برچسب: عربستان

تعارض نظر ابن تیمیه با نظرات علمای اهل سنت در شأن نزول آیه ولایت

بسیاری از دانشمندان اهل سنت به شأن نزول آیه ولایت در خصوص حضرت علی علیه السلام تصریح کرده اند. ابن تیمیه نخستین کسی است که با صراحت این شأن نزول را منکر شده، ادعای اجماع بر کذب بودن آن را مطرح کرده است. این مقاله به بررسی نظر ابن تیمیه در ادعای اجماع بر کذب بودن این شأن نزول پرداخته است.

رافضه از ابن سبا تا دجّال

دابق نام نشریه ای است منتسب به داعش که ماهانه به زبان انگلیسی منتشر می شود و تاکنون 23 شماره از آن منتشر شده است. شماره ی سیزدهم این مجله به شیعه و اتهاماتی که داعش علیه شیعه مطرح کرده اختصاص یافته است. آنچه پیش رو دارید بررسی و نقد یکی از مقالاتی است که در این شماره منتشر شده تهمت هایی را علیه شیعه مطرح کرده است. نویسنده در این مقاله می کوشد با استناد به ادله ای که بارها و بارها علما و بزرگان شیعه و اهل سنت، نادرستی آنها را اثبات کرده اند هم شیعه را به یهودیان منتسب کند و آنها را فرقه ای ساخته و پرداخته ی یهود نشان دهد؛ و هم ثابت کند شیعه فرقه ای مرتد است و باید احکام مرتدان بر آنها جاری شود؛ مثلا اینکه توبه شان در مجازات مرگ تاثیری ندارد، یا اینکه خونشان مباح است و نباید در کشتن آنها درنگ کرد. در این نوشتار ضمن گزارشی از این مقاله به اجمال آن را بررسی و نقد می کنیم.

گزارشی از کتاب الشهاب الثقاب علی المسترق الکاذب

علمای دیوبند طائف های از علمای شبه قاره هند هستند که بر مسلک جامعه دارالعلوم دیوبند مشی می کنند. مسلک علمای این جامعه در فقه چنان است که بنا را بر تقلید از مذهب حنفی می گذارند، در کلام پیرو مذهب اشعری و ماتریدی هستند و در طریقت بر یکی از مسالک چشتیه، نقشبندیه و سهروردیه. این رویه در آثار و افکار آنان به وضوح دیده می شود، اما آنچه در این نوشتار مهم است تعامل آنان با دیگر مذاهب فکری، به ویژه وهابیت، است که به نظر می رسد در میان آنان وحدت رویه وجود نداشته و رفتارهای آنان همواره با ابهاماتی همراه بوده است.

وهابیت، سلفیت و اسلام گرایی، دشمن کیست؟

عدم شناخت صحی از جریانات و نحله های فکری مانند سلفیت، وهابیت و اسلام گرایی، باعث شده بسیاری از سیاستمداران و حتی کارشناسان امر، در موارد متعددی، اعتقادات یک گروه را به دیگری نسبت دهند. مقاله ی حاضر در پی تبیین مرزبندی های مشخص میان نگرش ها و باورهای هرکدام از این جریانها به ویژه در حوزه ی سیاست و حکومت است تا حتی الامکان از خلط های بیشتر، جلوگیری شود. این مقاله با نام Conflicts Forum از سایت www.conflictsforum.org اتخاذ شده که علیرغم تخصص مولف آن، مسائلی چون سادگی بیان، وضو معیارها و شفافیت در تقسیم بندی نگرشهای متفاوت اسلامی در جهان معاصر، باعث شده تا جهت ترجمه گزینش شود. نظراتی که در اینجا به نفع یا علیه جریانها بیان میگردد، صرفا نظر مولف بوده و به معنای تایید مترجم با مجله سراج منیر نیست و سعی شده در عین حفظ امانت در انتقال مطالب، جملات تا حد امکان به فارسی برگردانده شود، تا برای خوانندهی محترم مانو تر بوده و درک مطالب آسانتر گردد.

