این‌که یک دختر شش ساله حرف پدر و مادر خود را گوش نمی‌دهد، گاهی اوقات طبیعی است.

امّا برای این‌که این مشکل گسترده نشود و از آن حالت طبیعی به مرز نافرمانی و لجبازی نرسد، رعایت چند نکته ضروری است؛ ازجمله:

الف. پرهیز از امر و نهی زیاد

اگر جملات ما خیلی در غالب امر و نهی باشد، نافرمانی بچّه‌ها بیشتر می‌شود؛ لذا والدین باید از امر و نهی زیاد نسبت به فرزندشان پرهیز کنند.

ب. پرهیز از سرزنش

در روایتی از وجود حضرت امیر المؤمنین علیه السّلام داریم که فرمودند: “سرزنش کردن، شعله‌های لجاجت و نافرمانی را برانگیخته می‌کند”. اگر ما فرزند خود را سرزنش کنیم، او لجاجت می‌کند و نافرمانی او تقویت می‌شود و در برابر کلام پدر و مادر مقاومت می‌کند.

ج. رعایت زمان و مکان

سومین نکته این است که ما باید در زمان و مکان مناسبی از بچّه‌ها درخواست مناسبی داشته باشیم؛ به طور مثال اگر بچّه‌ای را که خسته است، بر سر سفره‌ی غذا بنشانیم و بگویم غذا بخور، مطمئنّاً مقاومت و نافرمانی می‌کند و غذا نمی‌خورد.

در این‌جا باید تدبیری بیندیشیم و به جای این‌که شام را ساعت ده شب درست ‌کنیم، در ساعت نُه آماده کنیم، تا فرزند ما سر حال باشد و به مرز خستگی و خواب‌آلودگی نرسیده باشد.

د. پرهیز از تنبیه های غیر تربیتی

گاهی اوقات ممکن است دلیل نافرمانی کودک، نحوه‌ی برخورد والدین باشد؛ مثلاً پدر و مادرهای که فرزندان خود را تنبیه بدنی می‌کنند، این بچّه‌ها نافرمان می‌شوند و حرف گوش نمی‌کنند.

ه. گوش دادن به حرف های کودک

یکی دیگر از دلایل نافرمانی بچّه‌ها ممکن است این باشد که والدین حرف آن‌ها را گوش نمی‌کنند؛ زیرا رفتارهای غیر فردی “بده و بستانی” است؛ یعنی در جاهایی ما باید حرف‌های بچّه‌ها را گوش کنیم.

البتّه منظور این نیست که پدر و مادرها کاملاً مطیع امر فرزند باشند؛ منظور این است که باید به خواسته‌های کودک توجّه کرد.