اعتبار و تداول كتاب الغيبة نعمانى
موضوع اين نوشتار اعتبار كتاب الغيبة نعمانى و تداول آن در
ميان شيعيان است. اين مقاله نشان مىدهد كه اثبات اصالت عقيده به
دوازده امام و غيبت امام دوازدهم در احاديث معصومان عليهمالسلام، از
اهداف بنيادين نعمانى در تأليف كتاب الغيبة است. وثاقت مشايخ
نعمانى در نقل روايات اين دو موضوع، تعدّد طرق اين روايات و تأييد
آنها با ادلّه عقلى و قرآنى مذكور در اين كتاب، نشاندهنده اعتبار
احاديثى است كه نعمانى در اثبات اصالت اين دو موضوع نقل كردهاست.
افزون بر اينها، نعمانى خود تصريح نموده كه احاديثى را برگزيده و نقل
كرده كه مىتوان آنها را به معصومان عليهمالسلام نسبت داد. اعتبار احاديث
كتاب الغيبة نعمانى در اين دو موضوع، نافى نظريّه ساختگى بودن
روايات ائمّه اثناعشر و وامدارى اماميّه به واقفه در باب اخبار غيبت
است.
آراء سيّد مرتضى در وجه اعجاز قرآن
سيّد مرتضى در باب اعجاز قرآن، معتقد است كه خدا علومى را كه عرب فصيح مىتوانست با آنها با قرآن معارضه كند، در زمان قصد معارضه، از آنان مىستاند و چون سلب علمْ تنها در اختيار خداست، آنان درمىيافتند كه قرآن معجزه الهى است؛ يعنى نزد سيّد مرتضى، قرآن از آن رو معجزه است كه به اين صرف و سلب دلالت مىكند. وى فصاحت عالى قرآن را پذيرفته و نظم آن را بىسابقه خوانده؛ امّا فصاحت و نظم و ديگر وجوه مشهور را وجه اعجاز قرآن ندانسته است. نزد نگارنده، اشكال مهمّ نظريّه سيّد مرتضى اختصاص حصول «علم وجدانى» به الهى بودن قرآن، به عرب فصيح است؛ آن هم در هنگام قصد معارضه.