اولین قدم در پاسخ به شبهات
برگرفته از جلسات “خطر غفلت”
آیا قرآن برای مسلمین کافی است؟
برخی قائلند که قرآن کریم، نیازی به امام و احادیث صادره از امام ندارد. از آن رو می گویند: خداوند متعال رسول خود را تنها به ابلاغ آیات قرآن مأمور کرد و او را موظف به تبیین آیات قرآن نکرده است. این شبهه شبهه ای است که از سوی روشنفکران و همچنین از سوی اهل سنت نیز مطرح شده است. برای همین در این وجیزه سعی نموده ایم به این شبهه پاسخ بدهیم.
آیا در میان علمای اهل سنت، کسی هست که حدیث غدیر را به همان اعتبار شیعیان، معنا کند؟
درست است که حدیث غدیر در میان شیعه و سنی ثابت شده است و میان فریقین متواتر؛ اما بحث اصلی بر روی دلالت حدیث غدیر است. چه آنکه شیعیان این حدیث را بر امامت و وصایت امیرمؤمنان معنا می کنند و اهل سنت، آن را صرف دوستی با حضرت تعبیر می کنند؛ هرچند به آن هم ملتزم نشده و دشمنان علی علیه‌السلام را از اصحاب پیغمبر می خوانند! حال سؤال اینجاست که آیا از علمای اهل سنت هم کسی وجود دارد که قائل به این معنا باشد؟
آیا واقعاً فدک هدیه پیامبر بود؟
در کتب اهل سنت، نوشته شده، زمانی که فاطمه آمد تا سند فدک را از ابوبکر بگیرد، او چنین گفت: «پیامبران چیزی را به ارث نمی گذارند». اما شیعه اعتقاد دارد که این باغ، در زمان حیات رسول خدا صلی‌الله‌علیه‌وآله از آن فاطمه زهرا سلام الله علیها بوده است؛ بدین گونه که فدک بر طبق دستورات خداوند، از اموال شخصی پیامبر شده بود و پیامبر نیز به امر خدای تبارک و تعالی، فدک را به فاطمه زهرا سلام الله علیها هدیه داد. بنابرین شیعه مدعی است، خلیفه به دروغ مال شخصی دختر رسول خدا صلی‌الله‌علیه‌وآله را به ارث تبدیل کرد تا بتواند غصب خود را به گونه ای توجیه کند! حال سؤال اینجاست که آیا برای هبه بودن فدک، مدرک مستحکمی از اهل سنت را در اختیار داریم؟
آیا واقعاً از ظاهر آیه «اولی الامر»، عصمت فهمیده نمی شود؟
برخی سؤال می کنند: در آيه شريفة «يا ايها الذين آمنوا اطيعوا الله و اطيعوا الرسول و اولي الامر منكم فان تنازعتم في شيء فردوه الي الله و الرسول إن كنتم تؤمنون بالله و اليوم الاخر» ، ابتدا امر به اطاعت از خدا، رسول و اولي الامر شده است، اما بعداً فقط خدا و رسول، مرجع حل تنازع معرفي شدهاند نه اولي الامر، كه اين مطلب دليل بر غير معصوم بودن اولي الامر است! حال در این مختصر سعی داریم به این شبهه پاسخ دهیم.
ديدگاه اهل سنت در رابطه با آيه «اطاعت» چيست و چه نقدى بر آن وارد است؟
آیه «اطاعت» یا همان «اولی الامر» از جمله آیاتی است که در آن معرکه آراء را مشاهده می نماییم! شیعه بر اساس دلایل متقن و روایات پر تعداد، مصداق آیه را امیرمؤمنان علیه‌السلام تلقی می کند؛ اما در مقابل اهل سنت برای مقابله با آن، نظرات متشتتی را از خود بروز داده اند، که در این وجیزه، سعی در رد یکایک این نظریان داریم.
آیا واقعاً آیه تطهیر در جهت تعلیل احکام نساء پیغمبر است و به آل عبا ربطی ندارد؟!
وقتی علمای اهل سنت در میان آیاتی که مربوط به همسران پیامبر است، به آیه تطهیر می رسند، می گویند این آیه مربوط به همسران پیامبر نیز می شود و مظمون آن با بیان احکامی که در صدر آیه آمده، مرتبط است. بدینگونه که خداوند می خواهد بگوید ای همسران پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله، چنین کارهایی را نباید انجام بدهید چراکه خداوند رجس و ناپاکی را از شما اهلبیت دور کرده است! همچنین اراده در این آیه به معنای اراده تشریعی است، نه تکوینی بنابرین این آیه به هیچ وجه به مدعای شیعه بازنمی گردد و عصمت اهلبیت از آن استخراج نمی گردد. در این وجیزه قصد داریم تا به این شبهه پاسخ کافی و شافی بدهیم.
