روششناسى تبيين در علم كلام

موضوع علم كلام اعتقادات دينى است و متكلّم در شش بخش به فعاليت مىپردازد: استنباط آموزههاى اعتقادى، تبيين، تنظيم، اثبات آنها، پاسخ به شبهات و نقد و بررسى مكاتب معارض. اين مقاله به بررسى روشهاى تبيين در علم كلام اختصاص دارد. تبيينْ بيان گزارههاى استنباطشده به زبان مخاطب است، به گونهاى كه براى وى قابل فهم باشد. هر تبيينى نيازمند رعايت شروطى چون: رعايت سطح فهم و پيشفرضهاى مخاطب، لحاظ موضوع و محتواى مورد تبيين، لحاظ شرايط زمان و مكان و در نهايت لحاظ شروطى نسبت به تبيينگر است. در تبيين مىتوان از روشهاى مختلف بهره گرفت كه اهم آن عبارتاند از: تعريف مفردات، ذكر تاريخچه، ذكر مبانى، بيان لوازم، مطرح كردن احتمالات مختلف و برگزيدن احتمال درست، طرح سؤال و بيان مثال و تشبيه.