در تکاپوی تأسیس حکومت دینی: بررسی تاریخی زمینهها و دلایل برآمدن و براندازی نهضت دارالارقم در مالزی

پیشینه روند اسلامگرایی در سرزمینهای آسیای جنوب شرقی اغلب به دهههای نخست قرن بیستم میلادی، یعنی دوران مبارزات استقلالطلبانه مسلمانان بر ضد استعمارگران اروپایی برمیگردد. در بیشتر این سرزمینها به دلیل روی کار آمدن حکومتهای غیردینی پس از کسب استقلال سیاسی، مبارزات اسلامگرایان همچنان ادامه یافت و در قالب جنبشهایی اسلامی با هدف تأسیس حکومت اسلامی نمایان شد. یکی از مهمترین و اثرگذارترین این جنبشها، نهضت دارالارقم مالزی است که در دوران حیات خود ضمن اثرگذاری بر رشد اسلامگرایی در منطقه جنوب شرق آسیا، کوشید با احیای سبک زندگی پیامبر(ص) و دوران صدر اسلام، الگوی نوینی از یک حکومت اسلامی ارائه دهد. این نوشتار با تکیه بر پژوهشهای دستِ اول در این حوزه، کوشیده است سیر تحولات و فعالیتهای نهضت دارالارقم برای تأسیس حکومت دینی در مالزی، نقش و جایگاه این نهضت در توسعه روند اسلامگرایی در مالزی و کشورهای همسایه آن، و سرانجام چرایی براندازی آن از سوی حکومت مالزی را بررسی کند. یافتههای پژوهش نشان میدهد که نهضت دارالارقم با هدف ایجاد حکومتی اسلامی و حفظ هویت اسلامی مسلمانان مالزی در مقابل تغییرات حاصل از توسعه اقتصادی و سکولارسازی ساختار سیاسی حاکم شکل گرفت و سرانجام به دلیل تبدیل شدن به تهدیدی سیاسی برای حکومت مالزی و ترویج برخی عقاید انحرافی، از سوی حکومت این کشور منحل شد.