در برخی از نقل های حدیث إنذار، عبارت«خلیفتی من بعدی…» و در برخی دیگر«خلیفتی من أهلی…» ذکر شده است و به همین علت بعضی میگویند که پیامبرصل‌الله‌علیه‌و‌آله‌و‌سلم حضرت علی‌علیه‌السلام را مسئول سرپرستی اولاد و زوجات خود قرار داده است و ربطی به سرپرستی جامعه ندارد. علامه سید جعفر مرتضی عاملی در صفحات ۲۵ الی ۲۸ کتاب الصحیح من سیره الامام علی‌علیه‌السلام، جلد دوم، این مطلب را بیان فرمودهاند.
تهیه و تنظیم: صدرا غفاری
روایاتی که حدیث إنذار را نقل کرده‌اند، یک تفاوتی با یکدیگر دارند. در برخی ازآنها گفته شده:« پیامبرصل‌الله‌علیه‌و‌آله‌و‌سلم فرمودند: برادر، وصیّ و خلیفه من در میان خانواده‌ام… » و در برخی دیگر گفته شده: «برادر، وصیّ و خلیفه من در میان شما(امّتم)…»
اگر انسان در این اشکال، اندکی تأمل کند در می‌یابد که غرض پیامبرصل‌الله‌علیه‌و‌آله‌و‌سلم از سخنشان واضح است و تعبیر وصایت، مفهومِ خلافت را تبیین می‍سازد و خلافت نیز مبیّنِ معنای وصایت است. اما آیا إعمال این خلافت، بر روی خانواده پیامبرصل‌الله‌علیه‌و‌آله‌و‌سلم است و حضرت علی‌علیه‌السلام مسئول حفظ و سرپرستی خانواده ایشان‌است؟
هنگامی که انسان دقیق‌تر به ماجرا نظر می‌کند، متوجه می‌شود که در زمان إنذار عشیره، پیامبرصل‌الله‌علیه‌و‌آله‌و‌سلم اصلاً اولاد و زوجاتی نداشته‌اند. اما اگر گفته شود که ایشان، از زمان وفاتشان خبر داده‌اند و به واسطه علم الهیِ خود، مسئولیت زوجات و دخترشان را در آن زمان، به حضرت علی‌علیه‌السلام سپرده‌اند، ما در پاسخ می‌گوئیم که در زمان وفات پیامبرصل‌الله‌علیه‌و‌آله‌و‌سلم دختر ایشان، همسری داشته که به خوبی نیازهای حضرت فاطمه‌سلام‌الله‌علیها را تامین می‌کرده و زوجات پیامبر صل‌الله‌علیه‌و‌آله‌و‌سلم نیز، نیازی به وصی و کسی که بخواهد از آنها مراقبت کند نداشته‌اند، چرا که آنها در سنی نبودند که نیاز به مراقبت داشته باشند و علاوه بر این، هر کدام از آنها قوم و قبیله داشتند. همچنین پیامبرصل‌الله‌علیه‌و‌آله‌و‌سلماگر تصمیم داشتند که کسی را به عنوان محاظ خانواده خود قرار دهند، نیازی نبود که تمام عشیره را دور هم جمع کنند و این مطلب را بیان نمایند.
بنابر این، مقصود کلام پیامبرصل‌الله‌علیه‌و‌آله‌و‌سلم از کلمه «اهل» ، تمام عشیره و به عبارتی، تمام امت اسلامی بوده است.
پاسخ دهید