تاریخ نگاران عرب و فتنه کبرا (قسمت دوم)
مقاله حاضر که ترجمه فصل اول از کتاب ((المورخون العرب و الفتنه الکبرى)) مى باشد به بحث و بررسى بحرانى مى پردازد که در پایان خلافت عثمان, امت اسلامى را فرا گرفت.
قسمت اول مقاله به شرح حال, مستندات روایى, راویان و تحلیل مواضع فکرى دو تن از تاریخ نگاران قرن دوم و سوم قمرى به نام هاى بلاذرى و یعقوبى اختصاص داشت که در شماره قبل به چاپ رسید. اینک قسمت دوم مقاله به موضوع فوق از دیدگاه دو تن دیگر از مورخان اسلامى یعنى صاحب ((الامامه و السیاسه)) و طبرى مى پردازد.
تاریخ نگاران عرب و فتنه کبرا (قسمت اول)
چکیده
پایان خلافت عثمان با بحرانى همه جانبه روبه رو شد و به کشته شدن او و تفرقه امت اسلامى منجر گردید. کتاب هاى تاریخى از این بحران با نام ((فتنه)) یاد مى کنند که یادآور سرگردانى امت اسلامى و مناقشات بزرگان صحابه است. چهارتن از تاریخ نگاران اسلامى: بلاذرى, یعقوبى, صاحب ((الامامه و السیاسه)) و طبرى در طى قرن سوم و چهارم هجرى به بحث و بررسى این بحران عظیم پرداخته و با نقل صحنه هاى تإسف بار, مواضع متفاوتى نسبت به آن اتخاذ کرده اند. با بررسى زمینه هاى اجتماعى, فرهنگى و سیاسى حاکم بر تفکر این مورخین و هم چنین با ارزیابى روایات مربوط به فتنه و تحقیق در احوال راویان آن مى توانیم به مواضع فکرى تاریخ نگاران فوق در تحلیل ((فتنه عثمان)) و تصورى که از آن داشته اند, پى ببریم. از این رو مقاله حاضر تلاشى است در دست یابى به اطلاعات تاریخى در پایان خلافت عثمان که به شرح حال, مستندات روایى, راویان و تحلیل مواضع فکرى چهار تاریخ نگار یاد شده مى پردازد.