مهاجرت قبایل عرب به آسیای مرکزی و پیآمدهای آن در قرون اولیه هجری

یکی از آثار فتوحات اعراب در آسیای مرکزی، مهاجرت برخی از اعراب جزیرة العرب به مناطق تازه فتح شده بود. با وجود این­که اندیشه اسکان دائمی اعراب در شرق به نخستین‏ دورة فتوحات بازمی‏گشت اما در دوره امویان، به این امر بیشتر توجه می­شد. حضور مهاجران در منطقه شرق، حفاظت از سرزمین­های فتح شده را آسان تر می­کرد. هم­چنین می­توانست زمینه های لازم برای افزایش جمعیت و تأمین نیروی جنگی برای فتوحات بعدی در مشرق را فراهم سازد. مهاجرت اعراب هرچند به ظاهر انگیزة نظامی داشت، اما بی­تردید، ریشه­های اقتصادی و سیاسی نیز در آنها مؤثر بود. پژوهش حاضر با استفاده از روش توصیفی – تحلیلی و با استفاده از مطالعات کتابخانه­ای درصدد بررسی عوامل مؤثر در اسکان قبایل عرب در آسیای مرکزی و پی­آمدهای گوناگون آن تا اواسط قرن دوم هجری (فروپاشی امویان) است.

نگاهى به مکاتب شرق‏ شناسى در اروپا

اولین اقدامات اروپاییان براى مطالعه درباره سرزمین‏هاى شرقى به خصوص شرق اسلامى به قرن‏هاى سیزدهم و چهاردهم میلادى همزمان با نهضت ترجمه متون اسلامى به زبان‏هاى اروپایى بازمى‏گردد که با تأسیس دانشگاه‏هاى اختصاصى از قرن هجدهم میلادى این مطالعات به صورت آکادمیک درآمدند. مطالعات شرق‏شناسى در کشورهاى مختلف اروپایى، با توجه به انگیزه‏ها و اهداف مختلف سیاسى، مذهبى و علمى، خصلت و خصوصیات گوناگونى داشته است که بر این اساس مى‏توان آن را به مکاتب متفاوت تفکیک کرد. مقاله حاضر که ترجمه بخشى از نوشتار دکتر فتح الله الزیادى در کتاب «تاریخ الاستشراق الاروبى» است، به این مقوله پرداخته است.

فاتحان عرب و نشر اسلام در افریقیه‏

افریقیه پس از فتح مصر کانون توجه فاتحان عرب شد. از فتح مصر در سال 22 قمرى توسط عمرو بن عاص تا فتح نهایى این منطقه در سال 90 قمرى توسط موسى بن نُصیر، هم‏زمان با ورود اسلام به این سرزمین، تحولات سیاسى، اجتماعى و فرهنگى بزرگى در میان بربرها پدیدار گشت و آنان رفتار متفاوتى را در مقابل فاتحان و سپس والیان مسلمان در پیش گرفتند. موضوع این مقاله، بررسى تأثیر رفتار فاتحان عرب بر قبایل بربر در متابعت از آنان و پذیرش اسلام تا تسخیر کامل شمال افریقا توسط مسلمانان است.

تاریخ اندلس در دوره فتح اسلامى و حکومت والیان عرب (92 ـ 138ه’ / 711ـ755 م)

بعد از فتح مغرب, مسلمانان درپى فتوحات دیگرى بودند تا زمینه نشر اسلام را هرچه بیشتر فراهم آورند. آمادگى مسلمانان و بروز شرایط مناسب, زمینه فتح یکى از مناطق وسیع یعنى اندلس را ممکن ساخت و با فتح آن, اسلام تمام این منطقه را فرا گرفت. ابتدا سیاست هاى مسالمتآمیز حکام و اتحاد مسلمانان توانست مسلمانان را به عزت و افتخار برساند, ولى دیرى نپایید که بروز اختلافات قبیلگى و آشوب هاى سیاسى, سرزمین اندلس را در معرض تاخت وتاز اسپان, فرانک ها و … قرار داد. مقاله حاضر با تکیه بر منابع اصیل به بررسى حوادث تاریخى فوق از سال 92ـ 138ه’ مى پردازد.

جايگاه اهل بيت علیه السّلام: در قرآن از منظر شعر عرب

خداوند بلندمرتبه در كتاب عظيم‌الشأن خود مكرّرآ به ستايش مقام والاى اهل بيت : مى‌پردازد و سراسر قرآن شامل آياتى است كه ‏به طور مستقيم و غير مستقيم، به منزلت ايشان اشاره دارد. در اين ميان، عظمت خاندان نبوى : كه در اشعار ادباى شاخص جهان عرب، اعمّ از ‏سنّى و شيعه، معاصر و غير معاصر، ترسيم شده، قابل تأمّل و بررسى است؛ اديبان برجسته‌اى كه همواره ارادت خالصانه خود را به ساحت ‏مقدّس خاندان پيامبر عرضه داشته‌اند. اين مقاله بر آن است تا برخى از آيات قرآن را كه در شأن اين خاندان نازل گرديده، با استناد به اشعارى ‏كه شعراى عرب در اين زمينه سروده‌اند، بررسى كند.‏

روز قدس

روز قدس چرا و چگونه و به دست چه كسى پايه گذارى شد؟

كمك به فلسطين

با اينكه اوضاع اقتصادى كشور ما نابسامان است، چرا به فلسطين و افغانستان كمك مى كنيم؟

عمليات استشهادى

آيا عمليات استشهادى فلسطينيان، از نظر اسلام و حقوق بشر مشروع است؟

تاريخچه فلسطين

در مورد تاريخچه فلسطين و چگونگى تسلط اسرائيل بر آن سرزمين توضيح دهيد.

علت تنها ماندن حضرت مسلم علیه السلام در کوفه

می‌گویند که در بازار کوفه فارسی حرف می‌زدند برای همین بود! عرب‌ها کار نمی‌‌کردند. چرا کار نمی‌کردند؟ چون بی‌حساب پول می‌آمد. نمی‌فهمیدند پول چه چیزی را گرفتند. این کار را خلیفه کرده بود برای این‌که بین عرب و عجم فاصله‌ی طبقاتی ایجاد کند. همیشه این دو گروه در سر هم بزنند. بین خود عرب‌ها هم […]

اتحاد يهود و مشركان عرب در انحراف اسلام

منابع ذكر شده در پاورقي هاي اين فصل، منابع اهل سنّت اند مگر در مواردي كه قيد گردد.

اتحاد يهود و مشركان عرب در انحراف اسلام:[1]

«اَشدّ النّاس عداوتاً للّذين امنوا اليهود و الّذين اشركوا…»