بررسی تاریخچه ی مهد کودک

به نظر می آید که اوّلین گام ها در تشکیل مهدهای کودک از زمان صنعتی شدن جهان اتّفاق افتاد. وقتی ما بر می گردیم به قبل از صنعتی شدن دنیا، می بینیم که در آن زمان به طور خیلی محدودی مجموعه هایی با نام مهد کودک وجود داشت.

معمولاً در زمان قدیم خود والدین بچّه ها را تا سنین قبل از دبستان تربیت و نگهداری می کردند؛ امّا زمانی که بحث صنعتی شدن مطرح شد، دولت ها زنان را به عنوان یک نیروی کاری ارزان وارد عرصه کار کردند؛ لذا مادرها به سرکار آمدند و بچّه ها در خانه ماندند. همین امر باعث شد که اوّلین بار اتّحاد جوامع شوروی به این فکر بیفتد که در کنار کارخانه ها مراکزی را برای نگهداری بچّه ها ایجاد کند تا مادران با خیال راحت کار کنند و بچّه ها نزدیک به محل کارشان نگهداری شوند.

در شوروی بعد از این که بچّه ها در یک محیط جمع شدند، با خود گفتند که باید با این ها چه کار کنند؟ نمی توانستند که برای هر کودک یک مربّی قرار دهند؛ چراکه هزینه بردار بود؛ لذا مجبور شدند که مجموعه ای از کودکان را به یک مربّی بسپارند تا از آنها نگهداری کند.

جایگاه مهد کودک در اسلام

از این جریان ما متوجّه می شویم که مهد کودک پیشینه ی چندانی ندارد. ما وقتی به آموزه های دینی خود نگاه می کنیم، می بینیم که در صدر اسلام مکانی نبوده است که بچّه ها را در آنجا به صورت مجموعه ای نگاه دارند. نهایت چیزی که ما در اسلام داریم، شخصی به نام دایه است؛ یعنی هر بچّه را باید یک مربّی نگهداری کند.

گام اوّل در شکل گیری شخصیت فرزند

بچّه ها تقلیدگران خوبی هستند و رفتار ها را به زیبای تقلید می کنند؛ خصوصاً در شش و هفت سال ابتدایی زندگی، بیشترین تقلیدها را انجام می دهند. این تقلید ها در آینده، بخشی از شخصیت آنها را شکل می دهد؛ یعنی گام اول شکل گیری شخصیت کودک همین تقلیدها است.

آن چیزی که ما در شکل گیری تربیت توصیه می کنیم، این است که بچّه ها در سال های ابتدایی زندگی نباید آدم های زیادی را ببینند؛ خصوصاً انسانهایی که رفتارهای کنترل شده ای ندارند. برای همین مادران باید عمده ی تربیت فرزند را به عهده بگیرد؛ چراکه مادر می تواند رفتار خود را در حضور فرزندش کنترل کند؛ یعنی در حضور او، رفتار خوب انجام دهد تا فرزند او نیز رفتار خوب را ببیند و الگو بپذیرد.

بچّه های تقلید گر!

وقتی ما بچّه ای را به یک محیط عمومی می بریم، خصوصاً در سنینی که هنوز قدرت تحلیل ندارد، می بینیم که  سریع رفتارهای مناسب و نامناسب افراد محیط را تقلید می کند. یکی از نکاتی که روانشناسان رشد بیان می کنند، این است که می گویند: “بچه ها تقلید را در غیاب مقلّدشان هم انجام می دهند“؛ به این معنی که کودک تقلید را از یک نفر گرفته و الان که او در این مکان حضور ندارد، بچّه همان رفتار را در خانه تحویل پدر و مادر می دهد. مادر باید آن قدر قوی باشد که رفتارهای تقلیدی بچّه را مدیریت کند تا او در مسیر غلطی قرار نگیرد.