تشیع در عصر غیبت صغرى; تداوم و تحول
غیبت امام دوازدهم وضعیت جدیدى را در جامعه شیعى پدید آورد که موجب تحولاتى در زمینه هاى فرهنگى و علمى آن گردید. این تحولات در ابعاد مختلف فرهنگى به وجود آمد که مهم ترین آن, تغییر مرجعیت علمى شیعیان بود. از ابعاد دیگر مى توان به توسعه مکاتب جدید علمى و گسترش تإلیف و تدوین کتب و مصادر علمى شیعیان اشاره نمود. بررسى وضعیت علمى عصر غیبت صغرى از آن جهت حایز اهمیت است که این عصر دوره گذار و انتقال از یک وضعیت ثابت به وضعیت ثابت دیگر در جامعه شیعه بود. در حقیقت, غیبت صغرى که اتصال دهنده عصر حضور به عصر غیبت کبرى بود, دوره آماده سازى و ایجاد زمینه هاى لازم براى پذیرش غیبت طولانى امام(ع) محسوب گردیده و تحولات علمى پدید آمده در این عصر, گام اولیه براى شکوفایى علمى و فرهنگى تشیع بود.
مرجعیت فهم عرفی
بخشی از عقلانیت یا آگاهی که در ادراک جمعی جامعه فعلیت یافته، فهم عرفی یا زیست جهان مشترک آدمیان را تشکیل می‌دهد. فهم عرفی گاه عقل عرفی نیز نامیده می‌شود؟
مرجعیت اهل‌بیت علیهم السلام
چرا شیعه معتقد به مرجعیت علمی اهل‌بیت(علیهم السلام) بعد از پیامبر(صلی الله علیه و آله و سلم) است؟
نامه بسیار خواندنی و تکان دهنده ی شیخ فضل الله به سیّد
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحيمِ … عظّم الله اُجورَکم و شَکَر الله سعیَکم و جزاکم الله عن الاسلام و أَهلِه خیرَ الجزاء، إن‌شاء‌الله تعالی. مرقومه‌ی شریفه مبنی بر اظهار محبّت و تفقّد صمیمانه، هفته‌ی رفته زیارت گردید. از این‌که بر صحت و استقامت مزاج شریف حکایت داشت کمال مسرّت حاصل شد. امیدوارم همواره وجود مبارک حضرت […]
نقشه مال سی سال بعد است!
(سه داستان از مرحوم قاوینی و حاج سیّد عبد العزیز طباطبایی و آیت الله بهجت رضوان الله علیهم أجمعین) مرحوم قائینی می‌گفت: مرحوم آقای شریعت اصفهانی در منزل خویش در نجف، صبح‌های پنج‌شنبه یا جمعه، روضه‌ی هفتگی داشت. منزل ایشان، حیات مختصری داشت و چاه آبی و اتاق‌هایی و ایوانی. متعیّنین و محترمین نجف، همگی […]
حمایت از تولید داخلی
شرکت اسلامیّه، شرکتی بود که در تاریخ ذیقعده 1316 ق (سالهای پس از پیروزی نهضت تحریم تنباکو) به همّت مرحوم آیت‌الله آقا نجفی اصفهانی و جمعی دیگر از رجال دینی و اجتماعی اصفهان به وجود آمد و مقصود از تأسیس آن: بسیج نیروها و امکانات موجود جامعه‌ی اسلامی برای تولید کالاها و منسوجات وطنی، تشویق […]
مبارزه با استعمار اقتصادی و حمایت از اقتصاد ملّی!
مرحوم سیّد، تنها به خطر نفوذ و سلطه‌ی سیاسی استعمار، و جلوگیری از این نفوذ و سلطه نمی‌اندیشید، بلکه از آن‌جا که وابستگی‌های اقتصادی جامعه‌ی اسلامی به غرب را مقدمه وزمینه ساز اسارت سیاسی مسلمین در چنگ استعمار می‌شمرد، لحظه‌ای از مبارزه با استعمار اقتصادی نیز غافل نبود. غیرت دینی و حمیّت ملّی او هرگز […]
کلامش از عراق تا اصفهان نافذ است
سِر رونالد استورز (Sir Ronald Storrs) از جمله‌ی نظامیان و سیاستمداران برجسته‌ی انگلیسی است که در قسمت امور مربوط به خاورمیانه‌ِ عربی، مخصوصاً عربستان، اطلاعات وسیع و عمیقی داشته و در جنگ بین‌المللی اوّل ( 1914ـ 1918) از بازیگران مهم سیاست انگلستان در عربستان، عامل ایجاد تنفر نسبت به ترکان عثمانی در میان اعراب، و […]
مرجعی بیدار
اوده (اَوَدهـ)، از مناطق شیعه‌نشین در شمال مرکزی هند است که برخی از متمکنین آن از دیرباز، مبلغی قابل توجّه پول را وقف حوزه‌های علمی شیعه در عراق کرده بودند تا با نظارت مجتهدین، به مصرف طلاب و روحانیون برسد. انگلیسی‌ها که به مرور بر سرزمین هند، و از آن جمله اود (ایالت اوتار پرادش […]
توصیه به فرزندان …
در کلمات قصار سید میخوانیم که: ” قُرب السلطان بُعدُ الرحمن ” . بر اثر همین نصایح و توصیه‌های سیّد به فرزندانش بود که وقتی قرار شد جنازه‌ی شکوه السلطنه (مادر مظفرالدین شاه) در 12 ربیع الاوّل 1323 ق توسط اردویی به ریاست شیخ الاسلام قزوینی، از تهران به نجف انتقال یابد و به […]
کرنش زورمندان
جلوه یا بازتاب نفوذ سید را، هم‌چنین، می‌توان در حرمتی که حکومت‌های ایران و عثمانی و دیگر نقاط ـ به اقتضای مصالح سیاسی خویش یا احیاناً از روی ایمان و اعتقاد ـ به سیّد می‌نهادند مشاهده کرد. به قول آیت الله سیّد جواد مدرسی: [صاحب عروه] در دربار عثمانی آن قدر نفوذ داشت که در […]
گواهی مخالفان
به نوشته‌‌ی کسروی: پس از پخش خبر تهدید سیّد کاظم یزدی از سوی مشروطه خواهان نجف به ترور، عشایر شیعه‌ی اطراف کربلا و نجف به نجف آمدند و «هر روز که سیّد برای نماز به صحن می‌آمد چند هزار پیروان از ایرانی و تازی در پشت سرش به نماز می‌ایستادند، در حالی که در پشت […]
سیّد محمد کاظم ازدی
محققین تصریح دارند که :«جناب ایشان قلباً مردم را دوست می‌داشت و متقابلاً مردم نیز او را دوست داشته و به او عشق می‌ورزیدند و مردم نجف او را پدر می‌خواندند و اعراب صحرانشین از خاک پای او برداشته و در کیسه می‌کردند و به چادر خود برده و به هنگام سوگند خوردن می‌گفتند: بحقّ […]
عرفان در صحنه
در ایام محاصره‌ی سخت نجف از سوی نظامیان انگلیسی، دولت بریتانیا در هند و ایران و دیگر نقاط، از سوی انبوه شیعیان برای آزادی سیّد از حصر نظامی، شدیداً زیر فشار قرار گرفت. دیپلماسی پُرمکر لندن نیز «مقابله‌ی آشکار و مستقیم» با احساسات و عقاید مردم را به مصلحت استعماری آن کشور نمی‌دید. از این […]