منهج ابن عثیمین در مواجهه با آیات فضائل اهل بیت علیهم السلام

در قرآن کریم تعدادی از آیات وجود دارد که به تصری بسیاری از علمای شیعه و سنی در شان و فضیلت اهل بیت علیهم السلام نازل شده است، مانند آیه مباهله، ولایت، مودت، تبلیغ و شراء. علمای وهابی، از جمله ابن عثیمین، در تفاسیر خود بعضا به این آیات پرداخته اند. منهج ابن عثیمین در مواجهه با آیات فضایل اهل بیت علیهم السلام متفاوت است.
او در برخی آیات که به اعتراف خودِ اهل سنت در شان و فضیلت اهل بیت علیهم السلام وارد شده، سعی در انکار شان نزول آیه کرده یا اصلا اشاره ای به شان نزول ندارد، یا اگر هم اشاره ای می کند آن را تضعیف می کند. او در خصوص روایات فضایل اهل بیت علیهم السلام نیز همین مواجهه را دارد و روایاتی را که ذیل آیه در فضیلت اهل بیت علیهم السلام صادر شده است یا متذکر نمی شود یا آنها را جعلی می داند. ابن عثیمین در مواجهه با گروه دیگ ری از این آیات سعی در عمومی جلوه دادن فضیلت می کند و اقوال علما را ذیل آیه متکثر جلوه می دهد تا از فضیلتی که در شان اهل بیت علیهم السلام وارد شده، سلب خصوصیت کند. این مقاله منهج ابن عثیمین در آیاتی را که در فضایل اهل بیت علیهم السلام است بررسی می کند.

ارزیابی دیدگاه ابن تیمیه در بحث حسن و قبح

حسن و قبح عقلی از موضوعات بحث برانگیز در محافل علمی مسلمانان بوده است. معتزله حسن و قبح را عقلی و اشاعره آن را شرعی می دانسته اند. ابن تیمیه، متفکر اصلی سلفیت، کوشیده است هر دو مکتب را نقد، و دیدگاه جدیدی عرضه کند. در مجموع، برخی از دیدگاه های ابن تیمیه قوت هایی دارد و برخی از آن ها هم ضعف های جدی دارد که در این مقاله بررسی شده است.

بررسی مسئله سماع موتی از دیدگاه دیوبندیه

اختلاف در سماع موتی اگرچه از صدر اسلام وجود داشته است، اما اکثر علمای مذاهب، سماع موتی را قبول داشته اند و در میان احناف نیز بسیاری قائل به سماع بوده اند. برخی نیز آن را نپذیرفته اند. مخالفان سماع به برخی از آیات قرآن و روایت عایشه استناد کرده اند و موافقان به روایاتی از قبیل قلیب بدر، قرع نعال و … تمسک جسته اند. در میان دیوبندیه نیز، اغلب علمای دیوبندیه قائل به سماع بوده اند، هرچند ممکن است در محدوده سماع با یکدیگر اختلاف داشته باشند، و برخی نیز، برخلاف دیدگاه بزرگان خود، به عدم سماع معتقد شده اند که برخی دیگر از علمای دیوبندیه با ا«ها مخالفت کرده اند، به طوری که حتی عده ای آنها را از دایره دیوبندیه خارج دانسته اند و بر آنها اطلاق وهابی کرده اند.

