تاریخ اجتماعی

تاریخ اجتماعی یکی از گرایش‌های تاریخ است که حوزة وسیعی از جلوه‌های مختلف زندگی و فرهنگ انسان گذشته را بررسی می‌کند و به مطالعه ساختار، فرآیند و برآیند کنش آدمی می‌پردازد. این بخش از مطالعات تاریخی پس از توجه بیش از حد به تاریخ سیاسی که در برگیرنده تاریخ فرادستان و حکومت‌گران است، به تاریخ فرودستان و نقش اجتماعی آنها توجه نموده است. تاریخ اجتماعی تعریف و تحدید مشخصی ندارد و اختلاف آرای فراوانی بر دایرة شمول، ماهیّت، مبانی و خاستگاه آن وجود دارد. هم چنین، پرسش‌های فراوانی درباره ابعاد مختلف تاریخ اجتماعی مطرح شده‌اند که عبارتند از: ارتباط تاریخ اجتماعی با سایر حوزه‌های تاریخ چگونه است؟ مثلاً ارتباط تاریخ اجتماعی با تاریخ سیاسی و اقتصادی چگونه است؟ تاریخ اجتماعی چه تعامل، تمایز و تفاوتی با تاریخ فرهنگی دارد؟ ارتباط و تعامل آن با جامعه شناسی و مفاهیم آن چگونه است؟ تاریخ اجتماعی در میان حوزه‌های مطالعات تاریخی، از چه جایگاهی برخوردار است؟ ومنابع مطالعاتی تاریخ اجتماعی کدامند و چه وجوه اشتراک و افتراقی با منابع گرایش‌های دیگر تاریخی دارد؟ این مقاله می‌کوشد موارد مذکور را بررسی نماید.