علامه تهرانی (شیخ آقا بزرگ) مینویسد: شیخ به میرزا، توجهی خاص و عنایتی ویژه مبذول میداشت. صاحب تکلمة أمل الآمل به نقل از پدر بزرگوار خویش مینویسد: جناب میرزا در درس مرحوم شیخ کم سخن میگفت و وقتی هم که لب به سخن میگشود کلامش آهنگی آرام و آهسته داشت. هنگامی که میرزا سخن میگفت، شیخ سر پایین میآورد تا کلام وی را خوب بشنود، و همزمان، به حضار نیز اشارت میکرد سکوت ورزند که «همانا جناب میرزا سخن میگویند». سپس چون کلام میرزا به پایان میرسید شیخ سر برداشته، رو به جانب حضار میکرد و کلام وی را بر آنان تقریر میفرمود. و این امر، با توجه به وضع و حال شیخ انصاری، نشانگر تعظیمی بزرگ از سوی وی نسبت به میرزا بود.[1]
شیخ بارها به اجتهاد و فقاهت میرزا اشاره کرد و از جمعی از اساتید بزرگ خود شنیدم که میگفتند، شیخ کراراً میفرمود: من درس را از برای سه تن میگویم: میرزا محمد حسن شیرازی، میرزا حبیبالله رشتی، و آقا حسن تهرانی [نجمآبادی]. با این گواهیِ شیخ و امثال آن بود که مقام [رفیع] میرزا و اهلیّت وی برای ریاست و زعامت آشکار شد و پس از مرگ شیخ، شاگردان برجستهاش بر تقدّم میرزا بر دیگران در امر مرجعیت و رهبری اتفاق کردند.[2]
گفتنی است که شیخ، حتی کتاب مشهور خویش – رسائل – را پیش از طبع به میرزا داد که آن را مطالعه و در صورت لزوم، مورد تجدید نظر و اصلاح قرار دهد. میرزا تأدّباً دستکاری در نوشتهی استاد را نپذیرفت ولی شیخ بر این امر اصرار ورزید و میرزا، به ناگزیر، در برخی موارد اصلاحاتی کرد و شیخ نیز دستور داد که رسائل با همان اصلاحات به طبع رسید.[3]
منبع: کتاب تراز سیاست / مؤسسه مطالعات تاریخ معاصر ایران
[1]. هدیة الرازی …، ص 40.
[2]. نقباء البشر، 1/438.
[3]. حماسهی فتوا، ص 37، اظهارات آقا رضی شیرازی، حفید میرزای شیرازی، و نیز ر.ک، اظهارات آیت الله حاج میرزا محمود حسینی امام جمعهی زنجانی که حواشی میرزا بر رسائل شیخ را عیناً دیده است (ابعاد شخصیت شیخ انصاری…، شبیری، ص 28. نیز ر.ک، حماسهی فتوا ص 31).