علی علیه السلام و خلفا در فتح دژهای خیبر 6
خيبر، منطقه اي است وسيع و حاصلخيز در ۳۲ فرسنگي شمال مدينه منوره و در عصر رسول خدا صلّی الله علیه و آله اين ناحيه در اختيار يهوديان قرار داشت. يهوديان خيبر با پناه دادن به يهوديان فتنه جوي مدينه و همكاري و همدستي با ساير دشمنان اسلام، خطري براي مسلمانان بودند. بدين جهت، پيامبر اكرم صلّی الله علیه و آله متوجه يهوديان ساكن خيبر گرديد. قابل ذكر است خيبر هفت قلعه داشت كه يهوديان براي حفاظت و كنترل خارج دژها، در كنار هر دژي، برج مراقبت ساخته و با گماشتن نگهباناني در آن، جريان خارج دژ را به داخل گزارش مي‌كردند. پيامبر صلّی الله علیه و آله براي نشان دادن مقام و موقعيت حضرت علي علیه السّلام نزد خداوند متعال و اثبات جانشيني حضرت بعد از خودش و رد غاصبان خلافت، ابوبكر و عمر را به قصد باز كردن قلعه‌ها فرستاد اما هر دوي آنها بدون فتح بازگشتند.
در این نوشتار به رشادت های علی علیه السلام در جنگ خیبر و تواتر حدیث فتح خیبر اشاره ای می کنیم.
علی علیه السلام و خلفا در فتح دژهای خیبر 1
خيبر، منطقه اي است وسيع و حاصلخيز در ۳۲ فرسنگي شمال مدينه منوره و در عصر رسول خدا صلّی الله علیه و آله اين ناحيه در اختيار يهوديان قرار داشت. يهوديان خيبر با پناه دادن به يهوديان فتنه جوي مدينه و همكاري و همدستي با ساير دشمنان اسلام، خطري براي مسلمانان بودند. بدين جهت، پيامبر اكرم صلّی الله علیه و آله متوجه يهوديان ساكن خيبر گرديد. قابل ذكر است خيبر هفت قلعه داشت كه يهوديان براي حفاظت و كنترل خارج دژها، در كنار هر دژي، برج مراقبت ساخته و با گماشتن نگهباناني در آن، جريان خارج دژ را به داخل گزارش مي‌كردند. پيامبر صلّی الله علیه و آله براي نشان دادن مقام و موقعيت حضرت علي علیه السّلام نزد خداوند متعال و اثبات جانشيني حضرت بعد از خودش و رد غاصبان خلافت، ابوبكر و عمر را به قصد باز كردن قلعه‌ها فرستاد اما هر دوي آنها بدون فتح بازگشتند.
در این نوشتار در ابتدا به روایات اهل سنّت در مورد به میدان رفتن ابوبکر و عمر اشاره می کنیم و سپس نکاتی در نقد این سخنان بیان می کنیم.
بررسی موضوع شهادت رسول خدا صلّی الله علیه و آله
بی شک یکی از موضاعات مهم قابل بررسی بحث شهادت رسول گرامی اسلام صلّی الله علیه و آله است که هم روایات اهل سنّت و هم در روایات شیعه به آن پرداخته شده است. در برخی روایات آمده است که زنی یهودی رسول خدا صلّی الله علیه و آله را مسموم کرد؛ در برخی روایات آمده است که رسول اکرم صلّی الله علیه و آله به وسیله یکی از زنانش مسموم و شهید شد؛ و موارد دیگر که در این نوشتار به خاطر اختصار به برخی از آن ها اشاره ای می کنیم و در پایان جمعبندی خود را ذکر می نماییم.
انتخاب بلال برای اذان
مردمان عرب جاهلی از دادن هرگونه نقشی به بردگان گریزان بودند و همواره آنان را تحقیر می‌کردند و نه تنها در برخورد با موالی بدرفتاری بلکه آنان را از ساده‌ترین حقوق انسانی محروم می‌کردند. در تعالیم اسلام و آموزه‌های دین مبین، بنده و ارباب با هم برابرند. به همین خاطر پیامبر اکرم صلّی الله علیه و آله با دادن سمت اذان گویی به بلال بن ریاح که یک غلام سیاه پوست بود، عملاً درس یکسان بودن برده و آزاد، سیاه پوست و غیر آن به همه دادند و برده‌ها و سیاهان شخصیت و عزّت و کرامت احساس کردند.
