نمازگزار هنگامى كه شروع به گفتن اذان و اقامه مىكند؛ آرام آرام، دل خود را متوجه محبوب و آفريدگار مىكند و با هر جملهاى، مىكوشد ارتباط قلبى خود را با او حفظ و تقويت كند. پس بايد به گوش جان و دل آن را بشنويم.

پيامبر اكرم (صلیاللهعلیهوآله) در هنگام اذان مىفرمود: «اى بلال ما را راحت كن»؛ زيرا نور چشم رسول خدا (صلیاللهعلیهوآله) در نماز بود.

شهيد ثانى مىفرمايد: جملات اذان را در نظر بگير، ببين چگونه  كلمات و جملاتش با نام خدا شروع شده و با نام خدا ختم مىشود. پس بدان كه اول و آخر و ظاهر و باطن فقط خداست؛ پس هنگام شنيدن تكبير، قلبت را براى بزرگداشت خدا آماده كن و تمام دنيا را كوچك بشمار؛ مبادا كه در تكبير گفتنت، خدشه و ايرادى باشد و نزد خداى تعالى دروغگو محسوب شوى!!

هنگامى كه صداى «لا اله الا الله» را شنيدى، هر معبودى غير از او را نفى كن و هنگامى كه صداى «اشهد ان محمداً رسولالله» را شنيدى، حضرت ختمى مرتبت را در نظر بياور و در مقابل او و با اخلاص و ادب رسالتش را شهاده ده و بر او و خاندانش درود بفرست و هنگامى كه صداى «حى علىالصلاة» و «حى علىالفلاح» و «حى على خيرالعمل» را مىشنوى، خود را آماده كن و در نفست تحركى ايجاد كن و با جسم و روحت، براى نماز ـ كه موجب رستگارى و بهترين كارهاست ـ بكوش.

هنگامى كه صداى تكبير آخر اذان را شنيدى، با خدا تجديد عهد كن و بعد از آن همانطور كه با نام خدا شروع كردى، با نام او به انجام رسان و او را مبدأ و منتهاى خود بشمار و قوام و جوهره وجودت را از او بدان و بر نيروى او اعتماد كن كه: «لا حَوْلَ وَ لا قُوَّةَ اِلاّ بِاللهِ الْعَلِىِّ الْعَظيمِ».[1]

آيهاللّه حاج شيخ جواد انصارى همدانى مىفرمود: روزى وارد مسجدى شدم، ديدم پيرمردى، مشغول نماز است و دو صف از ملائكه پشت سر او اقتدا كردهاند و پيرمرد، اطلاعى نداشت. دانستم او براى نماز خود، اذان و اقامه گفته است؛ چون روايت داريم كسى كه براى نمازهاى واجب خود، اذان و اقامه بگويد، دو صف از ملائكه به او اقتدا مىكنند كه طول صف آنان از مشرق تا مغرب است و اگر يكى از آنها را بگويد، يك صف از ملائكه به او اقتدا مىكنند.[2]

نمازگزار پس از اذان و اقامه، خوب است بعضى از آيات و دعاهاى شروع نماز را بخواند؛ مانند آيه شريفه:

«اِنِّى وَجَّهْتُ وَجْهِىَ لِلَّذى فَطَرَ السَّمواتِ وَالاْرْضَ حَنيفاً وَ ما اَنَا مِنَ الْمُشْرِكينَ …»؛[3] «من از روى اخلاص، پاكدلانه روى خود را به سوى كسى گردانيدم كه آسمانها و زمين را پديد آورده است؛ و من از مشركان نيستم».

منظور از «وجهى»، صورت ظاهرى نيست؛ زيرا كه نمازگزار صورت ظاهرىاش به طرف قبله مىباشد، بلكه منظور صورت و چهره قلب است كه به طرف خالق آسمانها روى مىكند.

پس نمازگزار خوب است؛ بنگرد قلبش به چه سو نظر دارد: آيا متوجه آرزوهايش شده و همتش منحصر در خانه و بازار است، و پيرو شهوات خود مىباشد؛ يا به سوى خالق آسمان و زمين روى كرده است؟! برحذر باشد از اينكه اولين جملهاش، در مناجات ظاهرسازى باشد.[4]

پس از اين مقدمات، شروع به گفتن تكبيرات هفتگانه مىكند كه هر تكبيرى، سلاح قدرتمندى در ايجاد آرامش و حضور قلب است؛ به خصوص در موقع گفتن تكبير و اجب نماز، كمال توجّه و محافظت را دارد. رسول خدا (صلیاللهعلیهوآله) مىفرمايد: «اِنَّ لِكُلِّ شَىءٍ اَنفة و اِنَّ اَنفَة الصّلاةِ التَّكْبيرَةَ الاولى، فَحافِظُوا عَلَيها»؛[5] «براى هر چيزى آغازى است و آغاز نماز نيز تكبير نخستين آن است؛ پس بر آن محافظت كنيد».

در مصباح الشريعه آمده كه امام صادق (علیهالسلام) فرموده است: «هنگامى كه تكبير گفتى همه آنچه را كه ميان زمين و آسمانهاست، در برابر كبريايى خداوند كوچك بشمار».[6]

امام خمينى خود اول وقت به نماز مىايستاد و با خضوع و خشوع و حضور قلب، نماز خود را برگزار مىكرد. قبل از فرارسيدن وقت نماز، به تلاوت قرآن كريم مىپرداخت و پس از برگزار كردن نماز مغرب و عشا، به داخل حياط خانه رفته و رو به قبله مىايستاد. سپس در حالى كه با انگشت به طرف قبله اشاره مىكرد، حدود پنج دقيقه دعايى را زير لب زمزمه مىكرد.[7]

 

منبع:نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاهها / مؤلف:رحیم کارگر/پرسش وپاسخ دانشجویی


[1] – مام در سنگر نماز، ص 91.

[2] – معادشناسى، ج 7، ص 258.

[3] – انعام 6، آيه 79.

[4] – المحجة البيضاء، ص 598؛ الاخلاق، ص 75.

[5] – المستدرك على الصحيحين، ج 1، ص 224؛ ر.ك: كافى، ج 3، ص 270.

[6] – مصباح الشريعه، باب 13.

[7] – امام در سنگر نماز، ص 39.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *