منحرف شدن خوارج در جنگ نهروان

آیا خوارج در جنگ نهروان منحرف شده بودند؟ و آیا علی (ع) برای خاموش کردن آتش فتنه معاویه تردید داشته است؟
علل وقوع جنگ صفین و نهروان

علل وقوع جنگ صفین و نهروان چه بوده است؟
ذوالخُوَیْصِره

از جمله اخبار غیبى روایت شده از پیامبر اکرمصلى الله علیه وآله و معجزات آن حضرت، پیشگویى ظهور گروهى به نام مارقین2 بود. ایشان در این پیشگویى به فردى اشاره مىفرمایند که منابع تاریخى و روایى از او به نام ذوالخویصرة3 یاد کردهاند. پیامبرصلى الله علیه وآله ضمن اینکه او را اصل و ریشهى مارقین (خوارج) معرّفى فرمودند علامتى نیز براى یکى از یاران او به این شرح ذکر کردند: شخصى سیه چُرده در میان آنان است که زایده گوشتى بر بازوى او است (ذوالثَّدَیَّه).4 بسیارى از منابع تاریخى، روایى و تفسیرى، ذوالخویصره را حُرْقُوص بن زُهَیْر سعدى تمیمى دانستهاند که در جنگ نهروان کشته شد. عدهاى نیز ذوالثُّدَیَّه را همان حرقوص بن زهیر دانستهاند. در این پژوهش خواهد آمد که حُرْقُوص بن زُهَیر و ذوالخُویصره یک تن بودند، ولى انطباق او بر ذوالثَّدَیَّه جاى تأمل و تردید است.
نقدى بر آمار تلفات جنگ هاى امام على علیه السلام (جمل, صفین, نهروان)

آن چه در این نوشتار مورد بررسى قرار خواهد گرفت, آمار تلفات جنگ هاى جمل, صفین و نهروان است که در منابع قدیم و جدید با رقم هاى بسیار بالایى گزارش شده و تاکنون تحقیقى درباره آن انجام نگرفته است. با آن که در میان آمار فراوان و متضاد این سه نبرد, دست یابى به رقم واقعى تقریبا غیر ممکن است, اما در این نوشتار تلاش شده است با توجه به مجموع گزارش ها و قراین, بخش نادرست و مبالغهآمیز این آمار مشخص شود و تا آن جا که ممکن است رقم نزدیک به واقع ارایه گردد. در عین حال, نگارنده بر این باور است که آمار واقعى از آن چه در این جا هم گفته مى شود کم تر است, ولى اثبات این نظریه با استدلال به متون تاریخى موجود امکان پذیر نیست.