مشهور این است که در انقلاب حسینى، لقب نخستین شهید بر حضرت مسلم بن عقیل علیه السلام اطلاق مى گردد. چنانچه مقصود نخستین شهید بنى هاشم در این انقلاب مقدس باشد این سخن درست است. ولى اگر نخستین شهید از عموم شهیدان مد نظر باشد، باید گفت که نخستین شهید فرستاده امام حسین علیه السلام نزد اشراف و سران اخماس بصره است؛ که عبیدالله زیاد یک روز پیش از ترک بصره به سوى کوفه او را به شهادت رساند. سبب آن نیز خیانت منذر بن جارود عبدى بود که ادعا کرد ترسید آن نامه دسیسه عبیدالله زیاد باشد[۱] – بحریه دختر منذر، زن عبیدالله بود-. ابن زیاد نیز فرستاده امام علیه السلام را گرفت و به دار کشید، [۲] یا به قولى گردن زد.[۳]
بیشتر مورخان بر این باورند که نام این فرستاده سلیمان بوده است. ولى ابن نما- که بنابر قولى- او را زراع سدوسى خوانده است مى گوید: نامه را همراه زراع سدوسى و به قولى سلیمان معروف به ابورزین فرستاد. [۴] ولى سلام وارده بر وى در زیارت ناحیه مقدسه تأکید مى کند که نام او سلیمان بوده است: «سلام بر سلیمان، غلام حسین بن امیرالمؤمنین. خداوند لعنت کند قاتلش سلیمان بن عوف حضرمى را».[۵]
کنیه سلیمان ابورزین بود. نیز گفته اند که ابورزین نام پدرش بود و مادرش کبشه، کنیز امام حسین علیه السلام بود که امام علیه السلام او را به همسرى ابورزین درآورد؛ و او سلیمان را به دنیا آورد.[۶] ولى سماوى نام این شهید را چنین ثبت کرده است: سلیمان بن رزین.[۷]
سلیمان از مدینه همراه امام علیه السلام به سوى مکه بیرون آمد. سپس حضرت او را با نامه اش به بصره فرستاد[۸] و این خود کاشف از اعتماد و اطمینان امام علیه السلام نسبت به وى و منزلت ویژه سلیمان نزد آن حضرت است.
منبع:کتاب با کاروان حسینی، مقاله «تلاش های امام حسین علیه السلام در مکه»
تهیه و تنظیم :علی اکبر اسدی
[۱] ر. ک. تاریخ طبرى، ج ۳، ص ۲۸۰٫
[۲] اللهوف، ص ۱۹٫
[۳] تاریخ طبرى، ج ۳ ص ۲۸۰٫
[۴] مثیر الاحزان، ص ۲۷؛ لواعج الاشجان، ص ۳۶٫
[۵] بحار، ج ۱۰۱، ص ۲۷۱٫ شاید سلیمان بن عوف به دستور ابن زیاد او را به قتل رسانده است.
[۶] وقعه الطف، ص ۱۰۴٫
[۷] إبصار العین، ص ۹۴٫
[۸] سید عبدالمجید شیرازى حایرى در کتاب ذخیره الدارین خویش گوید: … ابوعلى در رجال خود گفته است: سلیمان مُکَنّى به ابورزین، غلام حسین بن على، همراه وى کشته شد. محقق استرآبادى در «رجال» خویش گفته است: «سلیمان بن ابى رزین، غلام حسین علیه السلام، همراه او کشته شد. از ظاهر کلام این دو بر مى آید که سلیمان در واقعه طف همراه حسین علیه السلام به شهادت رسید و این با گفته مورخان و سیره نویسان مبنى بر این که او در بصره به قتل رسید مخالف است و در زیارت هم به این اشاره نشده است. بلى، مى توان سخن آن دو را حمل بر این کرد که کسانى که در راه حسین علیه السلام در کوفه یا بصره کشته شدند، حکم همان هایى را دارند که در کربلا به شهادت رسیدند، گرچه در حضور وى کشته نشدند». (ذخیرهالدارین، ص ۱۷۲، مطبعه المرتضویه، نجف، ۱۳۴۵ ه. ق.)
پاسخ دهید