موانع قیام امام حسین علیه السلام بر ضد معاویه (بخش دوم)
و اما سایر اقدامات و روش های معاویه برای تضعیف مخالفان 4-احیا و ترویج فرهنگ و تعصبات جاهلی :از طریق دوستی با روسای قبایل و تشویق شاعران به سرودن شعر در باره تفاخر قبیلگی ،خودستایی و هجوقبایل رقیب ، تحریک کینه های دوران جاهلیت ورنگ و صبغه دینی دادن به آن با اقداماتی نظیر جعل احادیث از زبان پیامبر (ص) در باره برتری و شرافت خود.5- فشار اقتصادی و شکنجه و آزار مخالفان: ،تحمیل فقروگرسنگی بر متعرضان به ویژه شیعیان و دوستداران خاندان علی (ع)،حاکم کردن جو اختناق و وحشت بر مسلمانان ، قتل عام مردم ، حذف کردن نام دوستداران خاندان علی(ع) از دیوان و قطع کردن مقرری سالیان و عطایای آنها که این فشار و اختناق در ده سال امامت امام حسین (ع) به شدت افزایش یافت6- تظاهر به دین داری : بنابر گواهی تاریخ ،معاویه شخصی ملحد ،کاملا بی اعتقاد و بی دین بود و نه اعتقاد به اصول اعتقادات و نه پایبندی به احکام و فروعات دین داشت. ارتکاب اعمال زشت و شنیعی از قبیل شراب خواری، رباخواری ،پوشیدن لباس های حریر و زربافت، به خدمت گرفتن مستشاران مسیحی ،ترویج سب و لعن بر امیر المومنین (ع) ،مسموم کردن امام مجتبی (ع) و بسیاری از بدعت های دیگر از دیگر حربه های معاویه برای تثبیت و استقرار حاکمیت خویش بود 7- تقویت روحیه عافیت طلبی و سازش در جامعه اسلامی : معاویه با اجرای تمام ابزارهای قدرت و ترفندهای موذیانه ، ایجاد روحیه سازش و راحت طلبی ، کشاندن جامعه به سکوت و تسلیم و در نتیجه خفه کردن هرنوع حرکت و قیام مردمی در نطفه بدون واکنش در خور توجه از سوی جامعه اسلامی سبب شده بود تا جامعه اسلامی تن به هر سازش خفت باری بدهند 8- تحمیل معاهده صلح بر امام حسن (ع) : بر اساس این معاهده ، امام حسین (ع) نیز مانند برادرش متعهد بود به رعایت آن پایبند باشد گرچه بنا بر گواهی تاریخ ،خود معاویه نه تنها به هیچ یک از مواد پیمان نامه عمل نکرد بلکه برای نقض هر یک از مواد آن از هیچ کوششی فرو گذار نکرد اما اگر امام حسین (ع) قیام می کرد معاویه با ابزار تبلیغاتی و قدرتی که در اختیار داشت می توانست افکار عمومی را بر ضد آ ن حضرت بشوراند که بر علیه مفاد صلح عمل کرده است ،لذا حضرت قبل از هر اقدام مسلحانه ای باید جامعه را برای قیام و انقلاب آماده می کرد که مبارزات سیاسی حضرت از یک سو و نقض پیمان و جنایات معاویه از سوی دیگر، کمک کرد تا بیداری و جنبش در میان شیعیان شکل بگیرد .
ریشه‌های اجتماعی قیام امام حسین علیه السلام
یکی دیگر از حوزه هایی که می توان ریشه های تاریخی عاشورا را در آن جست و جو کرد حوزه اجتماعی است ، نخست باید به لغزش خواص امت پیامبر(ص) در صدر اسلام اشاره کردکه به دلیل امتیازاتی چون سبقت در پذیرش اسلام ،هجرت قبل از فتح مکه ،شرکت در جنگ های صدر اسلام ،قرابت با پیامبر خدا(ص) ،کتابت وحی، درک محضر آن حضرت و یا اشتهار به زهد و عبادت در جامعه اسلامی نفوذ یافته بودند ،اما پس از رحلت پیامبر (ص) سلوک دینی خود را فراموش کرده وبه تسامح دینی و رخوت و سستی دروفاداری به آرمان های اسلام مبتلا شده و دچار دنیا گرایی گشتند که از جلوه های مختلف آن می توان به ریاست طلبی ، جاه طلبی و ریاست خواهی به عنوان عوامل مهم اعراض از حق اشاره کرد که یکی از انگیزه های مخالفان برای رویارویی با امیر مومنان (ع) در زمان خلافتش بود ، مال پرستی هم دو عامل اصلی داشت و زمینه ساز شکل گیری نوعی اشرافی گیری در میان خواص شد ، خودپرستی و تکبر هم یکی دیگر از عوامل لغزش وجلوه دیگری از دنیا گرایی خواص بود یعنی خود و متعلقات خود را حق دیدن و بر محور حُبّ و بغض عمل کردن که روحیه برتری طلبی جاهلانه ثمره بسیار تلخی داشت که شجره خبیثه اشرافیت وثروت های باد آورده به بار آورده بود و درد اصلی امت پیامبر دلدادگی به دنیا بود وبه موازات رشد دنیا گرایی غیرت و حساسیت دینی خواص نیز از بین رفت و عنصر امر به معروف و نهی از منکر به فراموشی سپرده شدو همین روحیه نیزبه توده مردم منتقل شد و این بی مبالاتی نسبت به هتک اسلام و نابودی ارزش ها، غم بار ترین پیامد انحراف خواص بود.