سیر تاریخ اندیشه سلفی گری در شبه قاره هند از قرن دوازده تا سیزده هجری

هرچند شواهد تاریخی نشان می دهد وبرخی از شاگردان ابن تیمیه از قرن هشتم هجری وارد هندوستان شدند، اما نتوانستند اندیشه سلفیه را در آن دیار نهادینه کنند. این اندیشه در دوره شاه ولی الله دهلوی به نهضتی فکری در هندوستان تبدیل شد. دهلوی با سفری که به حجاز داشت و از طریق ارتباط گرفتن با برخی از شخصیت های سلفی آنجا با اندیشه ابن تیمیه حرانی آشنا شد و آرا و اندیشه های او را به هند برد. در مدرسه شاه ولی الله دهلوی را فرزندان و شاگردانش با این منهج اداره کردند تا اینکه در قرن سیزدهم هجری این اندیشه تا جایی رشد کرد که تقلید از ائمه اربعه را کنار گذاشتند و عملا خود را غیر مقلّد و سلفی معرفی کردند. از طرف دیگر در این قرن شاهدیم که جریان سلفی زیدی از طریق صدیق حسن خان وارد شبه قاره شد و به گسترش آن در شبه قاره هند انجامید.

منهج و روش شناسی وهابیت در تکفیر مسلمانان

وهابیت برای تکفیر مسلمانان و گروه های مختلف از روش ها و مناهجی استفاده می کند. این مناهج باید با بررسی عقاید تکفیری این گروه به دست آید و سپس بررسی و نقد شود. هدف از این تحقیق به دست آوردن این مناهج است. با بررسی عقاید تکفیری وهابیت به چند منهج و روش عمده در تکفیر می توان دست یافت که عبارت است از: ظاهرگرایی و تأویل نکردن نصوص دینی؛ سلف گرایی و اتکا به آرای علمای سه قرن اول؛ تساهل در سند نصوص دینی؛ تکفیرِ مخالف خود و تأیید و مسلمان دانستن موافق عقاید خود؛ جعل و ساخت اجماع در تکفیر و افترا و تهمت زدن به دیگران.

ابن تیمیه، وهابیت و عربستان سعودی

دکتر «علی الشعیبی» متولد رقه سوریه است. وی از کودکی علاقه و استعداد سرشاری در یادگیری و تبلیغ اسلام داشت و از 12 سالگی تحت تأثیر شیوخ وهابی رقه، با این فرقه مذهبی گرایش پیدا کرد. جوانی خود را در سوریه و عربستان با اعتقاد به وهابیت و تعالیم محمد بن عبدالوهاب گذراند. وی مشاور ملک فهد، پادشاه اسبق عربستان بود و در فاصله سال های 1983 تا 1989 به عنوان رئیس مرکز پژوهش های ملک فیصل فعالیت داشت و هم زمان مشاور وی نیز بود. در این مقاله که به گفتگوی با وی پرداخته شده، الشعیبی از خاطرات بیست سال همراهی خود با وهابیت می گوید.

جنایت های آل سعود

سعودیان وهابی برای دست یافتن به جایگاه فرماندهی در اسلام و تملک حرم مکه و مدینه، نیاز شدیدی به پشتوانه مالی داشتند. لذا در پایان مراسم حج سال 1214 هـ.ق، با توجه به درگیری هایی که دامن گیر دولت عثمانی شده و قدرت آنان را تضعیف کرده بود، به فکر افتادند مسیر فتوحات خود را به خارج از شبه جزیره عربستان گسترش دهند. آنها در این مسیر، عراق را بهترین مکان برای تهاجم ها و غارتگری خود یافتند.

مفهوم شناسی جنبش های اسلامی معاصر

تعریف مفاهیم و مشخص شدن محدوده و معنای الفاظ استفاده شده در یک موضوع، در تحلیل صحیح مطلب نقش مهمی دارد. در این مقاله الفاظ و مفاهیم مرتبط با جنبشهای اسلامی، از نگاه برون گفتمانی (مثل: جنبش اجتماعی، جنبش (نهضت) اسلامی، اسلام گرایی، پان اسلامیسم، پان عربیسم) و از زاویه درون گفتمانی (مثل: سلفی گری، وهابیت، احیاگری، جهاد، دارالاسلام و دارالکفر) بررسی شده است و مفاهیم این الفاظ معین گردیده است.