جبر و اختیار که در علم کلام از آن بحث می شود
جبر و اختیار که در علم کلام از آن بحث می شود به چه معناست؟
بررسی جایگاه مسجد جامع بصره از تأسیس تا پایان امویان
مسجد جامع بصره یکی از این مساجد جامعی بوده که از نهادهای سیاسی و فرهنگی جهان اسلام در دو قرن اول هجری محسوب می‌شود. سؤال اصلی این است که با توجه به حضور موالی و تازه مسلمانان در شهر بصره، مسجد جامع این شهر چه نقش و جایگاهی در توسعه مبانی دینی و فرهنگی اسلام داشت و تأثیر و تأثر آن با مسجد جامع کوفه چگونه بوده است؟ در پاسخ، ضمن نگاهی به تعاریف نظری، ابعاد و جامعیت مسجد در شهرها، به شکل‌گیری جامع بصره و میزان غنای علمی و فرهنگی آن اشاره و با استفاده از منابع تاریخی و جغرافیایی، تقابل جامع بصره با جامع کوفه بررسی می‌شود. حاصل اینکه اگرچه ضرورت‌های نظامی و سیاسی بنای جامع بصره را سبب گردید، اما این مکان کانون اصلی توسعه مبانی فرهنگی و علمی در میان تازه مسلمانان شد که نتیجه آن آزادی اندیشه اسلامی و ظهور علم کلام و نحو بود.
اندیشه هاى کلامى شیعه امامى در دوره ى نخست عباسى
مهمترین رویداد تاریخى عصر اول عباسى کاربرد نیروى «استدلال» از سوى مسلمین است که نهضت ترجمه بدان شدت بخشید. شیعهى امامى در این دوره اقلیتى بود که با تجهیز فِرق مختلف به نیروى استدلال، در وضعیت نوینى قرار گرفت. اگر چه در این دوره، امامان شیعى شبهات فقهى، کلامى و دینى را پاسخگو بودند، به نظر مىرسد بدون توجه علماى شیعه به مسئلهى مهم نهضت ترجمه، حفظ موجودیت شیعهى امامى چندان آسان به نظر نمىرسید؛ بنابراین متکلمین شیعهى امامى نیز همگام با فِرق دیگر (مانند معتزله) خود را به نیروى عقل و استدلال در مباحثات کلامى تجهیز کردند. در این مقاله به متکلمین اولیهى شیعهى امامى پرداخته شده است که با مناظرات و تألیفات خویش سهم بزرگى در حفظ تشیع امامى ایفا کردند.
فضای صدور فرمایشات امیرالمؤمنین علیه السلام در نهج البلاغه
حجت الاسلام کاشانی روز سه شنبه مورخ 29 فروردین 96 در جلسه پاتوق پژوهش کانون خورشید به «فضای صدور فرمایشات امیرالمؤمنین علیه السلام در نهج البلاغه» پرداختند که مشروح این جلسه تقدیم می شود.
شایان ذکر است، پس از جلسه پرسش و پاسخ و نقد و بررسی مباحث صورت گرفت.
نقد مقاله آقای کدیور درباره شهادت حضرت زهرا سلام الله علیها – جلسه اول
حجت الاسلام کاشانی روز سه شنبه مورخ 17 اسفند 95 در جلسه پاتوق پژوهش کانون خورشید به «نقد مقاله آقای کدیور درباره شهادت حضرت زهرا سلام الله علیها» پرداختند که مشروح این جلسه تقدیم می شود.
شایان ذکر است، پس از جلسه پرسش و پاسخ و نقد و بررسی مباحث صورت گرفت.
آشنایی با مسائل جدید علم کلام
سخنرانی دکتر خسروپناه روز یکشنبه مورخ 01 / اسفند / 1395 در حسینیه امام رضا علیه السلام حوزه علمیه امام خمینی (ره) با محوریت «آشنایی با مسائل جدید علم کلام» برگزار گردید.
