برچسب: عراق

حقیقتِ مقاومت

مقاومت یا به عبارت بهتر، متوقف نشدن در برابر موانعی که در راه درست و راه حق می باشد، اقسام متفاوتی دارد که تمام آن ها را، هم نقل و هم عقل تأیید می کند و به همین سبب است که نیازی به صدور آرمانی همچون مقاومت نمی باشد؛ چرا که هر ملت خداجو و آزاده ای، تن به ظلم ظالم نمی دهد و مقاومت در راه حق را، حقّ طبیعی و شرفِ خود می داند.

چرا در هنگام هتک حرمت قبور مطهر اهل بیت، شاهد واکنش قهری خداوند نیستیم؟

گروهی از مردم دغدغه مند می گویند: هتك حرمت به عتبات عاليات سبب ضعف ايمان در بسياري از مردم گشته است؛ زيرا اين سوال مطرح مي شود كه اگر اين امامان از جانب خداوند متعال معصوم هستند، چرا معجزه یا انتقام آشكاري را نسبت به اين هتك حرمت ها نشان نمي دهند؟ ما در این مختصر سعی نموده ایم که گرد شبهه در این زمینه را از پرده افکار بیرون افکنیم؛ والله المستعان.

بررسی جایگاه قبایل عرب مسیحی ایران در روند فتوحات مسلمانان در عراق

اعراب از روزگاران کهن وارد سرزمین‌های حاصلخیز بین‌النهرین (عراق) شدند. مهاجرت آنان به حدی گسترده بود که بر ساکنان منطقه غلبه یافتند و به تدریج بافت جمعیتی عراق را دگرگون کردند. برخی از این قبایل به دلیل همجواری با مراکز مسیحی در بین‌النهرین به آیین مسیح گرویدند. اعراب مهاجر توانستند تحت حمایت ساسانیان دولت لخمیان را در حیره تشکیل دهند. دولت ایران برای حفظ مرزهای خویش از آنان در برابر اعراب بدوی و امپراتوری بیزانس بهره می‌جست.
با آغاز فتوحات مسلمانان در ناحیة عراق، قبایل عرب مسیحی در برابر هم نژادان خویش قرار گرفتند. بررسی واکنش سلبی و سپس ایجابی این قبایل می­تواند به روشن­تر کردن تصویر چگونگی فتح این منطقه کمک کند. این مقاله به بررسی این موضوع پرداخته است.

مثنی بن حارثه شیبانی و نخستین فتوح اسلامی در عراق

شناخت فتوح نخستین اسلامی بدون شناخت شخصیت­های مؤثر در آن ناقص خواهد بود؛ از جمله این افراد مثنّی بن حارثه است که با ‌آغاز فتوح به دنیای اسلام اتصال یافت و با شناخت او بسیاری از نکات مبهم فتوح آغازین اسلامی روشن می­شود. در تاریخ­نگاری نخستین مورخان اسلامی، مثنی کمتر مورد توجه قرار­گرفته و موضع­گیری­های دوگانه و گاه متناقضی از او در منابع ترسیم شده است. یکی از دلایل توجه سردمداران مدینه به سواد و ایران، تدابیر و اطلاعات وسیع و متقنی بود که مثنی در اختیار آنها می­گذاشت. ظرفیّت­های بالقوه روانی و سوابق تاریخی در روادید اعراب و ایرانیان که قدرت اعراب را برای انجام اقدامات هدفمند و عامدانه در جهت نیازهای مقطعی و بلند مدتشان تأمین می­کرد، مثنی را در حمله به عراق و سواد تحریک می­نمود. همکاری مثنی با نیروهای اسلام اگرچه در لفافه­ای از حس منفعت طلبی فردی و قومی قرار می­گرفت، ولی نتیجه این امر نقش تأثیرگذاری در فتوح اسلامی شرق داشت. مثنی با درک اوضاع نابسامان نظام ساسانی و لزوم اتحاد با اعراب مسلمان که دارای ایدئولوژی قوی، محکم و منطقی بودند به قدرت مدینه پیوست که مهم ترین نتایج این اتصال را می­توان در موارد زیر برشمرد: تسهیل زمینه فتوح اسلامی به ویژه در شرق خلافت اسلامی، درک به موقع انحطاط امپراتوری ساسانی و انتقال آن به یک قدرت دیگر، بهره­گیری از امکانات و زمینه­ها، قرار­دادن منافع شخصی و قومی در مراحل کمرنگ­تر و در عوض تقویت روحیه ملی – اسلامی مسلمانان.

اقدامات عمرانی شاهان صفوی در عتبات عالیات

اماکن مقدس شیعیان در عراق عرب، همواره در طول تاریخ، مورد علاقه و توجه مسلمانان، به ویژه شیعیان بوده است؛ به این سبب، اکثر دولت مردان و سران حکومتی با توجه خاص­شان به این اماکن، آبادانی و تکریم جایگاه و قبور ائمه(ع) را در برنامه سیاسی و مذهبی خویش قرار می­دادند.
پس از تشکیل دولت صفوی و رسمیت یافتن مذهب تشیع از سوی آنان، هم­چنین به جهت اهداف مذهبی، فرهنگی و سیاسی صفویان در ایران و عراق عرب؛ عتبات عالیات رشد و توسعه چشم­گیری یافت و اقدامات عمرانی در شهرهای مقدس سامراء، کاظمین، کربلا و نجف به اوج خود رسید.
این مقاله، به اقدامات عمرانی و ساختن بناها از سوی دولت صفوی در عتبات می­پردازد.

