نبردهای بین امپراتوری عثمانی و سلطنت صفوی پیرامون شهرهای شیعی عراق و ایروان در زمان سلطان مراد چهارم و ده سال کوشش و کشاکش در جهت استیلای نظامی و سیاسی بر عراق عرب و ایروان بین شاهان صفوی و سلاطین عثمانی، بخش مختصر، اما قابل توجه در فراز و فرود روابط عثمانی و صفوی محسوب می شود. در این زمان است که صفویان هیچ تلاشی برای بازگرداندن گستره دولت خود بر حوزه شهرهای شیعی عراق انجام نمی دهند و حتی حاضر به پذیرش صلحی می شوند که منافع رقیب در آن لحاظ شده است.
در این میان، جامعه شیعیان هزینه منفعت طلبی اقتصادی- نظامی مراد چهارم در بسط ثغور شرقی و عافیت طلبی و راحت انگاری شاه صفی را با خون خود و از دست دادن شهرهای مقدسشان پرداخت می نمایند.
ابتکار عمل معاهده زهاب توسط عثمانی، حرکت نظامی سلطان مراد را در بستر سیاسی تثبیت نمود و با حذف عتبات عالیات و انضمام رسمی عراق عرب به عثمانی، در بستر ایدئولوژیک نیز برای صفویه خسارت به بار آورد. و در نگاه اقتصادی، علاوه بر خروج مسیرهای تجاری غربی ایران از کنترل صفویه، منافع عثمانی را در تسلط بر منابع اقتصادی شیعیان عراق تضمین نمود. نظریه تعدادی از مستشرقان همچون برناردلوئیس و رودی مته نیز پیرامون عدم لحاظ جنبه مذهبی و ایدئولوژیک شهرهای مقدس عراق برای شیعیان، قابل تصحیح و تکمیل است.