درایه و رجال شیعه در «فهرستگان نسخه های خطی حدیث و علوم»
اين مقاله، به معرفى كلّى طرح «فهرستگان نسخه هاى خطى حديثى و علوم حديث شيعه» مىپردازد كه توسط مؤسسه دارالحديث در حال اجرا است و تاكنون يك جلد از 16 جلد آن منتشر شده است. اين فهرستگان، فهرستى است مشترك از كتابهاى مربوط به حديث شيعى در 185 كتابخانه، كه 93 كتابخانه عمومى و 92 كتابخانه خصوصى را در بر دارد.ابتدا هدف طرح، مراحل تدوين و تنظيم اطلاعات، ساختار كلّى معرفى منابع در اين فهرست مشترك (از جهت كتابشناسى و نسخه شناسى)، فهرستهاى نسخه هاى خطى مورد استفاده در طرح (كه 26 عنوان از آنها قبل از چاپ شدن مورد استفاده است) بيان می شود. پس از آن، نگاهى تحليلى و آمارى به كتابهاى دراية الحديث شيعى آمده است. براين اساس، 97 عنوان كتابهاى شيعى مربوط به علم دراية الحديث در 479 نسخه معرفى شده، كه به ترتيب زمان ذكر می شود و نخستين كتاب مستقلّ اين موضوع در قرن پنجم بوده است. در اين ميان، نسخه هايى از 19 كتاب به خطّ مؤلف شناسايى شده كه نام و محلّ نسخه هاى آنها ياد مىشود. پس از آن 67 عنوان كتاب ياد می شود كه تاكنون به چاپ نرسيده و سزاوار است موردتحقيق قرار گيرد. آنگاه، نظرى آمارى به كتابها – بر اساس تعداد نسخه هاى آنها – مي‌آيد، كه ميزان توجّه به كتابها را در بحث و درس دانشمندان نشان مي‌دهد. در پايان، تقسيم آمارى كتابها بر اساس زبان (فارسى و عربى) آمده است .