تبیین آماری جنگهای اتابکان زنگی از سال 521 تا 569 هجری قمری
با مرگ سلطان ملکشاه سلجوقی (م485ق)، هرج و مرج منطقه شام را فراگرفت و حکومتهای این منطقه متعدد و ضعیف شدند. این وضعیت از یک سو زمینه را برای گسترش قلمرو صلیبیان فراهم آورد و از سوی دیگر موجب سربرآوردن دولت مقتدر اتابکان زنگی (تأسیس 521ق) در سرزمین شام شد. اتابکان زنگی در طول 48 سال حکومت، 117 نبرد بر ضد حکومتهای مجاور خود انجام دادند. این پژوهش می‌کوشد با بررسی آماری این نبردها و پراکندگی آن در عصر حاکمان اتابک زنگی، توسعه نظامی و رویکرد سیاسی این سلسله حکومتی را تبیین کند. طبق این بررسی آماری، 51 درصد (= 60 نبرد) از این نبردها در دوران حکومت بیست ساله عمادالدین زنگی، مؤسس این سلسله، رخ داده که 43 مورد از آنها با مسلمانان و تنها 17 مورد بر ضد صلیبیان و بیزانس بوده است. قلمرو اتابکان زنگی در زمان نورالدین محمود از مرزهای لیبی تا آناطولی گسترش یافت و بیشتر جنگهای او و برادرانش بر ضد صلیبیان بود و غازی‌گری اتابکان در برابر صلیبیان بیشتر مربوط به همین دوره است. به بیان دیگر، جانشینان عمادالدین که بیشتر در پی تثبیت حکومت بودند از نبرد با همسایگان شرقی خود دوری می‌جستند.
بررسی روابط سیاسی – نظامی صلاح‌الدین ایوبی و قلیچ ارسلان دوم
سلاجقه روم به سبب موقعیت اقتصادی و راهبردی ممتاز منطقه شام، به این سرزمین طمع داشتند، اما وجود حکومتهای قوی در منطقه شام، دست آنها را از این سرزمین کوتاه میکرد. پس از مرگ سلطان نورالدین زنگی، سومین سلطان اتابکان زنگی شام(541-569 ﻫ ق) هر قسمت از این منطقه به دست یکی از حکومتهای کوچک محلی افتاد. در این حال صلاح الدین ایوبی، مؤسس سلسله ایوبیان ( 564-589 ﻫ ق) برای یکپارچه کردن منطقه، به شام لشکرکشی کرد. از سوی دیگر قلیچ ارسلان دوم، ششمین سلطان سلاجقه روم(551-581 ﻫ ق ) با استفاده از خلأ قدرت، اقدام به باز پس گیری مناطقی کرد که نورالدین از دست او درآورده بود. در این حال، دو قدرت ایوبی و سلاجقه روم بر سر تصرف مناطق دیار بکر، مقابل یکدیگر صف آرایی کردند اما به سبب قدرت نظامی صلاح الدین و اهمیت سلاجقه روم در جنگهای صلیبی، از جنگ با یکدیگر خودداری نموده و به صورت مسالمت آمیز، منطقه مورد درگیری را میان خود قسمت کردند. پس از آن، روابط دو طرف در رابطه با یکدیگر به صورت پیچیدهای به فراخور زمان، بر اساس تفاهم و تخاصم ادامه یافت.