جایگاه امور فرامادی در تحلیل فتوحات مسلمانان در ایران
مسئله فتح ایران توسط مسلمانان، از مسائلی است که هنوز ابعاد آن به‌طور کامل مورد بررسی قرار نگرفته است. پرسش‌های بسیاری درباره این فتوحات وجود دارد. یکی از پرسش‌ها چرایی سقوط زودهنگام دولت ساسانی و نوع واکنش جامعه ایرانی به این مسئله است. این نوشتار تلاش می‌کند تا از منظری جدید موضوع را بررسی کند. مفروض این نوشتار این است که در کنار عوامل سیاسی و اقتصادی، نوعی از ذهینت‌سازی و باور عمومی در دو سوی ماجرا در چگونگی و سرعت فتوحات اثر داشته است. در این نوشتار تلاش می‌شود با خوانش دوباره متون تاریخی و با روش توصیفی ـ تحلیلی، فضای ذهنی کسانی که درگیر فتوح بوده‌اند بازسازی شود؛ به‌ویژه، سویه ایرانی، مورد توجه بیشتر قرار گرفته است و نشان داده می‌شود که چگونه باورهای ماوراءالطبیعی باعث انگیزه بیشتر یا کمتر در جنگ شده است.
دلایل و زمینههای قتل‌های سیاسی ـ مذهبی در جهان اسلام در قرون پنجم و ششم هجری با تأکید بر ایران
قتل غافلگیرانه یا ترور به مفهوم امروزی؛ یکی از محورهای مهم تاریخ تحولات سیاسی جهان اسلام و ایران در قرون پنجم و ششم هجری قمری است. منابع تاریخی این دوره، تعداد زیادی از این نوع قتل‌ها را با انگیزههای مذهبی، سیاسی و اقتصادی ثبت کرده‌اند. شرایط سیاسی جهان اس÷لام و پیدایش نهضت اسماعیلیه نزاری و در پی آن تأسیس حکومت به دست حسن صباح موجب گردید تا یکی از بی نظیرترین و در عین حال شدیدترین دوره‌های قتل‌های سیاسی ـ مذهبی در تاریخ ایران و اسلام، با پی‌آمدها و نتایج بسیار و در ابعاد و زمینههای مختلف شکل بگیرد. قتل گروه‌های مختلفی از صاحبان قدرت مانند خلیفه، سلطان، وزیر، امیر و فقها یکی از مشخصههای این نوع قتل‌ها در این دوره است. پژوهش حاضر با بهرهگیری از منابع متقدم، همراه با روایتی دقیق و صحیح از قتل‌ها به دلایل و زمینههای وقوع آن‌ها توجه می‌کند و در نهایت آمار و فراوانی آن را در جدول‌ها و نمودارهایی به تصویر می‌کشد.