نقش ابراهیم بن مالک اشتر نخعى در حوادث سیاسى عراق (66 – 72 هجرى)

این نوشتار، نقش ابراهیم پسر مالک اشعر نخعى را در تحوّلاتِ سیاسى عراق (66 – 72ق) بررسى مى‏کند. با وجود آگاهى اندک ما از زندگى ابراهیم پیش از قیام مختار، پیوستن او به آن قیام، مشروط بر صحّت نامه محمد حنفیه به او، و غلبه بر اشراف کوفه که مخالف مختار بودند، بسیار برجسته است. او هم‏چنین در نبرد خازر امویان را شکست داد و موجب تثبیت مختار در کوفه شد. پس از آن از مختار جدا شد و زبیریان و مروانیان در صدد جذب او برآمدند.
نویسنده، عامل جدایى ابراهیم از مختار را دو چیز دانسته است، نخست بدعت‏هاى دینى مختار و دوّم مبارزه ابراهیم بر اساس مبانى فکرى و دادخواهى نه عصبیت و مصلحت فردى. او در نهایت، با تعلّق خاطرى که به عراق داشت در نبرد مصعب بن زبیر بر ضدّ مروانیان شرکت کرد و در سال 72 قمرى کشته شد. گفتنى است مترجم برخى دیدگاه‏هاى نویسنده درباره مختار را نقد و بررسى کرده است.

ریشه شناسى جریان هاى سیاسى کوفى در نیمه نخست قرن اول هجرى/هفتم میلادى

شناخت چگونگى بنیان شهر کوفه و روند تحول ساختار جمعیتى آن, از تإسیس در سال هفده هجرى قمرى تا ایام حکومت امام على(ع), نقش بنیادى در تبیین و معرفى جناح هاى سیاسى در نیمه سده هفتم میلادى/قرن اول هجرى دارد.
این جناح ها در حوادث منجر به قتل خلیفه سوم, و موضع گیرىهاى ایام حکومت امام على(ع) نقش اساسى ایفا کردند. به گمان نویسنده, خاستگاه اجتماعى ـ اعتقادى هسته مرکزى نیروهایى که قیام سال 35 هجرى را رهبرى کردند و سپس در طول حکومت امام على(ع) در موضوع حکمیت و انشعاب نهروان از مواضع متفاوت رویاروى شدند, در روند مطالعه جامعه کوفه به دست مى آید. بازشناسى اوضاع برآمدن و شکل گیرى این جناح ها و تبیین موضع گیرىهاى آن ها موضوع این مقاله است

سلفی گری در عراق و تأثیر آن بر جمهوری اسلامی ایران

شکل گیری سلفی گری،یکی از مهم ترین رویدادهای ایدئولوژیکی و فکری تاریخ مسلمانان به شمار می آید. در این میان،عراق با موقعیت حساس و وابستگی های عمیق ژئوپلتیکی متقابل با جمهوری اسلامی ایران،یکی از معدود کشورهایی است که همواره از بدو شکل گیری ایدهء سلفی گری درگیر آن بوده است؛به طوری که پس از اشغال عراق،این کشور به کانون اصلی فعالیت گروه های سلفی تبدیل شد و این جریان در تلافی و همپوشانی با مدارهای قدرتمند سلفی،در جایگاه مهمترین بازیگر غیردولتی در صحنه تحولات عراق قرار گرفت.اینگونه نقش آفرینی در حلقهء اول جغرافیای سیاسی ایران،واجد پیامدهای مهم برای جمهوری اسلامی ایران است.متن حاضر،این تأثیرات را مورد توجه قرار داده است.

ظهور و افول القاعده در عراق

القاعده عراق را می‌توان اصلی‌ترین بازیگر غیردولتی در عراق پس از حمله آمریکا به این کشور محسوب‌ کرد.این گروه به عنوان چالش برانگیزترین گروه مخالف روند سیاسی عراق با رویکردی مسلحانه و خشونت‌آمیز بعد از حمله آمریکا در این کشور ظهور کرد، اما با گذشت چند سال و به ویژه از سال 2007 القاعده عراق به تدریج به سمت ضعف و افول رفت.هدف این نوشتار بررسی عوامل ظهور و افول القاعده‌ در عراق است.در این راستا ابتدا به عوامل ظهور و به ویژه تشدید شکاف‌ها و منازعات بین گروه‌های‌ داخلی عراقو رویکرد مخالفت‌آمیز گروه‌های سنی پرداخته می‌شود.سپس با تبیین اهداف، استراتژی و عملکرد القاعده در عراق به عوامل افول و تضعیف این گروه از جمله واکنش گروه‌های سنی و تقابل اغلب‌ سنی‌ها با آن اشاره می‌شود.

هلال ماه در عراق

اگر هلال ماه در عراق دیده شود، آیا براى مردم ساكن تهران نیز اول ماه ثابت مى شود؟