سازمان وكالت و نقش آن در عصر ائمّه
دشواريهاى شرايط اجتماعى ـ فرهنگى ـ سياسى پيرامون امامان معصوم: محدوديّتهاى زيادى براى آن بزرگواران پديد آورد. از سويى، پيام حقّ امامت آن حجّتهاى خدا به گوش برخى از افرادِ حقپذير ميرسيد و آنان در برابر اين پيام، تسليم مىشدند و از سوى ديگر، اين محدوديّتها روز به روز افزايش مىيافت. حال مىتوان دشوارى وضعيّت را بدين صورت ترسيم كرد: وقتى براى يك فرد شيعه كه در همان شهر محلّ اقامت امام7 زندگى مىكند و نشانىِ خانه حضرتش را ميداند، ارتباط مستقيم با آن امام همام مقدور نباشد، چگونه براى فردى ديگر در دورترين نقاط، اين ارتباط مقدور باشد؟ (ص 47 ـ )55 اين عامل، يكى از مهمترين عواملى است كه سبب شد تا امامان معصوم:، در موارد زيادى ارتباط خود با شيعيان را از طريق افرادى به سامان آورند كه به آنها عناوين مختلف اطلاق مىشد؛ از جمله: باب، وكيل، سفير، نايب، قيّم. (ص 35 ـ )45 البتّه بيشترين شهرت را در اين ميان، كلمه «وكيل» دارد. بدين رو، در تحقيقات تاريخى متأخّر، مجموعه مطالب در مورد وكلاى امامان معصوم :را تحت عنوان «سازمان وكالت» آوردهاند؛ گر چه مطالب مربوط به اين افراد واسطه، در آثار متقدّم شيعى آمده است؛ از جمله: چهار كتاب اصلى علم رجال (رجال كشّى، رجال نجاشى، فهرست و رجال، هر دو از شيخ طوسى)، كافى (اصول و فروع)،
كمالالدين صدوق، كتاب الغيبة شيخ طوسى؛ كه منابع اصلى نويسنده در تأليف كتاب «سازمان وكالت» بودهاند. (ص 24ـ )33 به جز اين منابع، در كتابهاى ديگر قرن چهارم تا ششم، مطالبى در اين مورد آمده است كه نام و توصيف آن منابع در كتاب آمده است. (ص 33 ـ )35