محیط سالم، لازمه ی تربیت

قطعاً یکی از نکاتی که در تربیت تاثیر به سزایی دارد، محیط است. ما وقتی که دستورالعمل های دینی خود را می بینیم که از نبیّ مکرّم اسلام و بقیه معصومین علیهم السلام به ما رسیده است، متوجّه می شویم که باید محیط تربیتی، عاری از آلودگی ها و آن ناخالصی ها باشد

اگر ما بخواهیم امروزه بچّه های خوبی تربیت کنیم، خصوصاً در سال های اوّل حیات فرزندانمان، باید بدانیم که بچّه ها باید در یک محیط سالم و پاک قرار بگیرند و این محیط باید شاخصه هایی داشته باشد. حالا ببینیم که  شاخصه ها و ویژگی های یک محیط سالم چه چیزی می تواند باشد؟

ویژگی های محیط پاک و سالم

اوّلین نکته ای که باید در محیط اتّفاق بیافتد، این است که عاری از رفتارهای آلوده باشد. می دانید که بچّه ها از حدود یک سالگی حسّ تقلیدگری در آنها ایجاد می شود؛ یعنی بچّه ها شروع می کنند به تقلید کردن از رفتارهای دیگران. خیلی از پدر و مادرها هم این مسئله را تجربه کرده اند. مثلاً همین که پدر و مادر جلوی بچّه سرشان را تکان می دهند، بچّه هم شروع به تکان دادن سر خود می کند. در این جا معلوم می شود که این بچّه کم کم از محیط دریافت هایی را می گیرد و تقلید می کند.

تقلید گری، منشاء آموزش در کودکان

خیلی از کارشناسان تربیتی، آغاز تقلیدگری را حدود یک سالگی بیان می کنند و می گویند که بچّه ها از این زمان تقلید را شروع می کنند. اتّفاقاً این رفتار خیلی هم خوب است؛ چرا که اگر ما بخواهیم که تقلید را از زندگی بچّه ها حذف کنیم، خیلی از چیزها را نمی توانند یاد بگیرند و آموزش ببینند؛ پس تقلید یک لطف الهی در حقّ فرزندان ما است که به فرزند کمک می کند تا بتواند از محیط دریافت هایی داشته باشد، حرف زدن را یاد بگیرد، راه رفتن را یاد بگیرد و خیلی چیزها را از طریق تقلید بیاموزد.

تقلید، تیغ دو لبه

امّا تقلید در بچّه ها مثل یک چاقوی دو لبه است که جنبه ی مثبت و منفی دارد، مثبتش چیست؟ به این صورت است که اگر فرزند ما در معرض رفتارهای خوب قرار بگیرد و رفتارهای خوب را از والدین و از اطرافیان ببیند، تدریجاً این رفتارها در او هم تجلّی پیدا می کند و او هم شروع می کند به انجام دادن همان رفتارها؛ مثلاً بعضی از بچّه ها قبل از دو سالگی از نماز خواندن پدر و مادرشان تقلید می کنند؛ یعنی در حالی که هنوز شروع به کلام نکرده است و خوب هم نمی تواند حرف بزند، ولی این حرکت را انجام می دهد و همان حرکات و سکناتی را که والدین انجام می دهد، او هم تقلید می کند.

ببینید که همین رفتار، چقدر می تواند در او تاثیر بگذارد؟! برای همین ما به والدین می گوییم که از این به بعد، یعنی از زمانی که بچّه های ما در این حدود سنّی قرار می گیرند، تلاش آن ها بر این باشد که چیزهایی که بچّه ها از طریق بصر و دیدن دریافت می کنند، امور مثبتی باشد. می دانیم که اگر این بچّه امور منفی را از ما ببیند، مثلاً یک تندی و یا پرت کردن شی ای را از ما ببیند، او این دریافت را در گوشه ای از ذهنش نگه می دارد و در یک زمان، همین رفتار را به ما تحویل می دهد؛ پس اوّلین رکنی را که باید در محیط رعایت کرد، این است که آلودگی های بصری در آن نباشد.