برچسب: کلام

عمر امام زمان(عج)

اگر امام مهدى(عج) انسانى زنده است كه در طول يازده قرن با نسل‏هاى پياپى هم عصر بوده و در قيد حيات به سر برده، چگونه توانسته چنين عمر طولانى را به دست آورد؟ اساساً چگونه ممكن است پذيرفت وى از گستره شمول قوانين طبيعى و زيست شناختى كه موجب پيرى و ناتوانى و سرانجام مرگ، بركنار مانده است؟

صراط؛ حديث قرب

درخصوص توجيه مشاهدات آيات اسراء و معراج مطلب ديگر مربوط به ادراك معارف عقلي است.
مطالبي كه القاء مي شود؛ وجود مبارك پيامبر(ص) به خوبي ادراك مي كند، مثل آياتي كه نازل مي شود. اين آياتي كه نازل مي شود، الفاظي دارد و حروفي دارد. اينها را وجود مبارك پيغمبر با گوش شريف شان مي شنود، اين حرفي نيست؛ اما آن معارف و مطالب را با عقل شان ادراك مي كنند ديگر! مرحله بعد كه از اين قوي تر است و درباره حضرت اين مرحله صادق تر است؛ مشاهدات قلبي است.

صراط؛ تمثلات برزخي

جريان معراج كه با مشاهده آيات الهي همراه است بخشي در اسراء بود كه از مسجدالحرام الي مسجد الأقصاست و بخشي هم در جريان معراج است كه عِندَ سِدْرَهِ الْمُنتَهَي است…
دَنَا فَتَدَلَّي است، فَكَانَ قَابَ قَوْسَيْنِ أَوْ أَدْنَي است و مانند آن. اين آيات الهي كه بعضي در اسراء و در كنار مسجد اقصي حاصل شد از مشاهده انبيا، نمازجمعه گذاشتن و امام انبيا شدن در همان كنار مسجد اقصي بود. ارزيابي اين آيات بخشي مربوط به چشم ظاهر و جسم است، بخشي مربوط به مثال و برزخ است، بخشي مربوط به تأمّلات عقلي است، بخشي مربوط به مشاهدات قلبي است و فوق اينها بخشي هم مربوط به قُرب نوافل است. اگر اين مراحل پنج‌گانه در وجود مقدس پيامبر(ص) احراز بشود، توجيه مشاهدات آيات اسراء و معراج آسان خواهد بود.

معراج ؛ سير زميني تا شهود ملكوتي

معراج از اصطلاحات قرآني نيست و كاربرد آن به معناي خاص در روايات براي بيان همان مفهوم اسراء و يا رويت و شهودي است كه در آيه نخست سوره اسراء و سوره اعراف و نيز سوره نجم به كار رفته است. از اين رو هنگامي كه سخن از معراج در آموزه هاي قرآني و كاربردهاي آن به ميان مي آيد به معناي آن است كه چگونه رويت خداوند و يا ارتباط با وي انجام شد. به سخن ديگر مسئله اين است كه ارتباط دو سوريه ميان خدا و انسان يا امر فراتر از ماده و با موجودي مادي كه بشر ناميده مي شود چگونه است؟
بي گمان مسئله اسراء و معراج و نيز لقاءالله و رويت خداوند به معنايي كه در آيات قرآني به كار رفته مفهوم خاصي است كه نيازمند تحليل و تبيين درست بر پايه آموزه هاي وحياني است. در اين نوشتار تلاش بر اين است كه مفهوم معراج بر پايه آموزه هاي قرآني توضيح داده شود.

معراج; سير و سلوك پيامبر به ملكوت

معراج از جمله رخدادهاى شگرف و شگفت زاى رسالت پيامبر است. برخى آن را از معجزات حضرت شمرده اند كه در سايه عبوديت و بندگى حاصل شده و آيات و روايات بسيارى از آن با عظمت و شكوه ياد كرده است. شناخت ابعاد و ويژگى هاى اين سير و سفر معنوى مى تواند سرشار از درس ها و تنبيهات چندى براى همگان باشد. سير و سفرى كه خداوند آخرين فرستاده خويش را به ملكوت مى برد تا با ارايه شگرفى هاى هستى و شگفتى هاى ملكوت جان وى را با حقايق الهى آكنده نمايد و قدرت بى پايان خويش را به وى بنماياند و جايگاه والايش را در ملكوت به او نشان دهد.[1]
معراج ابعاد چندى دارد كه ما در اين نوشتار تنها مى توانيم به گوشه هايى از اين رخداد عظيم اشاره اى داشته باشيم. آن چه براى نگارنده مهم مى نمايد بررسى ويژگى هاى معرفت شناختى و وجودشناختى قضيه است; زيرا اين رخداد آثار معرفت شناختى و وجود شناختى چندى داشته است كه نه تنها در شناخت ابعاد وجودى پيامبر مى تواند براى خواننده مفيد باشد، بلكه از نظر سير تكامل فردى نيز براى كسانى كه خواهان سير و سلوك و معراج وجودى و معرفتى هستند مى تواند كارساز و راهگشا باشد.
پيامبر اكرم در سير معراجى خويش نه تنها از نظر معرفتى به سوى كمال صعود مى كند بلكه از نظر وجودشناختى نيز قابليت هاى خويش را چنان افزايش مى دهد كه به نهان ترين اسرار هستى دست مى يابد و از نظر وجودى به چنان جايگاه مى رسد كه واسطه ميان او و خداوند به زبانى از ميان مى رود و يا به تعبير ديگر چنان از نظر وجودى به خدا و كمال مطلق نزديك مى شود كه به تعبير قرآن به خدا بسيار نزديك مى شود: «قَابَ قَوْسَيْنِ أَوْ أَدْنَى»[2] و به مقام هاى فيض مقدس و اقدس دست مى يابد.
البته ناگفته نماند كه آن چه براى رسول اكرم(صلى الله عليه وآله) در سير و سلوك ملكوتى و معراج مشهود شد براى سالكان كوى دوست هم به مقدار ظرفيت، شأنيت، قابليت وجوديشان و به اندازه سير و سلوكشان مشهود مى شود. تنها تفاوت ميان سلوك معنوى و سير آفاقى و انفسى پيامبر با ديگر سالكان در اصالت و تبعيت و نيز در درجه و كيفيت و مقدار شهود آنان خواهد بود.