مشروح این جلسه تقدیم می گردد.4
سقیفه؛ بررسی دو گزارش متفاوت
حجت الاسلام کاشانی روز سه شنبه مورخ 26بهمن95 در جلسه پاتوق پژوهش کانون خورشید به بیان «سقیفه؛ بررسی دو گزارش متفاوت» پرداختند که مشروح این جلسه تقدیم می شود.
شایان ذکر است، پس از جلسه پرسش و پاسخ و نقد و بررسی مباحث صورت گرفت.
مالک اشتر؛ افراطی یا فداکار؟ نقد روش شناختی مقاله ای تاریخی
حجت الاسلام کاشانی روز سه شنبه مورخ 5بهمن95 در جلسه پاتوق پژوهش کانون خورشید به بیان «مالک اشتر؛ افراطی یا فداکار؟ نقد روش شناختی مقاله ای تاریخی» پرداختند که مشروح این جلسه تقدیم می شود.
شایان ذکر است، پس از جلسه پرسش و پاسخ و نقد و بررسی مباحث صورت گرفت.
راستی آزمایی در گزارش های تاریخی و تحریفات گسترده
حجت الاسلام کاشانی روز سه شنبه مورخ 28 دی 95 در جلسه پاتوق پژوهش کانون خورشید به بیان «راستی آزمایی در گزارش های تاریخی و تحریفات گسترده» پرداختند که مشروح این جلسه تقدیم می شود.
شایان ذکر است، پس از جلسه پرسش و پاسخ و نقد و بررسی مباحث صورت گرفت.
توثیق نصوص تاریخی و پیش فرض های کلامی
حجت الاسلام کاشانی روز سه شنبه مورخ 21 دی 95 در جلسه پاتوق پژوهش کانون خورشید به بیان «توثیق نصوص تاریخی و پیش فرض های کلامی» پرداختند که مشروح این جلسه تقدیم می شود.
شایان ذکر است، پس از جلسه پرسش و پاسخ و نقد و بررسی مباحث صورت گرفت.
نسبت تاریخ شناسی و علم کلام در حوزه امام‌شناسی: مورد امام رضا علیه السلام
در باور شیعیان، امامان از شان قدسی و آسمانی برخوردارند. شانی که ایشان را بهره‌مند از برخی ویژگی‌های فراطبیعی مي‌نماید. برخورداری از علم غیب، عصمت و کرامات، برخی از این توانایی‌های فراطبیعی است که در اعتقاد شیعیان نسبت به امامان (ع) همواره مورد تاکید است. این ویژگی‌ها موجب شده است که برخی از افعال امامان در قالب پدیده‌ها و رویدادهای طبیعی و قاعده‌مند قرار نگیرد. همانند آگاهی از آینده، مصونیت از گناه و یا کراماتی که به ایشان نسبت داده مي‌شود.
تاریخ شناسی دانشی است که مهم‌ترين ویژگی آن، طبیعی و قاعده‌مند دیدن پدیده‌ها و رویدادهای انسانی است. در این دانش ـ با تکیه بر ابزار و امکاناتی که برای تاریخ شناسان به اعتبار این دانش فراهم است ـ سوژه‌ها بالضروره طبیعی و قاعده‌مند دیده مي‌شوند، از آن رو که امکان ارائه توصیف و تحلیل‌های تاریخی (= طبیعی و قاعده‌مند) از آنان فراهم شود.
براساس آنچه گفته آمد، مساله این مقاله این است که: چگونه مي‌شود از تاریخ امامان (ع)، که علاوه بر مقام اثباتی مشترک با دیگر انسان‌ها، از مقام ثبوتی نیز برخوردارند، یک بررسی تاریخی به معنای طبیعی و قاعده‌مند دیدن افعال آنان، ارائه کرد؟ آیا ارائه بررسی تاریخی از فعل امامان مستلزم نفی شان فراتاریخی (= ثبوتی) ایشان است؟ و یا اینکه مي‌شود شان ثبوتی و اثباتی این انسان‌های قدسی را در درون پژوهشی تاریخی جمع کرد؟ مصادیق مورد استناد در این نوشتار مربوط به زیست نامه امام رضا (ع) است.