اسلام و چگونگیِ تعامل و همزیستیِ پیروان مذاهب اسلامی

این نوشتار پژوهشی است دربارۀ تبیین راه و روش ها، اصول و پایه های تعامل و هم زیستی میان پیروان مذاهب اسلام که با هم ارتباط دارند. این نوشتار با بهرهگیری از منابع مورد قبول مذاهب اسلام یعنی قرآن، سنت و سیرۀ بزرگان، افزون بر محورها، اصول و اسباب تعامل مثبت، به تبیین آفت و آسیب های تعامل پرداخته، تا عوامل ضعف و سستیِ مسلمانان و راه حل آن روشن شود. از آنجا که مسلمانان از مذاهب و فرقه های گوناگون شکل یافتهاند و زمینه های اختلاف و نزاع فراوانی دارند، شایسته است که نگاه اسلام در مورد چگونگی ارتباط و تعامل مسلمانان با هم را تبیین کنیم. برای رسیدن به این اهداف، نخست، به تبیین واژه های تعامل، گفت وگو، جدل، مناظره می پردازیم. سپس، دربارۀ حفظ اصول و پایه هایی بحث میکنیم که در منابع اسلامی، به آن توصیه و تأکید شده است. در قسمت سوم، شیوه های تعامل از نگاه قرآن و روایات، نظیر: استفاده از راه های مسالمت آمیز، روش های عاطفی، روش های خیرخواهانه، مجادلۀ احسن، عفو و اغماض، تلاش فرهنگی برای رفع شبهات عقاید و تبیین دیدگاه های مشترک بین مذاهب اسلامی و استفاده از وسیلۀ مقدس برای معاشرت با یکدیگر و غیر آن توضیح داده شده است. قسمت چهارم، به آسیب ها، آفت ها و موانع تعامل، نظیر: خشونت، تهدید، تطمیع، تکفیر، دشنام، استهزا، تحقیر و غیرآن پرداخته شده است.