حُرمت خرید و فروش ظروف طلا و نقره

روز سه شنبه مورخ 20 اردیبهشت 1401 جلسه درس خارج «استاد میری» از ساعت 16:30 الی 18:00 در مدرس 61 مدرسه علمیه امام خمینی(ره) تهران با موضوع «حرمت خرید و فروش ظروف طلا و نقره» برگزار گردید که مشروح این جلسه تقدیم حضورتان می گردد.

نقد دیدگاه غزالی درباره قاعده ی الواحد و نقد آنها

این مقاله از دو بخش تشکیل می گردد: بخش اول با تبیین اجمالی مضمون قاعده ی الواحد و سیر تاریخی آن آغاز می شود و با نگاهی گذرا به شرایط اجتماعی و جهان فکری غزالی، ادامه خواهد یافت. بخش دوم نیز به طرح و نقد دیدگاه های غزالی در باب اصل قاعده ی الواحد و نیز تطبیق آن بر خداوند اختصاص دارد.

منابع فرهنگ متعالی از منظر قرآن کریم

اصلاح فرهنگ موجود و تلاش برای ایجاد فرهنگ مطلوب لازمه ی هرگونه برنامه ی تحول آفرین برای رشد بشر است و یکی از مهم ترین گام ها در این زمینه بکار گیری منابع مناسب برای تأثیر در فرهنگ می باشد. این پژوهش ها با روش تحلیلی ـ استنباطی جهت استنباط از قرآن کریم و با مطالعه ی کتابخانه ای جهت بهره گیری از دیدگاه های برخی از صاحب نظران در زمینه ی فرهنگ و مفسران قرآن کریم به گونه شناسی منابع فرهنگ مطلوب از دیدگاه این کتاب مقدس می پردازد. این پژوهش ضمن آنکه طبیعت، غریزه، قلب، فطرت، دین، عقل، سیره ی عقلا و تاریخ را به عنوان منابع فرهنگ مطلوب معرفی می کند، گونه های مختلف بهره گیری فرهنگ از آن منابع در ساحت های معرفتی و وجودی را نیز مورد بررسی قرار می دهد و نشان می دهد که این منابع چگونه می توانند به نوبه ی خود راه دستیابی به فرهنگ مطلوب را هموار سازند.

قرآن کریم به مثابه منبع تفسیر

قرآن پژوهان از گذشته های دور، به بحث درباره ی منابع تفسیر قرآن کریم توجه کرده اند. قرآن کریم، روایات، تاریخ، عقل و دستاوردهای قطعی علوم از جمله ی این منابع اند. در این مقاله، ابتدا به برخی مفاهیم بنیادین، همچون تفسیر، منبع و منابع تفسیری، اشاره ی گذرا می کنیم. به دنبال آن، درباره ی دلایل منبع بودن قرآن کریم بحث می کنیم. این دلایل عبارتند از تصریح آیات قرآن کریم، سیره ی عقلا در محاوره و سنت و سیره ی عملی معصومان علیهم السلام که در موارد بسیاری، بر لزوم رجوع به قرآن کریم برای تفسیر آیات تأکید و در برخی موارد نیز خود آن بزرگواران بر همین اساس، آیات آن را تفسیر کرده اند. در ادله ی مقاله، گونه های مختلف منبعیت قرآن را برای تفسیر، با نمونه های متعدد تبیین می کنیم.

قاعده ی «الواحد» از منظر قرآن کریم

قاعده ی فلسفی «الواحد»، تطبیق آن بر خداوند به عنوان یکی از مصادیق قاعده، نیز بحث از اولین مخلوق صادر از خداوند، از مباحثی است که جایگاه خاصی در فلسفه اسلامی دارد و فیلسوفان فراوانی به صورت گسترده و عمیق بدان پرداخته اند. یک پرسش مهم در اینجا آن است که آیا این قاعده و مباحث پیرامون آن و به طور خاص، نحوه ی صدور جهان از خداوند، ریشه های قرآنی و روایی نیز دارد یا نه؟ آنچه در این نوشتار آمده، بررسی و ارزیابی دیدگاه برخی از حکما و عارفان اسلامی و به طور خاص حکیم معاصر، میرزا مهدی مدرس آشتیانی(ره)، مبنی بر دلالت شماری از آیات بر این موضوع و نیز دیدگاه نگارنده در این باره است.

ظرفیت های انسان شناسانه و هستی شناسانه ی فطرت با تکیه بر آیات قرآن کریم

فطرت یکی از اساسی ترین موضوع هایی است که قرآن کریم در زمینه ی انسان شناسی و به دنبال آن هستی شناسی بدان پرداخته شده است. بر این اساس، واکاوی فطرت و ابعاد آن و نیز نقش بنیادین آن در حوزه ی فرد و اجتماع از منظر قرآن از بایسته هایی است که نتایج آن می تواند تأثیر فراوانی در اسلامی سازی معرفت و اسلامی سازی حیات انسانی داشته باشد. این مقاله با بهره گیری از آیه ی فطرت و تحلیل مفاهیم مطرح شده در آن و نیز نیم نگاهی به بحران ها، دغدغه ها و مشکلات نظری و عملی بشر به دنبال آن است که برخی پیام ها، دلالت ها و ظرفیت ها، نتایج و لوازم، مبانی اخلاقی و بنیان های مطرح شده در این آیه شریفه برای حل بحران ها و مشکلات بشر را مورد واکاوی قرار دهد.

تأثير ويژگی های روانی انسان در شکل گيری باور از منظر قرآن کريم با تأکيد بر «خودبرتربينی»

معرفت و به طور خاص باور و اعتقاد آدمی، یکی از مهمترین ارکان در تعین هویت انسان و شکل گیری فرد و اجتماع است که از دیرباز مورد توجه و پژوهش های فراوانی از منظرها و نیز از جهات مختلف بوده اسـت. بـه حـتم باورهای انسانی همانند سایر پدیده های دیگر، همان گونه که در برخی از امور تأثیرگذار است، از عوامل و علل معرفتی و غیر معرفتی نیز اثر می پذیرد. قرآن کریم، این تأثیرگذاری و تأثیرپذیری معرفت را با همه ابعاد آن مورد توجه قرار داده و ضمن بیان فرایندها و روندهای این تعامل، هنجارها و بایسته های این تعامل را برای دستیابی انـسان بـه سـعادت و کمال بیان فرموده است. این مقاله ضمن بیان نکاتی مقدماتی، برخی عوامل تأثیرگذار بر باور از دیدگاه قرآن کریم را با تأکید بر مورد «تکبر» برمی رسد. اهمیت از این دست از مباحث، از آن رو است كه یکی از راه هـای اسـلامی سـازی علوم، طراحی نظریه ای سامان مند و جامع درباره هنجارهای باور بر اساس قرآن کـریم و سـنت پیـامبر صلی الله علیه و آله و سلم و اهـل بیت علیهم السلام است.

مرور دینی – فلسفی بر کتاب «فرار از فلسفه»

اخیرا کتاب فرار از فلسفه تألیف دوست گرامی و دانشمند، جناب بهاءالدین خرمشاهی منتشر گردید. این کتاب در واقع به طور عمده زندگینامه خود نوشت ایشان است و بخشی از آن نیز به نقد از فلسفه اختصاص دارد و نام کتاب، علی القاعده، از باب نامیدن کل به اعتبار جزء است. در این توشتار سعی شده است از طرح مباحثی که به فضای سالم نقد خدشه وارد می آورد، خودداری گردد.