ترجمه متون مسلمین در اروپا (قرن‏هاى 12 و 13 میلادى)

براى روشن شدن روابط و تعاملات فرهنگى و علمىِ میان شرق و غرب نیاز به تحقیقات بیش‏ترى در این زمینه مى‏باشد. در این میان فهم روابط شرق و غرب در دوران میانه و در حقیقت روابط فرهنگى و تمدنىِ جهان اسلام و مسیحیت در این دوران، بسیار بااهمیت مى‏باشد. چرا که در این دوره، تمدن اسلامى با تمدن مسیحىِ غرب در تعاملى نزدیک و شدید بوده است. هدف ما در این نوشتار، توجه به روابط و تعاملات تمدنى و علمى جهان اسلام و مسیحیتِ غرب در قرون پایانى دوران میانه مى‏باشد؛ دورانى که فرهنگ و تمدن اسلامى طى فرایندى چند مرحله‏اى و تجربه‏ى دوره‏اى که به عصر زرین تمدن اسلامى مشهور گشته انوار علمى و فرهنگى آن روشنى بخش اندیشه‏ى طالبان علم و اندیشه بود. در این میان توجه ما به یکى از مهم‏ترین انواع روابط معنوى دو تمدن یعنى انتقال و ترجمه‏ى متون مسلمانان توسط اروپاییان در قرن‏هاى دوازدهم و سیزدهم میلادى معطوف است.

نهضت ترجمه، گفتگویى میان تمدن یونانى و تمدن اسلامى

مقاله حاضر، مقدمه ‏ى فرانتس روزنتال خاورشناس بزرگ آلمانى، بر کتابى است که وى در آن، تلاش نموده با جمع آورى قسمت‏هایى از آثار کلاسیک اسلامى، که در واقع ترجمه یا اخذ و اقتباسى از آثار متقدّم یونانى بودند، تأثیرات تمدن یونانى را بر فرهنگ اسلامى نشان دهد. هدف اصلى این اثر، توضیح کمیّت و کیفیت آشنایى مسلمانان با میراث کلاسیک یونان و مجراهاى متنوعى است که از طریق آنها این میراث بر تفکر غنى اسلامى در اعصار بعد مؤثر واقع شد. روزنتال در مقدمه‏اى تحلیلى – ترجمه حاضر – به بحث درباره‏ى اهمیت کلى مواجهه‏ى اسلام با میراث کلاسیک یونان مى‏پردازد و اصرار دارد که این مواجهه را باید آغاز تحولّى شگرف و ثمربخش در تاریخ تمدن بشر دانست. او از این رهگذر، بخش غربى عربستانِ مرکزى را پاره‏اى – هر چند بسیار دور افتاده – از جهان هلنیستى باستان تلقى مى‏کند و با عطف توجه به تحول فرهنگى شبه جزیره پس از ظهور اسلام و مرورى بر نهضت ترجمه در قرون اولیه‏ى اسلامى، بر اهمیت تاریخى اقتباس مسلمانان از میراث کلاسیک یونان تأکید مى‏کند.

اندیشه‏ هاى کلامى شیعه‏ امامى در دوره‏ ى نخست عباسى‏

مهم‏ترین رویداد تاریخى عصر اول عباسى کاربرد نیروى «استدلال» از سوى مسلمین است که نهضت ترجمه بدان شدت بخشید. شیعه‏ى امامى در این دوره اقلیتى بود که با تجهیز فِرق مختلف به نیروى استدلال، در وضعیت نوینى قرار گرفت. اگر چه در این دوره، امامان شیعى شبهات فقهى، کلامى و دینى را پاسخ‏گو بودند، به نظر مى‏رسد بدون توجه علماى شیعه به مسئله‏ى مهم نهضت ترجمه، حفظ موجودیت شیعه‏ى امامى چندان آسان به نظر نمى‏رسید؛ بنابراین متکلمین شیعه‏ى امامى نیز همگام با فِرق دیگر (مانند معتزله) خود را به نیروى عقل و استدلال در مباحثات کلامى تجهیز کردند. در این مقاله به متکلمین اولیه‏ى شیعه‏ى امامى پرداخته شده است که با مناظرات و تألیفات خویش سهم بزرگى در حفظ تشیع امامى ایفا کردند.

نهضت ترجمه; نتایج و پىآمدهاى آن

آن چه فرا رو دارید مقاله اى است با عنوان: ((بررسى تاریخ ترجمه در دوره اول خلافت عباسیان)) در این مقاله نگارنده تلاش دارد تا ضمن معرفى هرچه بهتر و دقیق تر نهضت بزرگ علمى جهان اسلام ـ نهضت ترجمه ـ تلاش هاى راستین محققان طراز اول و دانشوران سازنده آن دوره را بیان نماید. در این عرصه به برخى ویژگى هاى فرهنگى عصر زرین فرهنگ و تمدن اسلامى نیز اشاره خواهد شد.
در این مقاله به بررسى موارد ذیل خواهیم پرداخت:
1ـ آغاز نخستین حرکت علمى مسلمانان و معرفى اولین بنیان گذاران آن در عصر اموى.
2ـ نهضت ترجمه در عصر طلایى عباسیان.
3ـ نهضت ترجمه در اندلس و دلایل توجه مسلمانان به ترجمه آثار پیشینیان.
4ـ روش هاى مترجمان در ترجمه نصوص و متون کهن.
در پایان, نتایج و پىآمدهاى نهضت ترجمه را مورد بررسى قرار مى دهیم.

تبیین و دفاع امام رضا علیه السلام از معارف الهی در تقابل با نهضت ترجمه و آراء متکلمان

یکی از اهداف مهم پیامبران الهی و أئمّة اطهارedfr تبیین مسائل و معارف دینی و بیان حق و باطل و روشن کردن پیروان آن دو است. همه امامانedfr این امر مهم را با در نظر گرفتن شرایط عصر خویش همواره عملی کرده­اند. امام رضا علیه السلام با شرایط ویژه­ای در عصرشان به خاطر ترجمه فلسفه و ترویج آن توسط دستگاه وقت روبرو بود، و در مناظرات فراوانی که برای تضعیف مقام علمی آن حضرت ترتیب یافته بود، به این دو امر با تلاش کامل و دقت تمام عمل نمود.

نهضت ترجمه; نتایج و پیامدهاى آن

ن چه فرا رو دارید مقاله اى است با عنوان: ((بررسى تاریخ ترجمه در دوره اول خلافت عباسیان)) در این مقاله نگارنده تلاش دارد تا ضمن معرفى هرچه بهتر و دقیق تر نهضت بزرگ علمى جهان اسلام ـ نهضت ترجمه ـ تلاش هاى راستین محققان طراز اول و دانشوران سازنده آن دوره را بیان نماید. در این عرصه به برخى ویژگى هاى فرهنگى عصر زرین فرهنگ و تمدن اسلامى نیز اشاره خواهد شد.
در این مقاله به بررسى موارد ذیل خواهیم پرداخت:
1ـ آغاز نخستین حرکت علمى مسلمانان و معرفى اولین بنیان گذاران آن در عصر اموى.
2ـ نهضت ترجمه در عصر طلایى عباسیان.
3ـ نهضت ترجمه در اندلس و دلایل توجه مسلمانان به ترجمه آثار پیشینیان.
4ـ روش هاى مترجمان در ترجمه نصوص و متون کهن.
در پایان, نتایج و پىآمدهاى نهضت ترجمه را مورد بررسى قرار مى دهیم.