حمراء الاسد
حمراء الاسد منطقه‌ای در نزدیکی مدینه است که رسول خدا صلی‌الله‌علیه‌وآله آن را برای انتقام جویی از کفار انتخاب کرد. در منابع تاریخی آمده است: پیامبر خدا صلی‌الله‌علیه‌وآله بلافاصله بعد از احد تصمیم می‌گیرد که به انتقام قریش بشتابد. ایشان، تنها مجروحین باقی مانده از احد را برای این منظور انتخاب می‌کنند. و باقی اصحاب که جملگی از فراری‌های احد بودند را رها می‌کنند. کیفیت این نبرد یکی از وقایع شنیدنی است که علامه سید جعفر مرتضی عاملی آن را در کتاب الصحیح من سیرة الامام علی علیه‌السلام بدان پرداخته‌اند. متن پیش رو شمه‌ای از آن تحقیق ارزشمند است. تهیه و تنظیم: مرتضی میرکو.
بیشترین کشته از آن علی علیه‌السلام
در کتب تاریخی بیان شده است که بیشترین افراد کشته شده در جریان جنگ احد از سوی امیرالمؤمنین بوده است. و برای آن شواهد بسیاری وجود دارد. که علامه سید جعفر مرتضی عاملی بخشی از آن شواهد را در صفحات 267 تا 271 جلد 3 کتاب الصحیح من سیرة الامام علی علیه‌السلام آورده‌اند. این متن وجیزه‌ای از این صفحات است. تهیه و تنظیم: مرتضی میرکو.
علی علیه‌السلام و تهیه گزارش از لشکر کفر
قسمت اول: بررسی روایی
در منابع حدیثی و تاریخی آمده است که پس از جنگ احد، رسول خدا صلی‌الله‌علیه‌وآله به علی علیه‌السلام فرمان می‌دهد که به رزمگاه رفته و احوال مشرکین را برای ایشان گزارش دهد. یعنی در واقع امیرالمؤمنین مسئول آن بود که ببیند لشکر کفر آرایش نظامی گرفته است یا نه؟ که در این صورت مسلمین، خود را برای رویارویی آنان آماده کنند. در این باره روایاتی وجود دارد که علامه سید جعفر مرتضی عاملی در صفحات 251 تا 260 جلد 3 کتاب الصحیح من سیرة الامام علی علیه‌السلام آنها را آورده و به شرح و تفصیل آن پرداخته است. ما نیز به نوبه خود قسمتی از آن را در ذیل عنوان این تیتر گرد آوردیم. تهیه و تنظیم: مرتضی میرکو.
قریش در سخنان علی علیه السلام
اگر به سخنان علی علیه السلام مراجعه کنیم، آشکارا در می‌یابیم که مسئولیت همه مصائب، مشکلات و بلایایی که پس از درگذشت رسول خدا صلّی الله علیه و آله و سلّم، او و همه مخلصان امّت با آن رو‌به‌رو بودند، خصوصاً حوادث مربوط به خلافت را متوجّه قریش می‌داند.
در این نوشتار به نقل برخی از سخنان مولا امیرالمومنین علیه السلام در مورد قریش می پردازیم.
اقدامات مخالفان (ابلاغ جانشینی پیامبر) در حجة الوداع 2
لید: پیامبر اکرم صلّی الله علیه و آله و سلّم در حجة الوداع از ابتدا قصد داشت در اولین فرصت موضوع جانشینی خود را به مردم اعلام کند و این کار را ابتدا در عرفه اعلام نمود اما به علت ایجاد آشوب و داد و بیداد عمدی دسته ای از مردم (قریش) نتوانست سخنان خود را به پایان برساند. ولی بالاخره پس از آن که خداوند اعلام کرد او را در پناه خویش می‌گیرد،( وَ اللَّهُ يَعْصِمُكَ مِنَ النَّاسِ) این امر مهم را در غدیرخم با موفقیت به همه اعلام نمود.
در این نوشتار به شرح اقدامات این مخالفان و تدبیر پیامبر اکرم در 2 نوشتار می پردازیم.
تصویر سازی دروغین از کفار قریش + تصویر اسناد
شیخ سلفیت، با ترسیم تصویر زیبا و در عین حال غیر واقعی از کفار قریش، می کوشد آنان را همسنگ مسلمین معرفی کرده تا تکفیر مسلمانان را بر همان اساس پایه ریزی نماید. حسن فرحان مالکی در متن ذیل، این عقیده را مورد انتقاد شدید قرار داده و به این عقیده شیخ پاسخ می دهد. متن ذیل توسط علی فاطمی اقتباس شده است.