بررسي و نقد مناسبات ولايت و منتظران از ديدگاه تصوف گنابادي
يکي از شاخه هاي تصوف در دوره اخير، «گنابادي» ها هستند. اين گروه که شاخه اي از «نعمت اللهيه» اند، در موضوعات اعتقادي داراي عقايدي ويژه هستند. از جمله اين که در موضوع انتظار و چگونگي تحقق ولايت در دوران غيبت و نيز وظايف منتظران براي بهره مندي از اين ولايت، ديدگاه هاي خاصي دارند، مانند طرح ادعاي نوعي نيابت خاصه در امور معنوي و ولايي براي بزرگان خود به منظور هدايت مردم توسط ايشان در دوران غيبت، لزوم بيعت پيروان با قطب فرقه در جهت استکمال ايماني و پذيرش اعمال مومنان، بهره برداري خاص از القاب و عناوين، مانند قطب، شيخ، اوتاد و ابدال که اين کار به تدريج، اهميت و جايگاه خود امام معصوم و نقش وساطت فيض و هدايتگري ايشان را تضعيف مي کند، همچنين طرح مساله اجازه در دوران غيبت و رساندن امتداد اين اجازات به امام زمان (عج) و نيز سرسلسله ولايي آن ها به اميرالمومنين (ع).
نتيجه تبيين اين مناسبات آن است که از ديدگاه گنابادي ها، تحقق انتظار صحيح و هدايت در عصر غيبت، بر وجوب شناخت و معرفت اقطابي مبتني است که از سلسله ائمه اجازه خاص دارند و داراي الهامات غيبي و قدرت خاص هدايت معنوي از سوي ائمه (ع) هستند.