمک گیر کند و او به خاطر این نمک گیر شدن این رفتار نا مناسب را انجام نمی دهد.

توصیه ای به مسئولین

یک نکته هم توصیه به محیط های آموزشی است. چه خوب است که گاهی اوقات معلّمین، مدیران مدرسه و مربّیان پرورشی، اگر احیاناً می بینند که چنین اتّفاقاتی در مدرسه می افتد، وارد عمل بشوند؛ البته نه از جنبه های تنبیهی؛ بلکه از همان جنبه هایی که دین اسلام به ما گفته است و توصیه هایی که دین اسلام دارد.