«أَعُوذُ بِاللَّهِ مِنَ الشَّیْطَانِ الرَّجِیمِ»

«بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحیمِ»

«لَوْ کَانَ الْفَضْلُ (العقل) شَخْصاً لَکَانَ الْحَسَن‏»[۱]

عظمت در فیوضات امام حسن مجتبی (علیه السّلام)

میلاد مسعود دومین پیشوای معصوم عالم توحید، حضرت ابا محمّد، امام ممتحن، امام حسن مجتبی (علیه الصّلاه و السّلام) را تبریک عرض می‌کنم.

امام مجتبی (علیه السّلام) جز نوریان، عرشیان و ملکوتیانی است که قدر او برای ما هم ناشناخته است. البتّه ناشناخته بودن آن هم یکی به اعتبار عظمت است. آدم نمی‌تواند دریای بی‌ساحل را با کاسه و جام کیل کند. ما احاطه نداریم، ما قطره هستیم و آن‌ها دریا هستند. ولی در همین قطره بودن هم ما از فیوضات امام حسن مجتبی (علیه السّلام) کم استفاده می‌کنیم.

آیاتی از قرآن که در شأن امام حسن (علیه السّلام) نازل شده است

 لذا امام مجتبی (علیه الصّلاه و السّلام) در آیه‌ی مباهله چهره‌ی قرآنی است «أَبْناءَنا وَ أَبْناءَکُمْ»[۲] خدا برای امام حسن و امام حسین (علیهم السّلام) شناسنامه صادر کرده است و آن‌ها را به عنوان پسر پیغمبر یاد کرده است.

در سوره‌ی مبارکه‌ی تطهیر «إِنَّما یُریدُ اللَّهُ لِیُذْهِبَ عَنْکُمُ الرِّجْسَ أَهْلَ الْبَیْتِ وَ یُطَهِّرَکُمْ تَطْهیراً»[۳] این کلمه‌ی «إِنَّما» رتبه‌ی امام حسن مجتبی و جایگاه این عظمت بزرگوار را بالاتر از ابراهیم خلیل و موسی کلیم و عیسی مسیح معرّفی فرموده است. چون این نوع تطهیر با کلمه‌ی «إِنَّما» را منحصراً به اهل البیت که از مصادیق مسلّمِ قطعی از دیدگاه روایاتِ شیعه و سنّی است و امام حسن مجتبی (علیه السّلام) در این جایگاه قرار دارد و مشمول آیه‌ی تطهیر است.

 همین‌طور آیات مبارکات سوره‌ی مبارکه‌ی «هَلْ أَتى‏»[۴] که مقام فنای این بزرگان را آورده است، «وَ سَقاهُمْ رَبُّهُمْ شَراباً طَهُوراً»[۵] این شراب طهور که خود امام حسن هم شراب طهور است، ولی او را شراب طهور کردند. ساقی او خدا است و با آن عنایتی که خدای متعال به این‌ها کرده است «التَّامِّینَ فِی مَحَبَّهِ اللَّه‏»[۶] که قلب این‌ها را سرشار…

 دادن شراب طهور به امام حسن (علیه السّلام)

 قلب این‌ها ما سوی الله است، قلب این‌ها فرودگاه مشیّت خدا است، مجرای اراده‌ی حضرت حق (سبحانه و تعالی) است و امام حسن مجتبی جزء همین‌هایی است که خدا به آن‌ها شراب طهور داده است و از ما سوی الله آن‌ها را پاک کرده است.

حلم و بردباری کریم اهل بیت (علیه السّلام)

دو نکته هم در مورد امام حسن مجتبی است؛ یکی حلم امام حسن مجتبی است. مروان جزء چهره‌های خبیثی است که در ایذاء اهل بیت عصمت و طهارت ید طولانی دارد، امّا بعد از شهادت امام حسن مجتبی گریه می‌کرد. گفتند: تو دیگر چرا گریه می‌کنی؟ گفت: حلمی داشت که کوه‌ها را آب می‌کرد. یکی حلمی است که خواجه نصیر الدّین طوسی هم برای امام زمان ما… از هر امامی یک برجستگی را انتخاب کرده است و از امام حسن مجتبی حلم را «وَ الْحِلْمِ الْحَسَنِیَّه».[۷]

 این‌قدر ظرفیت بالا بود، این‌قدر هضم دشمنان و مخالفان برای او میسور بود که هر معاندی با اخلاق امام حسن مجتبی، با اغماض و عفو امام حسن مجتبی، با احسان در برابر بدی‌ها مواجه می‌شد کم می‌آورد و ناچار بود که زانو بزند و تسلیم شود.

تشبیه عقل به صورت مردی مجسّم

دومین مورد عقل؛ در این روایت شریف وجود نازنین پیغمبر خدا فرمودند: «لَوْ کَانَ الْفَضْلُ (العقل) شَخْصاً لَکَانَ الْحَسَن‏»[۸] اوّل ما خَلَق عقل است و خدا بهتر از عقل در عالم نیافریده است و منشأ همه‌ی خوبی‌ها در عالم عقل است. اگر بنا بود که عقل شخص باشد و آدم بتواند این شخص را ببیند امام حسن مجتبی (علیه الصّلاه و السّلام) می‌شد.

سلام بر وجود نازنین او، سلام بر قبر غریب او، سلام بر همه‌ی زیبایی‌هایی که در همه‌ی امور حسن و زیبا است.

[۱]– مائه منقبه من مناقب أمیر المؤمنین و الأئمه، ص ۱۳۶٫

[۲]– سوره‌ی آل عمران، آیه ۶۱٫

[۳]– سوره‌ی احزاب، آیه ۳۳٫

[۴]– سوره‌ی انسان، آیه ۱٫

[۵]– همان، آیه ۲۱٫

[۶]– من لا یحضره الفقیه، ج ‏۲، ص ۶۱۰٫

[۷]– زاد المعاد – مفتاح الجنان، ص ۴۰۴٫

[۸]– مائه منقبه من مناقب أمیر المؤمنین و الأئمه، ص ۱۳۶٫