نقد و بررسی دیدگاه مستشرقان درباره اهداف غزوات و سرایای پیامبر اعظم از منظر اسناد تاریخی
اهداف پیامبر اکرم(ص) از غزوات و سرایا مسیله‌ای مورد توجه مستشرقان و اندیش‌مندان غیر مسلمان است که آثار فراوانی درباره آن خلق کرده‌اند. بیشتر مستشرقان اهداف جنگ‌های پیامبر اکرم(ص) را مادّی و در راستای جنگ‌ها و غارت‌های بدوی و سلطه سیاسی و اقتصادی پیامبر(ص) می‌دانند. این مقاله پس از بیان طبقه‌بندی شده سخنان مستشرقان، دیدگاه آنان را از منظر تاریخی ارزیابی می‌کند و با استناد به اسناد تاریخی نشان می‌دهد که جنگ‌های پیامبراکرم(ص) با انگیزه دفاع از اسلام و مسلمانان و با اهداف الهی و انسانی انجام گرفته و منزه از اتهام‌هایی است که مستشرقان درباره آن حضرت (ص) بیان کرده‌اند.
معرفی منظومه غزوات
در گنجینۀ گهربار ـ امّا ناشناختۀ ـ ادب فارسی، حماسه های دینی که به دلاوری های مولای متقیان علی علیه السلام پرداخته اند، فراوان ند که بسیاری از آن ها با نام عام «حملۀ حیدری» سروده و تدوین شده اند. در این مقال به معرفی منظومه «غزوات» اثر میرزا ابوطالب فندرسکی پرداخته ایم.
در معرفی این منظومه دو نكته قابل ذكر است: اوّل آنكه تا قبل از تصحیح این اثر، همه ادب پژوهان آن را با عنوان«تكمله حمله حیدری» اثر «باذل مشهدی» می شناختند؛ حال آنكه اثری مستقل بوده كه سال ها قبل از حمله حیدری سروده شده است. نکتۀ دوّم، اهمیت اثر از جهت تاریخی است؛ صحت و انطباق مطالب آن با منابع معتبر تاریخی، كم نظیر ـ بلكه بی نظیر ـ است و به همین دلیل با بسیاری از حماسه های دینی كه به افسانه و خرافه گرایش دارند، تفاوت دارد.