علم، دین و تکنولوژی (ویژه دوره دانش افزایی اساتید دانشگاه خواجه نصیرالدین طوسی)

روز پنجشنبه مورخ 25 آبان ماه 1402، نشست هم افزایی «علم، دین، تکنولوژی» با حضور اساتید عضو هیات علمی دانشگاه خواجه نصیرالدین طوسی در حوزه علمیه امام خمینی(ره) برگزار شد. در این نشست که با همکاری معاونت تبلیغ حوزه برگزار شد، حجت‌الاسلام «دکتر حامد حسینیان» به بیان رابطه علم و دین و تبیین ملاحظات دین و تکنولوژی پرداخت. مشروح این جلسه تقدیم حضورتان می گردد.

سیر مطالعات کلام اسلامی

دانشجویان و علاقه‌مندان رشته کلام، افزون بر آشنایی با منابع دست اول، برای رشد و فهم اندیشه کلامی، لازم است با بیان دین شناسان معاصر نیز آشنا شده باشند. خصوصیت یک سیر مطالعاتی این است که در سیری منظم و دسته‌بندی شده، فهرستی از بهترین و لازم‌ترین کتاب‌های موجود در آن موضوع را به جویندگان ارائه می‌دهد. گروه کلام حوزه علمیه امام خمینی (ره) (ازگل- تهران)، پس از بررسی کتاب‌های موجود و انواع سیرهای پیش‌نهاد شده، دو سیر تفصیلی را آماده کرده است. سیر اول که با عنوان سیر مطالعات کلام اسلامی درج شده است، با معرفی بیش از 160 کتاب، حداقل بایسته‌های کلامی را (شامل آشنایی با اندیشه‌ها، مبانی علم کلام، مباحث کلام قدیم و کلام جدید، آشنای با تاریخ و فرقه‌های کلامی و ادیان)، برای سیری ده ساله تدوین کرده است. سیر دوم، که با عنوان سیر مطالعات تکمیلی کلام اسلامی تدوین شده است، با معرفی بیش از 150 عنوان کتاب، کتاب‌های تکمیلی و تحقیقی‌تری را در انواع موضوعات عمومی و تخصصی کلام قدیم و کلام جدید، ارائه کرده است. تلاش گروه کلام حوزه علمیه امام خمینی (ره)، این است که هر سال این دو سیر را به روز کند و از منابع جدید بهره برد.

بررسی نقش طرفداران بنی امیه در ترویج نظریه جبر

آموزه­های اعتقادی قضا و قدر و جبر و اختیار به دلیل پیچیدگی­هایی که دارند، در طول تاریخ بارها به دلایل گوناگون، مورد سوء استفاده افراد و گروه‌های مختلف قرار گرفته­اند. یکی از آرای رایج در دوره بنی امیه، جبرگرایی است که در سخنان و نامه­ های حکومتی آن دوران، به روشنی دیده می­شود. مقاله حاضر، توسعه نظریه جبر را با تأکید بر تأثیر طرفداران و موافقان بنی امیه بررسی می­کند. این مقاله می­کوشد نقش قشرهای طرفدار این جریان به خصوص حاکمان و کارگزاران آنها، شعرای درباری، محدثان، عالمان اهل کتاب و توده مردم را به صورت مجزا ارزیابی کند. روش پژوهش بر جمع آوری شواهد متعدد تاریخی از کتاب­های معتبر و تحلیل مختصر هر یک و نتیجه‌گیری از آنها استوار است. این پژوهش در نهایت به این نتیجه می­رسد که طرفداران بنی امیه، تأثیر زیادی در ترویج جبر در جامعه داشتند.

امامت در کلام اسلامی

پس از درگذشت پیغمبر بزرگوار اسلام(ص)، اختلافات گوناگونی میان مسلمانان پدیدار گشت که مهمترین آنها اختلاف در پاره‌ای از مسائل مربوط به اعتقادات و من جمله در مسأله امامت بود. اختلاف در عقاید از آنجا پیدا شد که مردم درباره صفات خدا و عدالت و کلام او و همچنین قضا و قدر همداستان نبودند و […]