بايستههاي پژوهشي درباره صحيفه سجاديه

صحيفه سجاديه، يكى از آثار امامت بوده و بهعنوان «اختالقرآن» مشهور است، اين كتاب گرانقدر كه از امام سجـاد (ع) به يادگار مانده است، سرشار از نكـات ارزشمند و پربارى و در حقیقت راهنماى انسانساز است. اين كتاب به قرآن كريم كه منشأ و اساس دين مبين اسلام است، تـوجه و دقت خاصى داشته، تا آنجا كه دعاى چهل و دوم خود را به اين امر اختصاص داده و در آن اوصاف متعددى را براى قـرآن برمىشمـارد، اوصافى كه در خـود قرآن كريم نيز، به آنهـا اشارهشده است. با توجه و بررسى اوصاف ذکرشده مىتوان آنها را در چند دسته عمده طبقهبندی كرد: اوصافى كه به بعـد مـبـدئـى و سـرچشمهاى قـرآن كريـم تـوجه دارد و به ايـن مىپردازد كه قرآن كريم از كجا و به چه طريق به رسول گرامى اسلام (ص) نازلشده و از طريق ايشان به انسانها ابلاغ گـرديده است، اوصاف ساختارى كه به نـوع و چگونگى آيات و سـورهها توجه دارد و اینکه آيات و سور نـازله به چه نحو بیانکننده احكام و موازين الهى مىباشند و درنهایت اوصافى كه به بعد هدايتى انسان اشاره دارند. بعدى كه هدف اصلى قرآن بوده است، البته بيشتر اوصاف ذکرشده در اين دسته جاى دارند كه آنها نيز به دستههايى قابلتقسیم هستند.
انطباق موضوعات «رسالة الحقوق» با قرآن کريم

این نوشتار انطباق موضوعات «رساله الحقوق» را با قرآن کریم مورد بررسی قرار می دهد
انسانشناسي در صحيفه سجاديه

صحیفه سجادیه درعینحال كه دربردارنده ظریفترین و دقیقترین راز و نیازهاست و رابطه عاشقانه انسان و خدا را به زیباترین شكل ممكن به تصویر میکشد، موضوعات بسیاری را درزمینههای سیاسی، اجتماعی، اخلاقی، روانشناسی، فلسفی، علمی و اقتصادی، نیز دربر میگیرد. آنچه در این مقاله پی گیری شده است انسانشناسی از منظر صحیفه سجادیه است كه با تحلیل و تفسیر برخی ادعیه این كتاب شریف به انجام رسیده است. در این مقاله ابتدا در نگاهی كلی به موضوع انسانشناسی از دیدگاه امام سجاد (ع) پرداختهشده است و سپس صفات مثبت و منفی، نقاط قوت و ضعف و عوامل صعود و سقوط بشر معرفیشدهاند و در پایان «انسان آرمانی» و اوصاف انسان الهی و كاملی كه شناساندن و ساختن آن هدف تمام انبیا و پیشوایان معصوم (ع) بوده موردبررسی قرارگرفته است.
انسان و تربيت از منظر صحيفه سجاديه

صحیفه امام سجاد (ع) از متون ارزشمند دینی است که میتواند بهعنوان مأخذ و مبنایی برای مطالعه و بررسی موضوعات مختلف اعتقادی، اجتماعی، انسانشناختی و تربیتی مورداستفاده قرار گیرد. در صحیفه سجادیه تصویر انسان کامل بهوسیله انسانی الهی و کامل ترسیم و بیانشده است؛ بنابراین اثری بدیع و ارزنده درزمینه انسانشناسی است که در آن فضایل و ویژگیهای انسان در منظومه و سیمایی خاص و مبتنی بر باورهای اسلامی تصویر و توصیفشده است که میتواند مبانی تعلیم و تربیت اسلامی قلمداد گردد. در مقاله حاضر تلاش شده است تا ضمن بررسی ویژگیهای انسان از منظر صحیفه سجادیه، دلالتهای آن برای تعلیم و تربیت مشخص گردد تا از این طریق، زمینههای بیشتری برای بررسی مبانی تربیت دینی و تدوین «نظریه تعلیم و تربیت اسلامی» فراهم گردد.
امامت در «صحيفه سجاديه»

ازجمله منابع مورداستفاده در بررسی تاریخ اندیشه اسلامی، سیره معصومان (ع) بهویژه روایات مستند به ایشان است. حساسترین دوره تاریخ در سیر تحول اندیشه سیاسی اسلام، آغاز دوران بنیامیه و تبدیل خلافت به سلطنت در این دوران است. در این میان امامان شیعی (ع) بنا بر وظیفه الهی در جهت حفظ و احیای اندیشه اسلامی اقدامات خاصی انجام دادند. در این نوشتار جهتگیری امام سجاد (ع) در حساسترین دوره تاریخ اسلام، بر اساس «صحیفه سجادیه» موردبررسی قرارگرفته است تا راهبرد ایشان در جهت حفظ خط امامت شیعی آشکار شود.
اصول بهداشت رواني از منظر صحيفهي سجاديه

بهداشت روان به معنی وجود تعادل و انسجام فراگیر در ابعاد جسمانی و نفسانی انسان است. اندیشهی سالم دربارهی شناخت خود و جهان هستی، رسیدن به خود پندارهی مثبت و عزتنفس، داشتن روابط متعادل با دیگران و توانایی دوری از رذایل و گناهان از عوامل ایجادکنندهی بهداشت روانی هستند. در این میان، ادعیهای که از طریق معصومان (ع) به ما رسیدهاند، عالیترین تعالیم را در مورد ایجاد این عوامل دارند. صحیفهی سجادیه یکی از این منابع غنی و در دسترس است. هدف این تحقیق استنتاج اصول بهداشت روانی از این کتاب گرانقدر است. روش آن بهصورت توصیفی همراه با بررسی و انطباق فرازهای مختلف دعا با استانداردهای موردقبول بهداشت روانی، در ابعاد شناختی، عاطفی، رفتاری و اجتماعی است. هدف اصلی از تدوین این مقاله، پاسخ به این پرسش است که صحیفهی سجادیه چه راهکارهایی در مورد بهداشت روان و سلامت روح ارائه میدهد؟
اسامي و اوصاف قرآن در «نيايش ختم قرآن صحيفه سجاديه»

دعاى چهل و دوم صحيفه سجاديه كه مربوط به ختم قرآن است، حقايق فراوان درباره اين كتاب آسمانى دربردارد. نگارنده یکصد و پنجاه اسم و وصف براى قرآن بر مبناى اين دعا يافته، از آن ميان هيجده عنوان برگزيده و آنها را در اين مقاله، توضيح داده است. نگارنده در خلال اين توضيحات، در جهت شناسايى قرآن بر اساس سخنان امام سجاد (ع) كوشيده است.