آیا اهلبیت مجبور به دوری از گناه شده اند؟
درآیه تطهیر آمده که «خداوند چنین می خواهد که هررجس وآلایشی را از شما خانواده (نبوت) ببرد وشما را ازهرعیب پاک ومنزه گرداند» حال سؤال بسیاری این است که آیا این بدان معنی نیست که خداوند جبراً پیامبر و اهل بیتش را از هر ناپاکی و گناهی منزه گردانیده و اهلبیت علیهم‌السلام، اختیار انجام گناه را نداشته اند؟ در این وجیزه سعی شده است تا به این سؤال پاسخ درخوری داده شود. متن پیشرو اقتباسی از کلام علامه سید جعفر مرتضی عاملی در کتاب اهلبیت و آیه تطهیر است.
منظور از اهل بيت علیهم‌السلام در آية تطهير چه کسانی هستند؟
اینکه اهلبیت مطهر رسول خدا صلی‌الله‌علیه‌وآله، در میان فریقین جایگاه والایی دارند، هیچ شکی در آن نیست. اما نزاع اصلی بر سر تعیین مصداق این آیه است. چه آنکه بزرگترین اختلاف میان شیعه و سنی آن است که آیا همسران پیغمبر، شامل این افراد می شدند یا نه؟ در این وجیزه سعی شده است تا به این سؤال به نحو وافی پاسخ داده شود.
با اینکه نص آیه تطهیر، دوری اهلبیت از کارهای زشت است؛ چه طور عصمت را از آن اتخاذ می کنید؟
برخی گویند: «مراد تطهير در آيه شريفه «انما يريد اللّه ليذهب عنكم الرجس اهل البيت و يطهركم تطهيراً»، پاكيزگى و دورى از كارهاى زشت است نه عصمت، و الّا لازمه اش ثبوت عصمت براى جميع مؤمنين است. پس چرا شيعيان از آن استفاده معصوم بودن اهل بيت مى كنند»؟ این شبهه که به اصل استناد شیعیان از این آیه بازمی گردد، در این وجیزه پاسخ داده می شود.
اگر شأن نزول آیه اکمال را در روز غدیر ندانیم، آیا می توان، از دل این آیه استشهاد به روز غدیر را اثبات نمود؟
ممکن است گروهی بیایند و روایات وارده در شأن نزول این آیه را نپذیرند. سؤال اینجاست که با فرض عدم وجود این روایات قطعیه، آیا می توان ادعا نمود که تنها مصداق این آیه در اکمال دین و یأس کفار روز غدیر است؟ آیا می توان مصادیق دیگر را در مراد خداوند از واژه «یوم» را رد نمود؟ در این وجیزه سعی شده است با استفاده از کلام علامه طباطبایی، به پاسخ این سؤال بپردازیم.
در آیه «اکمال»، چه ارتباطی میان حرمت گوشت ها و پیام غدیر وجود دارد؟
یکی از سؤالات اساسی بر دلالت آیه شریفه «اکمال» این است که با توجه به اين كه در قبل و بعد این آية شريفة، از احكام حلال و حرام گوشت‌ها سخن به میان آمده، چگونه می توان این آیه را به مسأله امامت نسبت داد؟ این شبهه در رد دلالت این آیه شریفه بر غدیر است که به توفیق الهی و قدر وسع، پاسخ آن را در ذیل داده ایم.
اگر ادعا می کنیم که ائمه اطهار علیهم‌السلام، علم غیب دارند، آیا با وجود این علم، استقبالشان از مرگ موجه خواهد بود؟
برخی ميگويند: «امام حسن علیه‌السلام و امام رضا علیه‌السلام از زهر و سم كشندهاي كه با آن شهيد شدند اطلاع داشتند، پس چرا با علم به آن باز هم آب يا انگور مسموم را ميل فرمودند؟ يا حضرت علي علیه‌السلام از قصد ابنملجم اطلاع كامل داشتند، ولي او را از خواب بيدار كردند تا مأموريت خود را به انجام برساند، آيا اين سه نمونه نوعي خودكشي يا رفتن عمدي به طرف مرگ نيست؟ و حال آنكه قرآن حفظ مال و جان را لازم دانسته، اگر بگوييم اطلاع هم نداشتند، با علم امامت جور در نميآيد». این شبهه یکی از شبهات متداول مبحث امامت است که در متن پیش رو پاسخ داده خواهد شد.
استدلال شيعه بر امامت به آيه شريفه «اِنَما ولُيِكُمُ الله» چگونه است؟
یکی از سؤالاتی که همواره از شیعه پرسیده می شده، این بوده است که شیعه چه طور به آیه ولایت استدلال می کند؟ این سؤال در جایی نمود پیدا می کند که به معنای آیه توجه می کنیم؛ چراکه معنای آیه می گوید ولی شما کسی است که در حال رکوع نماز به زکات بدهد! در این مختصر سعی شده است تا خلاصه ای از استدلال شیعه به این آیه را بررسی نماییم.